Piłodziób czarnogardły

Piłodziób czarnogardły
	Eumomota superciliosa
	(Sandbach, 1837)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	kraskowe
Nadrodzina	Alcedinoidea
Rodzina	piłodzioby
Rodzaj	Eumomota; P.L. Sclater, 1858
Gatunek	piłodziób czarnogardły
Synonimy
	Pyronites superciliosus Sandbach, 1837;
	Pyronites superciliosus Sandbach, 1837;
Podgatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Piłodziób czarnogardły^[5], piłodziób błękitnobrwisty^[6] (Eumomota superciliosa) – gatunek ptaka z rodziny piłodziobów (Momotidae), jedyny przedstawiciel rodzaju Eumomota^[5]. Występuje w Ameryce Centralnej od południowego Meksyku po Kostarykę. Nie jest zagrożony.

Morfologia edytuj

Charakterystyczne dla piłodziobów są widoczne z daleka, dwie wydłużone sterówki

Wygląd

Posiada wielobarwne upierzenie: wierzch głowy i skrzydeł, grzbiet oraz pierś zielone, brzuch i plama na środku grzbietu rudobrązowe, czarna pręga przechodząca przez oko i czarne gardło. Piórka wokół czarnego gardła i na brwi o intensywnym kolorze turkusu. Lotki i sterówki również niebieskie, w ogonie znajdują się dwie wydłużone sterówki z ciemno zakończonymi „łopatkami”. Brak dymorfizmu płciowego^[6].

Średnie wymiary

Długość ciała: 35 cm, w tym ogon ok. 20 cm^[6]
Masa ciała: 65 g

Ekologia i zachowanie edytuj

Biotop: Lasy galeriowe, suchsze lasy z gęstym podszyciem czy skupiska drzew na terenie półotwartym. Żyją pojedynczo lub parami^[6].

Pożywienie: Głównie owady, owoce, nasiona. Czatują na gałęzi, skąd ujrzawszy ofiarę, zrywają się do krótkiego lotu. Zdobycz chwytają w locie, na gałęzi lub na ziemi.

Rozmnażanie: Gniazda wygrzebują w ziemi. Samica składa 3–4 jaja w głębokiej do 1,5 metra norze wykopanej w urwistym brzegu rzeki. Pisklęta wylęgają się po około 20 dniach. Po kolejnych 30 są zdolne do lotu^[7]. O młode troszczą się obydwoje rodzice.

Status edytuj

Przez IUCN piłodziób czarnogardły klasyfikowany jest jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). W 2019 roku organizacja Partners in Flight szacowała, że liczebność światowej populacji mieści się w przedziale 0,5–5,0 milionów dorosłych osobników, trend liczebności oceniła jako lekko spadkowy^[4].

Podgatunki edytuj

Wyróżnia się 7 podgatunków E. superciliosa^[3]^[8]:

E. s. bipartita Ridgway, 1912 – południowy Meksyk do zachodniej Gwatemali
E. s. superciliosa (Sandbach, 1837) – południowo-wschodni Meksyk
E. s. vanrossemi Griscom, 1929 – środkowa Gwatemala
E. s. sylvestris Carriker & Meyer de Schauensee, 1935 – wschodnia Gwatemala
E. s. apiaster (R. Lesson, 1842) – Salwador, zachodni Honduras i północno-zachodnia Nikaragua
E. s. euroaustris Griscom, 1929 – północny Honduras
E. s. australis Bangs, 1906 – południowo-zachodnia Nikaragua i północno-zachodnia Kostaryka

Przypisy edytuj

↑ Eumomota superciliosa, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Eumomota, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2011-03-03] (ang.).
↑ ^a ^b Turquoise-browed Motmot (Eumomota superciliosa). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-18)]. (ang.).
↑ ^a ^b BirdLife International, Eumomota superciliosa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2016-1 [dostęp 2017-01-24] (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Momotidae Gray,GR, 1840 (1832-33) - piłodzioby - Motmots (wersja: 2019-10-10). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-06-04].
↑ ^a ^b ^c ^d P. Busse (red.), Z. Czarnecki, A. Dyrcz, M. Gromadzki, R. Hołyński, A. Kowalska-Dyrcz, J. Machalska, S. Manikowski, B. Olech: Ptaki. T. II. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 84, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0563-0.
↑ Zimorodki i pokrewne (w:). W: Alan Kemp, Joseph Forshaw: Encyklopedia. Zwierzęta. Warszawa: Elipsa, 1999, s. 363. ISBN 83-85152-34-2.
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Todies, motmots, bee-eaters. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-06-05]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Eumomota superciliosa, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[itis2-2] Eumomota, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2011-03-03] (ang.).

[ibc-3] Turquoise-browed Motmot (Eumomota superciliosa). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-18)]. (ang.).

[iucn-4] BirdLife International, Eumomota superciliosa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2016-1 [dostęp 2017-01-24] (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-5] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Momotidae Gray,GR, 1840 (1832-33) - piłodzioby - Motmots (wersja: 2019-10-10). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-06-04].

[Busse-6] P. Busse (red.), Z. Czarnecki, A. Dyrcz, M. Gromadzki, R. Hołyński, A. Kowalska-Dyrcz, J. Machalska, S. Manikowski, B. Olech: Ptaki. T. II. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 84, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0563-0.

[7] Zimorodki i pokrewne (w:). W: Alan Kemp, Joseph Forshaw: Encyklopedia. Zwierzęta. Warszawa: Elipsa, 1999, s. 363. ISBN 83-85152-34-2.

[ioc-8] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Todies, motmots, bee-eaters. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-06-05]. (ang.).

[5]

[6]

[1]

[2]

[3]

[4]

[7]

[8]