Plamica promienista

Plamica promienista
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	Arthoniomycetes
Rząd	plamicowce
Rodzina	plamicowate
Rodzaj	plamica
Gatunek	plamica promienista
	Nazwa systematyczna
	Arthonia radiata (Pers.) Ach.; K. Vetensk-Acad. Nya Handl. 29: 131 (1808)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Plamica promienista (Arthonia radiata (Pers.) Ach.) – gatunek grzybów z rodziny plamicowatych (Arthoniaceae)^[1]. Z powodu symbiozy z glonami zaliczany jest także do porostów^[2].

Systematyka i nazewnictwo edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Arthonia, Arthoniaceae, Arthoniales, Arthoniomycetidae, Arthoniomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungii^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1794 r. Christian Hendrik Persoon nadając mu nazwę Opegrapha radiata. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1808 r. Erik Acharius, przenosząc go do rodzaju Arthonia^[1]. Niektóre synonimy naukowe:

Arthonia astroidea Ach. 1806
Arthonia epipastoides Nyl. 1873
Arthonia opegraphina (Ach.) Leight. 1875
Arthonia swartziana Ach. 1806
Lichen astroites Ach. 1798
Opegrapha astroidea (Ach.) Ach. 1803
Opegrapha radiata Pers. 1794
Opegrapha swartziana (Ach.) Hepp 1824^[3].

Nazwa polska według Krytycznej listy porostów i grzybów naporostowych Polski^[2].

Morfologia edytuj

Porost skorupiasty o plesze cienkiej, gładkiej i jednolitej, czasem spękanej. Wchodzi w związek z glonami z rodzaju Trentepohlia. Plecha ma kolor od białego przez szary do oliwkowego, czasami z ciemnym przedpleszem^[4].

Wytwarza liczne apotecja. Mają średnicę 1 do 1,5 milimetra i dość zmienny kształt – od kolistego po palczasto rozgałęziony. Tarczki są czarne, płaskie, lub słabo wypukłe, bez brzeżka. Hypotecjum jest bezbarwne lub nieco żółtawe. Hymenium wysokości 50 μm, żółtawe, u szczytu brunatnoczarne^[4].

Wytwarza dwutunikowe worki. W jednym worku powstaje po 8 czterokomórkowych zarodników o wymiarach 12-18 na 4–6 μm. Są podłużne, owalne lub wrzecionowate i mają tępe końce^[4].

Występowanie i siedlisko edytuj

Jest szeroko rozprzestrzeniona w Ameryce Północnej, Środkowej, Europie i Azji, poza tymi kontynentami podano jeszcze jej występowanie w jednym z państw w Afryce Wschodniej^[5]. Rośnie na korze i gałęziach drzew liściastych, głównie grabów i leszczyn, rzadziej buków, jesionów i innych drzew, głównie w lasach i zagajnikach. Jest rozpowszechniony w całej Polsce na niżu i w niższych partiach gór^[4].

Gatunki podobne edytuj

plamica kasztanowata (Arthonia spadicea). Jej owocniki są okrągławe lub słabo nieregularne i nie są gwiaździste^[4].
plamica kropkowata (Arthonia punctiformis). Często ma gwiaździste owocniki, ale mniejsze.

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b ^c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12] (ang.).
↑ ^a ^b WiesławW. Fałtynowicz WiesławW., Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski, Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003, ISBN 83-89648-06-7 .
↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e HannaH. Wójciak HannaH., Porosty, mszaki, paprotniki, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010, ISBN 978-83-7073-552-4 .
↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2014-08-18] .

[if-1] Index Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12] (ang.).

[fal-2] WiesławW. Fałtynowicz WiesławW., Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski, Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003, ISBN 83-89648-06-7 .

[sf-3] Species Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12] (ang.).

[woj-4] HannaH. Wójciak HannaH., Porosty, mszaki, paprotniki, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010, ISBN 978-83-7073-552-4 .

[disc-5] Discover Life Maps [online] [dostęp 2014-08-18] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]