Poczwarówka zwężona
Poczwarówka zwężona (Vertigo angustior) – gatunek lądowego ślimaka płucodysznego z rodziny poczwarówkowatych (Vertiginidae). Jest jednym z najmniejszych lądowych ślimaków w Europie[2].
| ||
| Vertigo angustior | ||
| Jeffreys, 1830 | ||
 Rysunek muszli poczwarówki zwężonej | ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | mięczaki | |
| Gromada | ślimaki | |
| Podgromada | płucodyszne | |
| Rząd | trzonkooczne | |
| Rodzina | poczwarówkowate | |
| Rodzaj | Vertigo | |
| Gatunek | poczwarówka zwężona | |
| Synonimy | ||
| ||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1] | ||
 | ||
| Zasięg występowania | ||
| ||
BudowaEdytuj
Muszla jest lewoskrętna, zbudowana z 5 skrętów, osiąga wysokość 1,9 mm i szerokość 1 mm. W kształcie wrzecionowata, z zaostrzonym szczytem i zwężonym u podstawy ostatnim skrętem. Otwór muszli w kształcie serca z czterema zębami. Powierzchnia muszli z rzeźbą w postaci wyraźnych, regularnych prążków. Muszla o delikatnym, jedwabistym połysku; barwa od rogowożółtej do brązowej[2].
Biologia i ekologiaEdytuj
Dojrzałe osobniki posiadają męskie i żeńskie gonady. Przystępują do rozrodu na wiosnę, z zapłodnionych jaj młode wykluwają się po około dwóch tygodniach, dojrzewają przez kilka kolejnych tygodni. Poczwarówki zimują hibernując wśród szczątków roślinnych. W niektórych zimujących populacjach dominują osobniki dorosłe, w innych występują wszystkie stadia rozwojowe, co sugeruje dużą plastyczność cyklu rozwojowego[2]. Gatunek ten żywi się prawdopodobnie glonami, grzybami i bakteriami rozwijającymi się w ściółce. Poczwarówka zwężona zamieszkuje niewielkimi koloniami tereny podmokłe. Jej preferencje siedliskowe różnią się w zależności od klimatu. W Europie Środkowej preferuje wilgotne łąki, często na pograniczu z trzcinowiskami czy turzycowiskami. Występuje również na obrzeżach bagien i zbiorników wodnych. W Skandynawii czy na Wyspach Brytyjskich, w strefie wybrzeży morskich, zasiedla wilgotne zagłębienia terenu z niską roślinnością na ciepłych i suchych siedliskach wydmowych[2].
WystępowanieEdytuj
Gatunek o szerokim rozmieszczeniu europejskim. Od Portugalii[a] na zachodzie do Uralu na wschodzie, na południu od krajów śródziemnomorskich i północnego Iranu do krajów skandynawskich na północy, gdzie nie przekracza jednak 60° szerokości geograficznej północnej. W Polsce dość rozpowszechniony na niżu, jednak jego stanowiska są rzadkie i rozproszone[2].
Zagrożenia i ochronaEdytuj
W Polsce jest rzadkim gatunkiem, zasiedlającym rozproszone stanowiska, których liczba maleje. Uznaje się ją za gatunek zagrożony wyginięciem. Do głównych zagrożeń należą osuszanie siedlisk, eutrofizacja terenów podmokłych i zmiana sposobu użytkowania gruntów (porzucenie i zarastanie pastwisk)[2]. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody w swojej Czerwonej księdze gatunków zagrożonych umieszcza poczwarówkę zwężoną ze statusem NT – bliski zagrożenia. Gatunek wymieniony jest również w załączniku II dyrektywy siedliskowej[2]. W Polsce objęta jest ścisłą ochroną gatunkową[3].
Zobacz teżEdytuj
UwagiEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ Vertigo angustior. Czerwona księga gatunków zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (ang.).
- ↑ a b c d e f g Katarzyna Zając: Poczwarówka zwężona (Vertigo (Vertilla) angustior). W: P. Adamski, R. Bartel, A. Bereszyński, A. Kepel, Z. Witkowski: Poradnik ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. T. 6. Warszawa: Ministerstwo Środowiska, 2004, s. 149–151. ISBN 83-86564-43-1.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2016 r., poz. 2183). [dostęp 2017-01-16].