Pięknoróg językowaty

Pięknoróg językowaty (Calocera glossoides (Pers.) Fr.) – gatunek grzybów z rodziny łzawnikowatych (Dacrymycetaceae)[1].

Pięknoróg językowaty
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

łzawnikowce

Rodzina

łzawnikowate

Rodzaj

pięknoróg

Gatunek

pięknoróg językowaty

Nazwa systematyczna
Calocera glossoides (Pers.) Fr.
Stirp. Agri. Femison. 5: 67 (1827)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Calocera, Dacrymycetaceae, Dacrymycetales, Incertae sedis, Dacrymycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Takson ten po raz pierwszy opisany został w 1797 r. przez Ch.H. Persoona jako Clavaria glossoides, do rodzaju Calocera przeniósł go E. Fries w 1827 r.[1].

Synonimy nazwy naukowej[2]:

  • Calocera glossoides (Pers.) Fr. 1827, var. glossoides
  • Calocera glossoides var. spathulata Berk.
  • Clavaria glossoides Pers. 1797
  • Dacrymyces pusilla (Tul. & C. Tul.) Lapl. 1894
  • Dacryomitra glossoides (Pers.) Bref. 1888
  • Dacryomitra pusilla Tul. & C. Tul. 1872
  • Tremella glossoides (Pers.) Pers. 1822

Nazwę polską nadał Władysław Wojewoda w 2003 r[3].

Morfologia

edytuj
Owocnik

W postaci nierozgałęzionej, prostej, rozszerzonej pałeczki o tępym końcu. Często ma językowaty, maczugowaty lub stożkowaty kształt, czasami jest podłużnie pomarszczony. Posiada krótki trzon, który po wysuszeniu staje się brązowo-czarniawy. Wysokość 3–10 mm, grubość około 1 mm. Powierzchnia naga, gładka, barwy od żółtej do żółtopomarańczowej. W czasie wilgotnej pogody jest lepki[4]. Owocniki często występują gromadnie. Trzon jest płonny, pozostała część owocnika pokryta płodną warstwą hymenium[5].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki w kształcie kiełbaski, eliptyczne lub wąskocylindryczne, białe, gładkie. Rozmiar: 12–14(17) × 3–5 μm. Dojrzałe posiadają 3 przegrody[4]. Strzępki bez sprzążek, ich wewnętrzna warstwa w owocniku jest zbita, zewnętrzna luźniejsza[5].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Potwierdzono występowanie tego gatunku w Ameryce Północnej, Europie i Australii[6]. Jest rzadki. Owocniki pojawiają się późną jesienią i na początku zimy[4].

Saprotrof, rośnie na martwych gałęziach i pniach dębów[3], ale także klonów i buków. Grzyb niejadalny, powodujący białą zgniliznę drewna[5].

Gatunki podobne

edytuj

W Polsce są 4 gatunki pięknorogów[3], wszystkie mają takie samo ubarwienie, ale różnią się morfologicznie. Pięknoróg dwuprzegrodowy (Calocera furcata) ma zarodniki z 1-3 przegrodami i jest zwykle widlasto rozgałęziony. Pospolity pięknoróg największy (Calocera viscosa) występuje na martwym drewnie drzew iglastych i jest łatwy do odróżnienia – jest większy i krzaczasto rozgałęziony. Pięknoróg szydłowaty (Calocera cornea) jest mały, nierozgałęziony, ale zazwyczaj węższy i dłuższy od pięknoroga językowatego i ma ostro zakończone szczyty[7].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum. [dostęp 2014-11-05]. (ang.).
  2. Species Fungorum. [dostęp 2014-10-05]. (ang.).
  3. a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c Rogers Mushrooms. Calocera glossoides. [dostęp 2014-11-05].
  5. a b c Gunter B. Schlechte, Walter Keitel: Braun- und Weißfäulepilze: Erhebungen in nordrhein-westfälischen Naturwaldzellen auf der Basis von Stichproben zum Maximalaspekt. In: Forstarchiv. 78, 2007, s. 224–230
  6. Discover Life Maps. [dostęp 2014-10-27].
  7. Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. ISBN 83-09-00714-0.