Planetarium Śląskie

	Planetarium i Obserwatorium Śląskie
	Planetarium i Obserwatorium Śląskie
	; Luneta 30 cm w obsrwatorium
Państwo	Polska
Położenie	Chorzów
Wysokość	316 m n.p.m.
Zarządzający	Planetarium Śląskie
Kod obserwatorium	553
	Teleskopy
	luneta: 30 cm widzialne;
	Strona internetowa
	Multimedia w Wikimedia Commons

	Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika w Chorzowie
	Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika w Chorzowie
	nr rej. A/399/13 z 24 stycznia 2013 r.
Państwo	Polska
Miejscowość	Chorzów
Adres	Al. Planetarium 4, 41-500 Chorzów
Styl architektoniczny	socrealizm
Architekt	Zbigniew Solawa
Ukończenie budowy	1955
Ważniejsze przebudowy	2018 - 2020
	Położenie na mapie Chorzowa Planetarium Śląskie
	Położenie na mapie Polski Planetarium Śląskie
	Położenie na mapie województwa śląskiego Planetarium Śląskie
	50°17′26,35″N 18°59′32,29″E/50,290653 18,992303
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Planetarium Śląskie – największe i najstarsze^[1] planetarium i obserwatorium astronomiczne w Polsce. Zostało założone 4 grudnia 1955 roku w ówczesnym Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku (obecnie nazywany również Parkiem Śląskim) położonym w Chorzowie.

HistoriaEdytuj

Budowę Planetarium Śląskiego im. Mikołaja Kopernika rozpoczęto z okazji Roku Kopernikowskiego w 1953 roku. Zbudowano je na najwyższym wzniesieniu parku tzw. Górze Parkowej. Autorem projektu był architekt Zbigniew Solawa.

OpisEdytuj

Centralnym urządzeniem Planetarium Śląskiego jest potężny projektor, noszący również nazwę „planetarium” lub nazywany inaczej „UPP” (ang. Universal Projection Planetarium). Projektor został wyprodukowany przez zakłady Zeissa w Jenie. Waży on ponad 2 tony, natomiast wysokość przy pionowym ustawieniu wynosi 5 m. Odtwarza on wygląd nieba z dowolnego miejsca na Ziemi o dowolnej porze, naśladując rzeczywisty firmament. Ekranem projekcji jest największa w kraju kopuła o średnicy 23 metrów. Widownia może pomieścić 400 osób.

W zespole budynków Planetarium Śląskiego znajduje się także obserwatorium astronomiczne (z największym w Polsce 30-centymetrowym refraktorem), kilkumetrowy zegar słoneczny, stacja klimatologiczna i stacja sejsmologiczna.

W lipcu 2018 r. ruszyła modernizacja Planetarium Śląskiego, która planowo potrwa do końca 2020 roku^[2].

FilatelistykaEdytuj

Poczta Polska wyemitowała 15 września 1966 r. znaczek pocztowy przedstawiający Planetarium Śląskie o nominale 1,55 zł, w serii Turystyka. Autorem projektu znaczka był Cz. Kaczmarczyk, ryt wykonał B. Brandt. Znaczek wydrukowano techniką stalorytu, na papierze niepowlekanym, w nakładzie 102.020.100 szt. Pozostawał w obiegu do 31 grudnia 1994^[3].

GaleriaEdytuj

Planetarium Śląskie
Planetarium Śląskie
Planetarium Śląskie
Pomnik Mikołaja Kopernika
Obserwatorium astronomiczne w Planetarium Śląskim
Sejsmografy krótkookresowe w Planetarium Śląskim
Poziomy Sejsmograf Wiecherta w Planetarium Śląskim
Teleskop w Obserwatorium Astronomicznym Planetarium Śląskiego
Zegar słoneczny na dziedzińcu

Zobacz teżEdytuj

Spodek (hala widowiskowa)
Olimpiada astronomiczna organizowana przez Planetarium Śląskie

PrzypisyEdytuj

↑ Wczoraj. Planetarium Śląskie. [dostęp 2018-11-18].
↑ Planetarium zmieni się nie do poznania: 1 lipca rusza budowa, MojChorzow.pl [dostęp 2018-11-15] .
↑ Marek Jedziniak: Turystyka (pol.). www.kzp.pl. [dostęp 2018-06-03].

BibliografiaEdytuj

Sztuka Górnego Śląska od średniowiecza do końca XX wieku, red. Ewa Chojecka, wydawca: Muzeum Śląskie, Katowice 2004, ISBN 83-87455-77-6, s. 450.
Zdjęcia panoramiczne wnętrz planetarium

Linki zewnętrzneEdytuj

Strona internetowa Planetarium Śląskiego

[1] Wczoraj. Planetarium Śląskie. [dostęp 2018-11-18].

[2] Planetarium zmieni się nie do poznania: 1 lipca rusza budowa, MojChorzow.pl [dostęp 2018-11-15] .

[3] Marek Jedziniak: Turystyka (pol.). www.kzp.pl. [dostęp 2018-06-03].

[1]

[2]

[3]