Flądrokształtne

rząd ryb
(Przekierowano z Pleuronectiformes)

Flądrokształtne[2], płastugokształtne[3], płastugi[4], bokopływy[4] (Pleuronectiformes) – rząd morskich ryb promieniopłetwych występujących w większości mórz i oceanów, od tropikalnych po polarne, na różnych głębokościach. Niektóre gatunki wpływają do estuariów i rzek. Liczne gatunki są cenionymi rybami konsumpcyjnymi. Budową ciała i trybem życia przypominają chrzęstnoszkieletowe płaszczki, jednak nie są z nimi spokrewnione. Ich rozwój przebiegał odmiennie.

Flądrokształtne
Pleuronectiformes[1]
Ilustracja
Gładzica (Pleuronectes platessa)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Rząd

flądrokształtne

Cechy charakterystyczne edytuj

  • ciało dorosłych osobników jest wysokie, silnie bocznie ścieśnione i niesymetryczne: jeden bok jasny, niezabarwiony, pozbawiony oczu, z nieczynną szczeliną skrzelową, drugi bok ciemny, ma dwoje oczu i czynną szczelinę skrzelową
  • długa płetwa grzbietowa i odbytowa, otaczają prawie całe ciało
  • płetwy brzuszne przesunięte do przodu
  • promienie twarde zachowały się jedynie w płetwach gatunków z rodziny jęzorowatych
  • u większości dorosłych osobników brak pęcherza pławnego
 
Głowa halibuta niebieskiego z widocznym lewym okiem na grzbiecie

Larwy ryb flądrokształtnych mają budowę zbliżoną do typowych ryb. W trakcie przeobrażania w postać dorosłą jedna strona ciała – prawa lub lewa, w zależności od gatunku – rozwija się szybciej, powodując deformację kości czaszki, a w efekcie – całego ciała – polegającą na przesunięciu jednego z boków na drugą stronę. Płetwy nieparzyste pozostają na swoim miejscu. Oko przemieszcza się, u niektórych gatunków zatrzymując się na szczycie głowy, u pozostałych przechodząc na drugą stronę. W tym stadium młoda ryba przechodzi z pelagicznego trybu życia larwy do życia przy dnie. Bok, na którym leży, staje się spodem ciała i traci ubarwienie. Drugi bok, na którym są oczy, staje się grzbietem ryby. Jego ubarwienie jest zależne od zajmowanego środowiska.

Płastugi poruszają się przy dnie łagodnymi ruchami płetw podobnie jak płaszczki, a przy gwałtownych zmianach pozycji przyjmują pionową postawę i przemieszczają się szybkimi ruchami całego ciała.

 
Złocica pacyficzna (Microstomus pacificus)

Klasyfikacja edytuj

Do flądrokształtnych zaliczono 14 rodzin, klasyfikowanych w 2 podrzędach:

Pleuronectoidei:

Psettodoidei:

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Pleuronectiformes, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997, s. 579. ISBN 83-01-12286-2.
  3. G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970, s. 444.
  4. a b Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, seria: Mały słownik zoologiczny.

Bibliografia edytuj

  • Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.