Drobnołuszczak malutki
Drobnołuszczak malutki (Pluteus nanus (Pers.) P. Kumm.) – gatunek grzybów należący do rodziny łuskowcowatych (Pluteaceae)[1].
_P._Kumm_487371.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
drobnołuszczak malutki |
| Nazwa systematyczna | |
| Pluteus nanus (Pers.) P. Kumm. Pilzk. (Zerbst): 98 (1871) | |
_P._Kumm_487374.jpg)
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Pluteus, Pluteaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy gatunek ten opisał w 1801 r. Christiaan Hendrik Persoon nadając mu nazwę Agaricus nanus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Paul Kummer w 1871 r.[1]
- Agaricus nanus Pers. 1801
- Pluteus griseopus P.D. Orton 1960
- Pluteus nanus f. griseopus (P.D. Orton) Vellinga 1985
Stanisław Domański w 1955 r. opisywał ten gatunek pod nazwą łuskowiec niski, Alina Skirgiełło w 1999 r. jako łuskowiec karzełkowaty[3]. Władysław Wojewoda w 2003 r. zaproponował nazwę drobnołuszczak malutki[4].
Morfologia
edytujŚrednica 1,5–6 cm, u młodych okazów półkulisty lub stożkowaty, z wiekiem rozpościerający się, płaskowypukły, czasem z niewielkim garbkiem lub wklęśnięciem. Powierzchnia brązowa z ochrowym odcieniem, szarobrązowa z zielonkawym odcieniem, gładka, na środku nieco żyłkowana. Czasami jest prążkowany do połowy średnicy[3].
Wolne, brzuchate, o szerokości do 7 mm, początkowo białe, potem różowe[3].
Wysokość do 3,5 cm, grubość do 0,3–0,8 cm, walcowaty, początkowo pełny, potem pusty. Powierzchnia biaława, przy podstawie brązowawa lub szarawa[3].
Białawy, cienki, bez wyraźnego zapachu i smaku[3]. Cechy mikroskopowe: Zarodniki 6,3–8,5 × 5–6,5 µm, szerokoelipsoidalne. Cheilocystydy liczne, maczugowate lub wrzecionowate, szkliste, 30–75 × 13–25 µm. Pleurocystydy szkliste, butelkowate, czasami workowate, o wymiarach 65–90 × 14–26 µm. Strzępki w skórce kapelusza tworzące palisadę, złożone z kulistych lub gruszkowatych komórek na trzoneczkach. Mają wymiary 20–50 × 12–30 µm i brązową zawartość[3].
Występowanie
edytujOpisano występowanie tego gatunku w Ameryce Północnej, Środkowej i Południowej, Europie, Azji i Australii. W Europie i Ameryce Północnej podano liczne stanowiska[5]. W. Wojewoda w zestawieniu grzybów wielkoowocnikowych Polski w 2003 r. podaje liczne jego stanowiska[4]. Bardziej aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[6].
Grzyb saprotroficzny. Występuje w lasach liściastych i mieszanych, w parkach, na ziemi, na próchniejącym drewnie, resztkach drzewnych, opadłych i próchniejących gałęziach drzew, zwłaszcza grabu, buka. Owocniki pojawiają się zwykle od czerwca do listopada[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2021-01-30] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2021-01-30] (ang.).
- ↑ a b c d e f Alina Skirgiełło, Grzyby (Mycota), podstawczaki (Basidiomycota), łuskowcowate (Pluteaceae), Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 1999, ISBN 83-85444-66-1.
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Pluteus nanus [online], Discover Life [dostęp 2021-01-30] (ang.).
- ↑ Aktualne stanowiska drobnołuszczaka malutkiego w Polsce [online] [dostęp 2021-01-30] (ang.).