Łuskwiak świerkowy
Łuskwiak świerkowy (Pholiota scamba (Fr.) M.M. Moser) – gatunek grzybów należący do rodziny pierścieniakowatych (Strophariaceae)[1].
_M.M._Moser_564780.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Gromada | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
łuskwiak świerkowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Pholiota scamba (Fr.) M.M. Moser Kl. Krypt.-Fl. Mitteleuropa – Die Blätter- und Baupilze (Agaricales und Gastromycetes) (Stuttgart) 2: 196 (1953) | |
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Pholiota, Strophariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1818 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus scambus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1951 r. Meinhard Michael Moser[1].
- Agaricus scambus Fr. 1818
- Agaricus scambus f. ferruginascens Britzelm. 1883
- Dryophila scamba (Fr.) Kühner & Romagn. 1953
- Flammula scamba (Fr.) Sacc. 1887
- Inocybe scamba (Fr.) P. Karst. 1890
- Paxillus helomorphus f. scambus (Fr.) Quél. 1887
- Paxillus helomorphus var. scambus (Fr.) Quél. 1886
- Paxillus scambus (Fr.) Quél. 1888
- Pholiota scamba (Fr.) M.M. Moser 1953
- Ripartites scambus (Fr.) P. Karst. 1879
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]
Morfologia edytuj
Średnica 1,5–2 (3) cm, początkowo wypukły bez garbka lub z garbkiem, potem płaskowypukły, na koniec płaski. Powierzchnia gładka, w stanie suchym błyszcząca, blado różowo-cynamonowa, jedwabista, włókienkowata, u młodych owocników lepka, potem sucha. Na brzegu różowo-cynamonowe resztki osłony[4].
Przyrośnięte z małym ząbkiem, średnio szerokie, dość gęste,brzuchate, z blaszeczkami (l=1-3), początkowo bladożółte, potem oliwkowo brązowe. Ostrza równe, niektóre rozwidlone z tyłu[4].
Wysokość 1,5–3 cm, grubość 1–3 mm, cylindryczny, często zakrzywiony. Powierzchnia na wierzchołku jasnożółta, poniżej brązowawa i delikatnie łuskowata lub włókienkowata[4].
Bardzo miękki i wodnisty, chrząstkowy, barwy wodnisto-żółtawej. Zapach słaby, smak łagodny[4].
- Cechy mikroskopowe
Podstawki 18–24 (26) × 7–9 µm, 4–zarodnikowe, maczugowate, w KOH lub odczynniku Melzera hialinowe. Pleurocystydy prawie jajowate, wrzecionowate lub wrzecionowato-wybrzuszone z krótką szyjką i tępym wierzchołkiem, cienkościenne, gładkie, w odczynniku Melzera żółtawe i jednorodne. Cheilocystydy 24–33 × 7–10 µm, ogólnie podobne do pleurocystyd. Kaulocystydy spotykane rzadko w pobliżu wierzchołka trzonu. Mają cienkie i gładkie ściany, w KOH żółtawe, zawartość jednorodna[4].
Występowanie i siedlisko edytuj
Najliczniejsze jego stanowiska podano w Europie. Ponadto notowany w niektórych rejonach Kanady i USA[5]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski podano liczne stanowiska[3].
Saprotrof i słaby pasożyt. Występuje w lasach iglastych, mieszanych i liściastych, szczególnie świerkowych, na pniakach i pniach martwych drzew, ale czasami także na żywych drzewach. Owocniki od maja do listopada[3].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2019-05-26] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2019-05-26] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
- ↑ a b c d e Mykoweb. North American Pholiota. Pholiota scamba (Fr.) M.M. Moser [online] [dostęp 2019-05-26] (ang.).
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2019-05-26].