Plamica kropkowata

gatunek grzyba porostowego

Plamica kropkowata (Arthonia punctiformis Ach.) – gatunek grzybów z rodziny plamicowatych (Arthoniaceae)[1]. Z powodu współżycia z glonami zaliczany jest także do porostów[2].

Plamica kropkowata
Ilustracja
Plamica kropkowata na pniu buka
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

Arthoniomycetes

Rząd

plamicowce

Rodzina

plamicowate

Rodzaj

plamica

Gatunek

plamica kropkowata

Nazwa systematyczna
Arthonia punctiformis Ach.
K. Vetensk-Acad. Nya Handl. 29: 130 (1808)

Systematyka i nazewnictwo edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Arthonia, Arthoniaceae, Arthoniales, Arthoniomycetidae, Arthoniomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungii[1].

Niektóre synonimy naukowe:

  • Arthonia insinuata Stirt. 1876
  • Arthonia melantera Ach. 1808
  • Mycarthonia punctiformis (Ach.) Petr. 1953
  • Opegrapha microscopica Sm. 1808[3].

Nazwa polska według Krytycznej listy porostów i grzybów naporostowych Polski[2].

Morfologia edytuj

Porost skorupiasty o plesze bardzo cienkiej, zanurzonej w podłożu. Na powierzchni plecha widoczna jest w postaci jaśniejszych od kory plam o barwie białawej, jasnoszarej lub jasnobrązowej Apotecja w postaci rozrzuconych w plesze czarnych plamek. Mają nieregularne kształty; mogą być gwiaździste, okrągławe, eliptyczne, ale także w postaci prostej lub rozgałęzionej linii. Są bardzo małe – mogą mieć średnicę nawet 0,2 mm. Nigdy nie są oprószone, Czasami mają brzegi podwinięte do tyłu[4][5].

Fotobiontem są glony z rodzaju Trentepohlia. Zarodniki dwukomórkowe, bezbarwne, o wydłużonym, eliptycznym kształcie i rozmiarach 5-23 × 5–7 μm[5].

Reakcje barwne: brak. Nie stwierdzono obecności kwasów porostowych[4].

Występowanie i siedlisko edytuj

Stwierdzono występowanie plamicy kropkowanej w Ameryce Północnej, Europie, Azji i Afryce. W Europie jest szeroko rozprzestrzeniona, występuje nawet na Grenlandii, w Islandii i północnych rejonach Półwyspu Skandynawskiego[6]. W polskim piśmiennictwie mykologicznym opisano występowanie w wielu regionach kraju[2].

Rośnie głównie na korze drzew. W Polsce obserwowano występowanie na klonach, olchach, leszczynie, buku, jesionach, topolach, śliwie, ale również na gałązkach borówki bagiennej[2]. Jest jednym z pierwszych porostów kolonizujących korę drzew. Unika miejsc bezpośrednio nasłonecznionych[4].

Gatunki podobne edytuj

Okazy z gwiaździstymi apotecjami są podobne do plamicy promienistej (Arthonia radiata), która zazwyczaj ma gwiaździste apotecja[4] (ale większe).

Przypisy edytuj

  1. a b Index Fungorum [online] [dostęp 2015-11-12] (ang.).
  2. a b c d Wiesław Fałtynowicz, Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski, Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003, ISBN 83-89648-06-7.
  3. Species Fungorum [online] [dostęp 2015-11-12] (ang.).
  4. a b c d Lichens of Ireland. ''Arthonia punctiformis'' [online] [dostęp 2015-11-14] [zarchiwizowane z adresu 2015-11-17].
  5. a b Lichens marins. Arthonia punctiformis. [dostęp 2015-11-14].
  6. Discover Life Maps [online] [dostęp 2014-08-18].