Spodek (hala widowiskowa)

hala widowiskowo-sportowa w Katowicach

Spodekhala widowiskowo-sportowa, zlokalizowana w Katowicach przy Alei Wojciecha Korfantego 35, stanowiąca własność miasta Katowic, a zarządzana przez PTWP Event Center sp. z o.o. Została wybudowana pod nazwą Wojewódzka Hala Widowiskowo-Sportowa w Katowicach, pod którą jest znana w literaturze architektonicznej i pod którą funkcjonowała do 1997.

Spodek
Ilustracja
Spodek od strony Ronda
Państwo

 Polska

Miejscowość

Katowice

Adres

Aleja Korfantego 35
40-005 Katowice

Lata budowy

1964–1971

Otwarta

8 maja 1971

Architekt

Maciej Gintowt
Maciej Krasiński

Właściciel

Miasto Katowice

Operator

PTWP Event Center sp. z o.o.

Użytkownicy

PTWP Event Center sp. z o.o.

Liczba miejsc
Stałych

7776

Wysuwanych

1560

Dostawnych

1700

Siedzących (w sumie)

11 036

Całkowita

11 500

Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry znajduje się punkt z opisem „Spodek”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Spodek”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Spodek”
Ziemia50°15′58″N 19°01′31″E/50,266111 19,025278
Strona internetowa
Spodek podczas LŚ 2007
Spodek podświetlony w nocy
Spodek widziany z lotu ptaka

Historia

edytuj

Idea utworzenia hali widowiskowo-sportowej na terenie Katowic (ówcześnie Stalinogrodu) pojawiła się już w 1955 r. Początkowo obiekt miał znajdować się na obrzeżach miasta, na terenie Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku.

W 1959 r. Stowarzyszenie Architektów Polskich ogłosiło konkurs na wykonanie projektu wspomnianej hali. Zwycięzcą konkursu został zespół projektantów z Biura Studiów i Projektów Typowych Budownictwa Przemysłowego z Warszawy, reprezentowany przez architektów Macieja Gintowta i Macieja Krasińskiego. Wykonawcą konstrukcji był Andrzej Żórawski, według projektu podobnie zawieszonego dachu warszawskiego Supersamu projektu Wacława Zalewskiego zrealizowanego w 1962.

Po prezentacji projektu, decyzją ówczesnego wojewody, za wstawiennictwem Jerzego Ziętka, została wyznaczona nowa lokalizacja w pobliżu ścisłego centrum, na miejscu dawnej hałdy hutniczej, na terenach klasyfikowanych ze względu na szkody górnicze w kategorii A2.

Prace budowlane rozpoczęły się w 1964, jednak przerwano je na 18 miesięcy z powodu podejrzeń o błędy konstrukcyjne, których nie potwierdzono. W 1969 pierwszym oddanym do użytkowania budynkiem kompleksu została hala lodowa. Całość obiektu ukończono wiosną 1971, a oficjalnie oddano do użytku 8 maja 1971. Na inwestycję przeznaczono 200 mln zł, jednak ostateczny koszt wyniósł ok. 800 mln zł.

W 2008 r. zamontowany został system klimatyzacyjny.

W 2009 r. powiększono widownię – nowością były siedzenia wysuwane na płytę boiska oraz loże VIP. Zamontowano również nowoczesne oświetlenie, umożliwiające przeprowadzanie transmisji telewizyjnych w technologii HD oraz ogromny ekran diodowy w kształcie walca. Całość kosztowała 70 mln zł[1]. Z końcem marca 2011 rozpoczął się remont elewacji obiektu[2].

2 maja 2016 r. zarządzanie obiektem przejęła firma PTWP Event Center sp. z o.o. z grupy PTWP SA[3].

Konstrukcja

edytuj

Jest to jeden z pierwszych w skali światowej obiektów z dachem zrealizowanych w koncepcji tensegrity. Ważąca 300 ton stalowa konstrukcja kopuły połączona jest z zewnętrznym stalowym pierścieniem za pomocą 120 lin nośnych w formie prętowo-cięgnowych kratownic, na których osadzone jest pokrycie dachowe.

