Pirofyllit
Pirofyllit (pyrofyllit) – dihydroksyfylokrzemian glinu – minerał z gromady krzemianów, zaliczany do grupy minerałów blaszkowych (fyllokrzemianów). Należy do grupy minerałów bardzo rzadkich.
| |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Skład chemiczny |
zasadowy krzemian glinu |
|---|---|
| Twardość w skali Mohsa |
1-1,5 |
| Przełam |
nierówny |
| Łupliwość |
doskonała, jednokierunkowa |
| Układ krystalograficzny |
jednoskośny lub trójskośny |
| Gęstość minerału |
2,66-2,9 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
biała, szara, żółtawa, zielonawa, czerwonawa, niebieskawa |
| Rysa |
biała |
| Połysk |
perłowy |
| Współczynnik załamania |
1,534-1,601 |
| Inne |
Dwójłomność: 0,050 |
Jego nazwa pochodzi od greckich słów pyr- ogień i phyllon- liść, wiążących się z jego zachowaniem podczas ogrzewania (traci wodę, tworząc blaszkowatą masę).
Właściwości edytuj
Tworzy kryształy niewielkie o pokroju blaszkowym. Występuje w skupieniach blaszkowych, łuskowych, lamelkowych, włóknistych, promienistych, rozetowych. Pirofyllit wyglądem bardzo przypomina talk – jest z nim blisko spokrewniony. Jest miękki, strugalny, giętki, bywa przeświecający. W dotyku jest tłusty. Tworzy pseudomorfozy po dystenie i piroksenach.
Występowanie edytuj
Produkt niskotemperaturowych przeobrażeń hydrotermalnych. Współwystępuje z kwarcem, miką, talkiem.
Miejsca występowania: większe skupiska znane są w Chinach jako aglamatolity (wykorzystywane jako kamień ozdobny). Także Rosja, RPA, USA, Brazylia, Włochy, Słowacja, Finlandia.
W Polsce stwierdzono go w żyłach kwarcu przecinających granity okolic Strzelina. Występuje w okolicach Kowar na Dolnym Śląsku.
Zastosowanie edytuj
- surowiec ceramiczny,
- wypełniacz do gumy i papieru,
- do produkcji suchego smaru,
- do produkcji izolatorów termicznych i elektrycznych,
- do produkcji mydła i kosmetyków,
- ma znaczenie naukowe – określa warunki metamorfizmu,
- poszukiwany kamień kolekcjonerski,
- odmiany zbite wykorzystywane do produkcji biżuterii,
- nośnik substancji aktywnych.
Bibliografia edytuj
- prof. Mirosław Handke "Krystalochemia krzemianów"
- Borkowska Maria, Smulikowski Kazimierz: Minerały skałotwórcze, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 1973, s. 307-309