Pirx (planeta)
Pirx[4] (BD +14 4559 b) – planeta pozasłoneczna krążąca wokół gwiazdy Solaris w gwiazdozbiorze Pegaza, odległej o około 160 lat świetlnych od Słońca.
| BD +14 4559 b | |
.jpg) Artystyczna wizualizacja widoku na planetę Pirx z powierzchni jej hipotetycznego księżyca. | |
| Odkrywca |
Andrzej Niedzielski, Grzegorz Nowak, Monika Adamów i Aleksander Wolszczan[1] |
|---|---|
| Data odkrycia |
2009 |
| Sposób odkrycia |
pomiar zmian prędkości radialnej |
| Charakterystyka orbity (J2000) | |
| Ciało centralne | |
| Półoś wielka | |
| Mimośród | |
| Okres orbitalny | |
| Czas przejścia przez perycentrum | |
| Charakterystyka fizyczna | |
| Masa minimalna (M·sin i) | |
| Promień | |
Odkrycie
edytujEgzoplaneta została odkryta dzięki pomiarom prędkości radialnej, poprzez obserwację przesunięć Dopplera w widmie gwiazdy macierzystej[1].
Charakterystyka
edytujJest to gazowy olbrzym podobny rozmiarami do Jowisza, który obiega swoją gwiazdę po ekscentrycznej orbicie w średniej odległości 0,77 au, podobnej do odległości Wenus od Słońca. Krąży w obrębie ekosfery układu. Istnieją przesłanki, że w układzie znajduje się także druga, dalsza planeta[1][3].
Nazwa
edytujPlaneta ma nazwę własną Pirx, wywodzącą się z twórczości Stanisława Lema. Pirx jest pilotem kosmicznym, tytułowym bohaterem zbioru opowiadań pt. Opowieści o pilocie Pirxie. Nazwa została wyłoniona w konkursie zorganizowanym w 2019 roku przez Międzynarodową Unię Astronomiczną w ramach stulecia istnienia tej organizacji. Sto państw zyskało prawo nazwania gwiazd i okrążających je planet. Uczestnicy z Polski mogli wybrać nazwę dla tej planety. Wybrane nazwy miały być powiązane tematycznie i związane z Polską[3][5]. Spośród nadesłanych propozycji zostało wybranych siedem par nazw (dla gwiazdy i planety), z których w głosowaniu internetowym najwięcej głosów otrzymały Geralt i Ciri, imiona postaci z twórczości Andrzeja Sapkowskiego, ale Międzynarodowa Unia Astronomiczna przyjęła parę, która otrzymała drugi z kolei wynik – Solaris i Pirx[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g A. Niedzielski, G. Nowak, M. Adamów, A. Wolszczan. Substellar-mass Companions to the K-dwarf BD+14 4559 and the K-giants HD 240210 and BD+20 2457. „The Astrophysical Journal”. 707 (1), s. 768–777, 2009. DOI: 10.1088/0004-637X/707/1/768. arXiv:0906.1804. Bibcode: 2009ApJ...707..768N. (ang.).
- ↑ a b c d Pirx (planeta) w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
- ↑ a b c d Rusza konkurs na nazwy planet pozasłonecznych – wymyśl polską nazwę dla egzoplanety!. Urania – Postępy Astronomii, 2019-06-06. [dostęp 2019-06-07].
- ↑ a b Polska planeta i gwiazda otrzymały nazwy nawiązujące do twórczości Stanisława Lema. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2019-12-17. [dostęp 2019-12-17].
- ↑ IAU100 NameExoWorlds. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2019-06-06. [dostęp 2019-06-07].
Linki zewnętrzne
edytuj- Pirx (planeta) w bazie SIMBAD (ang.)