Hala główna z zewnątrz kształtem przypomina nieco latający spodek (tzw. UFO), co wynikło z połączenia dwóch podstawowych funkcji planowanych dla tego obiektu: hali sportowej i hali widowiskowej. Schematy widowni w obu przypadkach znacznie się od siebie różnią: pierwszy preferuje układ centralny areny, drugi – układ kierunkowy.

Bezpośrednio do hali przylega lodowisko, sala gimnastyczna i hotel, które są połączone w jedną całość tzw. antresolą.

  • Kubatura całego obiektu – 338 732 m³;
  • Powierzchnia użytkowa obiektu – 29 473 m².

Hala główna

edytuj
  • kubatura – 246 624 m³;
  • całkowita powierzchnia użytkowa – 15 386 m²;
  • wysokość maksymalna – 32 m;
  • wymiary płyty głównej – 45 × 60 m;
  • maksymalna odległość od środka boiska – 72 m.
Wyposażenie dodatkowe:
  • rozbieralna scena o wymiarach 21 × 15 m × 1,2 m;
  • montowany parkiet;
  • montowane lodowisko o wymiarach 30 × 60 m;
  • internet bezprzewodowy;
  • sprzęt do symultanicznych tłumaczeń językowych;
  • sprzęt do nagłośnienia;
  • zabudowa targowa wraz z wyposażeniem stoisk;
  • plenerowy zestaw estradowy (scena wymiarach 10 × 10 m × 1 do 1,3 m, podesty pod nagłośnienie, zadaszenie sceny, wieża dla realizatorów światła i dźwięku).
Widownia:
  • 35 sektorów, w tym specjalny sektor VIP;
  • liczba stałych miejsc siedzących – 7 776;
  • liczba miejsc siedzących na sektorach wysuwanych – 1 560;
  • liczba miejsc siedzących dostawnych – 1 700;
  • łączna liczba miejsc siedzących – 11 036;
  • maksymalna pojemność trybun – 11 500;
  • bezpieczna (zalecana) liczba widzów – 9 336.

Korytarze

edytuj
  • powierzchnia holu głównego, poziom górny – 4200 m²;
  • powierzchnia holu szatni, poziom dolny – 1370 m².

Lodowisko

edytuj
  • wysokość – 11 m;
  • wymiary tafli – 30 × 60 m;
  • pojemność trybun – 1500 miejsc.

Sala gimnastyczna

edytuj
  • kubatura – 11 631 m³;
  • powierzchnia użytkowa – 1490 m²;
  • wysokość maksymalna – 12 m;
  • wymiary płyty – 30 × 30 m;
  • pojemność trybun – 362

Wydarzenia

edytuj

W Spodku są organizowane mecze siatkówki, koszykówki, piłki ręcznej, hokeja na lodzie, koncerty muzyczne, imprezy okolicznościowe, konferencje naukowe, kongresy i zgromadzenia Świadków Jehowy, przedstawienia cyrkowe, rewie na lodzie, rewie cyrkowe i imprezy targowe.

