Pinus bhutanica
Pinus bhutanica Grierson, Long & Page – gatunek drzewa z rodziny sosnowatych (Pinaceae). Naturalny zasięg występowania obejmuje Bhutan, Chiny (prowincja Junnan), Indie (stan Arunachal Pradesh)[5].
Systematyka[1][2][3] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek |
Pinus bhutanica | ||
Nazwa systematyczna | |||
Pinus bhutanica Grierson, Long & Page Notes Roy. Bot. Gard. Edinburgh. 38: 299. 1980 | |||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
Morfologia
edytuj- Pokrój
- Korona rozłożysta. Gałęzie opadające, skręcone.
- Pień
- Osiąga wysokość 25 m.
- Liście
- Igły zebrane po 5 na krótkopędzie, wiotkie, zwisające, długości 15–24 cm.
- Szyszki
- Podłużne, owalne, o długości 12–20, szerokości 3–4 cm do 5–7 cm po otarciu. Nasiona brązowe, o rozmiarach 6–8 na 4–5 mm, ze skrzydełkiem o długości ok. 2 cm i szerokości 0,7–1 cm.
Biologia i ekologia
edytujPrzekrój poprzeczny liści trójkątny. Aparaty szparkowe widoczne tylko na dwóch spodnich stronach liścia. Igły z trzema lub czterema kanałami żywicznymi[5].
Występuje na wysokościach 729–2750 m n.p.m. Tworzy m.in. mieszane lasy sosnowe i dębowo-sosnowe[4].
Systematyka i zmienność
edytujPozycja gatunku w obrębie rodzaju Pinus[6]
- podrodzaj Strobus
- sekcja Quinquefoliae
- podsekcja Strobus
- gatunek P. bhutanica
- podsekcja Strobus
- sekcja Quinquefoliae
Gatunek ten przez długi czas nie był rozpoznawany jako odrębny od sosny himalajskiej (P. wallichiana), w związku z tym zbiory w herbariach dotyczące P. bhutanica mogą być częścią zbiorów P. wallichiana. Niektóre cechy rozróżniające obydwa gatunki nie zostały dostatecznie zbadane, gdyż dotyczą np. młodych pędów, nie zawsze zbieranych. Niektórzy autorzy traktują P. bhutanica jako podgatunek lub odmianę P. wallichiana[4] (Pinus wallichiana subsp. bhutanica (Grierson et al.) Businsky 1999[5]).
Zagrożenia i ochrona
edytujW 2007 r. i następnie w 2013 Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody przyznała temu gatunkowi w skali świata kategorię zagrożenia LC (least concern), czyli jest gatunkiem najmniejszej troski spośród gatunków niższego ryzyka[4].
Za zagrożenie dla gatunku uznano wycinkę drzew w celu pozyskania surowca drzewnego. Jednak dzięki preferencjom siedliskowym P. bhutanica i zdolności do adaptacji nie obserwuje się jego zanikania[4].
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
- ↑ M.J.M. Christenhusz i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
- ↑ a b c d e Zhang i inni, Pinus bhutanica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species, DOI: 10.2305/IUCN.UK.2013-1.RLTS.T42555A2987778.en [dostęp 2017-06-19] (ang.).
- ↑ a b c Christopher J. Earle: Pinus bhutanica. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2009-07-21]. (ang.).
- ↑ Christopher J. Earle: Pinus. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2008-10-26]. (ang.).
- EoL: 1034855
- Flora of China: 210001641
- Flora of North America: 210001641
- GBIF: 5285050
- identyfikator iNaturalist: 135777
- IPNI: 677006-1
- NCBI: 268868
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2563216
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:677006-1
- identyfikator Tropicos: 50144420
- CoL: 4J23C