Pogoń Litewska (herb książęcy)

polski herb książęcy
(Przekierowano z Pogoń Litewska Książęca)

Pogoń Litewska (Pogonia I[1]) – polski herb książęcy.

Pogoń Litewska
Ilustracja
Herb Pogoń Litewska
Typ herbu

książęcy

Alternatywne nazwy

Pogonia I

Opis herbu

edytuj

Opis historyczny

edytuj

Juliusz Ostrowski blazonuje herb następująco:

W polu czerwonem – na siwym koniu mąź zbrojny z mieczem w prawym ręku z tarczą o podwójnym krzyżu złotym na lewem ramieniu. Nad tarczą i płaszczem książęcym mitra.

Juliusz Ostrowski, Księga herbowa rodów polskich

Opis współczesny

edytuj

Opis skonstruowany współcześnie brzmi następująco[a]:

Na tarczy o polu czerwonym, na koniu zbrojnym siwym jeździec w zbroi z mieczem w prawej dłoni wspiętej ku górze do zamachu, na tarczy niebieskiej jego na lewym ramieniu podwójny krzyż złoty.

Całość otacza płaszcz heraldyczny, podbity gronostajem.

Płaszcz zwieńcza mitra książęca.

Geneza

edytuj

Herb przysługujący rodzinom pochodzącym od litewskich dynastów z rodu Gedymina[1].

Herbowni

edytuj

Lista herbownych w artykule sporządzona została na podstawie wiarygodnych źródeł, zwłaszcza klasycznych i współczesnych herbarzy. Należy jednak zwrócić uwagę na częste zjawisko przypisywania rodom szlacheckim niewłaściwych herbów, szczególnie nasilone w czasie legitymacji szlachectwa przed zaborczymi heroldiami, co zostało następnie utrwalone w wydawanych kolejno herbarzach. Identyczność nazwiska nie musi oznaczać przynależności do danego rodu herbowego. Przynależność taką mogą bezspornie ustalić wyłącznie badania genealogiczne.

Pełna lista herbownych nie jest dziś możliwa do odtworzenia, także ze względu na zniszczenie i zaginięcie wielu akt i dokumentów w czasie II wojny światowej (m.in. w czasie powstania warszawskiego w 1944 spłonęło ponad 90% zasobu Archiwum Głównego w Warszawie, gdzie przechowywana była większość dokumentów staropolskich)[2]. Lista nazwisk znajdująca się w artykule pochodzi z Herbarza polskiego, Tadeusza Gajla[3] (7 nazwisk[4]). Występowanie na liście nazwiska nie musi oznaczać, że konkretna rodzina pieczętowała się herbem Pogoń Litewska. Często te same nazwiska są własnością wielu rodzin reprezentujących wszystkie stany dawnej Rzeczypospolitej, tj. chłopów, mieszczan, szlachtę. Jest to dotychczas najpełniejsza lista herbownych, uzupełniana ciągle przez autora przy kolejnych wydaniach Herbarza. Tadeusz Gajl wymienia następujące nazwiska uprawnionych do używania herbu Pogoń Litewska[4]:

Zobacz też

edytuj
  1. Opis współczesny jest skonstruowany zgodnie z obecnymi zasadami heraldyki. Zobacz: Blazonowanie.

Przypisy

edytuj
  1. a b Ostrowski 1906 ↓, s. 271.
  2. Dzieje zasobu ↓, Linki zewnętrzne.
  3. Gajl 2007 ↓, Bibliografia.
  4. a b Gajl ↓, Linki zewnętrzne.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj