Pinus bhutanica

*Pinus bhutanica*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	nagonasienne
Klasa	iglaste
Rząd	sosnowce
Rodzina	sosnowate
Rodzaj	sosna
Gatunek	Pinus bhutanica
	Nazwa systematyczna
	Pinus bhutanica Grierson, Long & Page; Notes Roy. Bot. Gard. Edinburgh. 38: 299. 1980
Synonimy
	Pinus wallichiana subsp. bhutanica (Grierson et al.) Businsky;
	Pinus wallichiana subsp. bhutanica (Grierson et al.) Businsky;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pinus bhutanica Grierson, Long & Page – gatunek drzewa z rodziny sosnowatych (Pinaceae). Naturalny zasięg występowania obejmuje Bhutan, Chiny (prowincja Junnan), Indie (stan Arunachal Pradesh)^[5].

Morfologia edytuj

Pokrój: Korona rozłożysta. Gałęzie opadające, skręcone.
Pień: Osiąga wysokość 25 m.
Liście: Igły zebrane po 5 na krótkopędzie, wiotkie, zwisające, długości 15–24 cm.
Szyszki: Podłużne, owalne, o długości 12–20, szerokości 3–4 cm do 5–7 cm po otarciu. Nasiona brązowe, o rozmiarach 6–8 na 4–5 mm, ze skrzydełkiem o długości ok. 2 cm i szerokości 0,7–1 cm.

Biologia i ekologia edytuj

Przekrój poprzeczny liści trójkątny. Aparaty szparkowe widoczne tylko na dwóch spodnich stronach liścia. Igły z trzema lub czterema kanałami żywicznymi^[5].

Występuje na wysokościach 729–2750 m n.p.m. Tworzy m.in. mieszane lasy sosnowe i dębowo-sosnowe^[4].

Systematyka i zmienność edytuj

Pozycja gatunku w obrębie rodzaju Pinus^[6]

podrodzaj Strobus
- sekcja Quinquefoliae
  - podsekcja Strobus
    - gatunek P. bhutanica

Gatunek ten przez długi czas nie był rozpoznawany jako odrębny od sosny himalajskiej (P. wallichiana), w związku z tym zbiory w herbariach dotyczące P. bhutanica mogą być częścią zbiorów P. wallichiana. Niektóre cechy rozróżniające obydwa gatunki nie zostały dostatecznie zbadane, gdyż dotyczą np. młodych pędów, nie zawsze zbieranych. Niektórzy autorzy traktują P. bhutanica jako podgatunek lub odmianę P. wallichiana^[4] (Pinus wallichiana subsp. bhutanica (Grierson et al.) Businsky 1999^[5]).

Zagrożenia i ochrona edytuj

W 2007 r. i następnie w 2013 Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody przyznała temu gatunkowi w skali świata kategorię zagrożenia LC (least concern), czyli jest gatunkiem najmniejszej troski spośród gatunków niższego ryzyka^[4].

Za zagrożenie dla gatunku uznano wycinkę drzew w celu pozyskania surowca drzewnego. Jednak dzięki preferencjom siedliskowym P. bhutanica i zdolności do adaptacji nie obserwuje się jego zanikania^[4].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
↑ M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Zhang i inni, Pinus bhutanica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species, DOI: 10.2305/IUCN.UK.2013-1.RLTS.T42555A2987778.en [dostęp 2017-06-19] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Christopher J. Earle: Pinus bhutanica. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2009-07-21]. (ang.).
↑ Christopher J. Earle: Pinus. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2008-10-26]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).

[christenhusz2011-3] M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).

[iucn-4] Zhang i inni, Pinus bhutanica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species, DOI: 10.2305/IUCN.UK.2013-1.RLTS.T42555A2987778.en [dostęp 2017-06-19] (ang.).

[Gymn2-5] Christopher J. Earle: Pinus bhutanica. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2009-07-21]. (ang.).

[Gymn-6] Christopher J. Earle: Pinus. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2008-10-26]. (ang.).

[5]

[1]

[2]

[3]

[4]

[6]