Plener

twórczość plastyczna uprawiana na wolnym powietrzu

Plener (fr. en plein air – na świeżym powietrzu) – twórczość na zewnątrz, w bezpośrednim kontakcie z naturą. Otwarta przestrzeń pod gołym niebem jako miejsce i temat pracy artysty[1].

John Singer Sargent, Artysta w Simplon, około 1909
Winslow Homer, Artyści malujący w White Mountains, 1868, Portland Museum of Art

Twórczość plenerowa stała się popularna w XIX wieku dzięki francuskim malarzom barbizończykom i impresjonistom. Przyczyniły się też do tego dwa wynalazki: przenośne, lekkie sztalugi plenerowe i farby w tubkach. Obrazu niekiedy dopełniał mniejszy lub większy biały parasol, dający równo rozproszone światło na płaszczyznę płótna. Propagatorami malarstwa plenerowego we Francji byli Camille Corot, Claude Monet, Camille Pissarro, Pierre-Auguste Renoir, Vincent van Gogh. Odświeżyli sztukę, uwolnili ją z historycznych rekwizytów, wprowadzili światło, blask i powietrze.

W Polsce w tym czasie malowali w plenerze Julian Fałat, Stanisław Masłowski[2], Józef Pankiewicz, Leon Wyczółkowski, Wojciech Weiss, Jan Stanisławski.

Dziś plener, podczas którego malarze (ale też na przykład rysownicy) tworzą w otwartej przestrzeni, choć ma to samo znaczenie, bywa również zorganizowanym wyjazdem grupy artystów[1], naukowców, teoretyków sztuki w odległe, niejednokrotnie egzotyczne miejsca, w których odizolowani od zgiełku cywilizacji, inspirowani przez naturę, tworzą swoje dzieła.

Przypisy edytuj

  1. a b plener, Słownik języka polskiego PWN [dostęp 2020-05-30] (pol.).
  2. Polski Słownik Biograficzny, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1975 (wyd. Polska Akademia NaukZakład Narodowy im. Ossolińskich), t. XX/1? s. 129 – hasło: „Stanisław Masłowski

Bibliografia edytuj