Podkówczaki (Phylactolaemata[2], mszywioły słodkowodne)[3]gromada mszywiołów, której przedstawiciele żyją tylko w wodach słodkich. Jak wszystkie mszywioły są filtratorami filtrującymi odcedzającymi pożywienie za pomocą rozciągliwej „korony” orzęsionych czułków nazywanych lofoforami. Żyją w koloniach składających się z klonów osobnika założycielskiego. Inaczej niż u części morskich mszywiołów, kolonie składają się tylko z jednego typu zooidów, żerującej formy znanej jako autozooid[4]. Opierają się na zmineralizowanymszkielecie zewnętrznym” zbudowanym z galaretowatej substancji lub białek, wydzielonych przez zooidy[5].

Podkówczaki
Phylactolaemata[1]
Ilustracja
Kolonia podkówczaków w Mingo National Wildlife Refuge
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

mszywioły

Gromada

Phylactolaemata

Rodziny

Gromada obejmuje tylko jeden współczesny rząd, Plumatellida[1], choć pojawiły się również sugestie by rodzaj Varunella umieścić w osobnym rzędzie[6].

Systematyka edytuj

Żyjących obecnie 69 gatunków podkówczaków zgrupowanych zostało w 6 rodzinach[6]:

Opis edytuj

 
Statoblast Plumatella repens

Kolonie podkówczaków rozmnażają się płciowo, a każdy osobnik jest obojnakiem, który funkcjonuje jednocześnie jako samiec i samica[4]. Rozmnażają się też bezpłciowo w sposób unikatowy wśród mszywiołów i pozwalający przetrwać linii kolonii w zmiennym słodkowodnym środowisku[5]. Latem i jesienią produkują dyskokształtne statoblasty, zbiorowiska komórek funkcjonujące jako przetrwalniki dość podobne do gemuli gąbek[4]. Statoblasty tworzą się na „sznurze” przyłączonym do jelit rodzica, które je odżywiają[5]. Rosnąc statoblasty rozwijają ochronne chitynowe małżopodobne skorupki. Po osiągnięciu dojrzałości niektóre typy przyłączają się do rodzicielskiej kolonii, niektóre opadają na dno, niektóre unoszą się na wodzie dzięki komorom powietrznym[4], a niektóre pozostają w zewnętrznej powłoce rodzica, aby odbudować kolonię, gdyby obumarła[5]. Statoblasty mogą pozostać uśpione przez dłuższy czas i przetrwać w tym czasie trudne warunki takie jak zamrożenie i wysuszenie. Mogą być przenoszone na duże odległości przez zwierzęta, unoszące się rośliny, prądy[4] i wiatry[5]. Kiedy warunki się poprawiają, klapy muszli oddzielają się i komórki wewnątrz rozwijają się w zooida, który próbuje zapoczątkować nową kolonię. Oszacowano, że jedna grupa kolonii na obszarze 1 m² wyprodukowała 800 000 statoblastów[4].

Przypisy edytuj

  1. a b Phylactolaemata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Biological Greek: phylax, „protect, guard” + laema, „throat”: „provided with a protective throat”.
  3. Hydrozoologia – konspekty ćwiczeń. Akademia Rolnicza w Szczecinie. [dostęp 2012-04-09].
  4. a b c d e f Lophoporata. W: E.E. Ruppert, R.S. Fox, R.D. Barnes: Invertebrate Zoology. Wyd. 7. Brooks / Cole, 2004, s. 829–845. ISBN 0-03-025982-7. (ang.).
  5. a b c d e The Lophophorates. W: P.J. Doherty: Invertebrate Zoology. Wyd. 2. Oxford University Press, 2001, s. 363–373. ISBN 0-19-551368-1. (ang.).
  6. a b Catalogue of Life - 31st July 2018 : Taxonomic tree [online], www.catalogueoflife.org [dostęp 2018-08-15] (ang.).