Muzyczne

edytuj
  • 10 lutego 1987 – pierwszy koncert zespołu Metallica w Polsce
  • 20 czerwca 1992 – grupa Dżem zagrała koncert zarejestrowany na dwóch płytach Wehikuł czasu – Spodek ’92
  • 1993 – odbył się musical Metro autorstwa Józefowicza i Stokłosy z udziałem wokalistki Edyty Górniak, która wykonała większość utworów. Próby i przedstawienie zarejestrowano i nie pokazano publicznie
  • 1994 – grupa Perfect reaktywowała się po kilkuletniej przerwie, rozpoczynając od koncertu w Spodku, wydanego później na płycie Katowice Spodek Live ’94
  • 1994 – grupa Hey nagrała album Live!, dając pierwszy w historii polski koncert z udziałem MTV; koncert został uznany za wydarzenie roku 1994
  • 1996 – grupa Deep Purple nagrała DVD koncertowe Live Encounters
  • 15 listopada 1996 – pierwszy polski koncert zespołu The Cure
  • 7 grudnia 1996 – koncert brazylijskiej grupy Sepultura. Grupa promowała album Roots (album), który sprzedano w Polsce w 50 tys. egzemplarzy[4]
  • 21 czerwca 1997 – pierwszy koncert francuskiego kompozytora muzyki elektronicznej Jeana-Michela Jarre’a w Polsce (został zarejestrowany przez TVP), później występował w Spodku trzykrotnie: 1 marca 2010 i 13 listopada 2011
  • 31 stycznia 1998 – pierwszy polski koncert brytyjskiej grupy Genesis[5][6]
  • 26 kwietnia 1998 – koncert brytyjskiej grupy The Prodigy
  • 30 sierpnia 1998 – koncert niemieckiego duetu Modern Talking
  • 25 lipca 1999 – pierwszy i jak dotąd jedyny koncert brytyjskiego muzyka Mike’a Oldfielda
  • 1999 – koncert Budki Suflera
  • 15, 16 czerwca 2000 – grupa Pearl Jam zarejestrowała dwa albumy koncertowe
  • 21 marca 2003 – pożegnalny koncert zespołu hip-hopowego Paktofonika – w 2004 roku koncert został wydany na płycie DVD
  • 7 listopada 2003 – koncert Davida Gahana
  • 15 listopada 2003 – pierwszy koncert zespołu Def Leppard w Polsce
  • 22 lutego 2005 – koncert Rammstein
  • 7 czerwca 2005 – koncert Green Day
  • 14 marca 2006 – koncert Depeche Mode
  • 7 czerwca 2006 – pierwszy koncert zespołu Alice in Chains w Polsce
  • 19 lutego 2008 – koncert The Cure
  • 3 października 2009 – grupa Dżem zagrała koncert zarejestrowany na 3 płytach DVD i 4 CD 30 urodziny
  • 27 listopada 2009 – koncert Rammstein
  • 13 marca 2010 – „Odlotowy Koncert” z okazji 30-lecia istnienia zespołu Perfect
  • 4 października 2010 – koncert Leonarda Cohena
  • Eska Music Awards 2011
  • 11 lutego 2012 – koncert Thomasa Andersa
  • 30 marca 2012 – koncert z okazji 30-lecia istnienia zespołu Lady Pank
  • 14 kwietnia 2012 – koncert brytyjskiej grupy Judas Priest
  • 13 lutego 2013 – koncert Slash feat. Myles Kennedy and The Conspirators
  • 15 lutego 2014 – koncert zespołu Deep Purple
  • 17 maja 2014 – pierwszy koncert amerykańskiego zespołu Manowar w Polsce
  • 19 października 2014 – koncert Budki Suflera
  • 13 lutego 2015 – koncert walentynkowy Sandry i Thomasa Andersa
  • 30 listopada 2019 – koncert szwedzkiego zespołu Ghost
  • 11 Kwiecień 2024 - koncert 20lecie Grubson

Sportowe

edytuj

Cykliczne

edytuj
 
Rawa Blues Festival w 2019

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. sport.onet.pl Fotogaleria ze zmodernizowanego wnętrza Spodka.
  2. Rozpoczął się remont elewacji Spodka katowice.gazeta.pl Gazeta Wyborcza Katowice [dostęp 28 marca 2011].
  3. PTWP Event Center, nowy zarządca Spodka i MCK, wybrał firmę do pilnowania i sprzątania obu hal [online], katowice.naszemiasto.pl, 4 maja 2016 [dostęp 2016-06-10].
  4. Zagra Sepultura, „Gazeta Wyborcza”, 31 października 1996 [dostęp 2017-01-14] (pol.).
  5. Genesis – Live In Poland (2DVD) – prezentuje sklep Rock-Serwis. rockserwis.pl. [dostęp 2015-07-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-23)]. (ang.).
  6. Genesis – Biografia – Muzyka – WP.PL. muzyka.wp.pl. [dostęp 2015-07-23].

Bibliografia

edytuj
  • Sztuka Górnego Śląska od średniowiecza do końca XX wieku, red. Ewa Chojecka, wydawca: Muzeum Śląskie, Katowice 2004, s. 453, 454, ISBN 83-87455-77-6.
  • Katowice – Informator, red. S. Adamczyk, wyd. Urząd Miasta w Katowicach, Katowice 1993, s. 26.
  • Katowice 1865–1945. Zarys rozwoju miasta. Red. J. Szaflarski, Śląski Instytut Naukowy w Katowicach, Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice 1978, s. 25.
  • Jerzy Moskal: … Bogucice, Załęże et nova villa Katowice – Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 58. ISBN 83-85831-35-5.

Linki zewnętrzne

edytuj