Portal:Norwegia
Norwegia w polskojęzycznej Wikipedii
Norwegia (bokmål Norge lub nynorsk Noreg ), urzędowo Królestwo Norwegii – monarchia konstytucyjna, której terytorium obejmuje zachodnią część Półwyspu Skandynawskiego, Jan Mayen, Svalbard i Wyspę Bouveta. Ma łączną powierzchnię 385 252 km² i liczy około pięciu milionów mieszkańców. Jest drugim najrzadziej zaludnionym państwem Europy. Graniczy ze Szwecją niemal na całej długości granicy; znacznie krótsze odcinki oddzielają Norwegię od Finlandii i Rosji. Kraj ma również granicę morską (przez cieśninę Skagerrak) z Danią. Stolicą Norwegii jest Oslo. Długa, licząca ponad 20 tys. kilometrów linia brzegowa znana jest z charakterystycznych zatok, tzw. fiordów. Nazwa kraju pochodzi od staronordyckiego nord vegen (pol. droga na północ).Grafika

Pociąg towarowy na trasie linii z Bodø do Trondheim jadący z prędkością 100 km/h przez zaspy snieżne
Kategorie
Geografia • Historia • Polityka • Gospodarka • Nauka • Architektura • Kultura • Religia • Literatura • Muzyka • Film • Sport • Etnografia • Zabytki • Kuchnia • Biografie
Norwegia w siostrzanych projektach
Norwegia w Wikinews | Norwegia Wikicommons | Norwegia w Wikicytatach | Norwegia w Wikisłowniku |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Podobne portale
Wybrany artykuł na medal
Wyprawa Amundsena na biegun południowy – norweska ekspedycja kierowana przez Roalda Amundsena, której członkowie jako pierwsi dotarli do bieguna południowego. Amundsen i czterej jego towarzysze zdobyli biegun w dniu 14 grudnia 1911 roku, na pięć tygodni przed przybyciem w to miejsce Roberta Falcona Scotta na czele ekspedycji Terra Nova. Amundsen wraz ze swym zespołem bezpiecznie powrócił do bazy położonej u wybrzeży Antarktydy. Kilkanaście miesięcy później dotarła do niego wiadomość o śmierci Scotta podczas powrotu z bieguna południowego.
Początkowo Amundsen planował zorganizowanie wyprawy na biegun północny. Rozpoczął szeroko zakrojoną akcję zbiórki funduszy, a także uzyskał zgodę Fridtjofa Nansena na użycie jego dawnego statku „Fram”. Przygotowania do tej ekspedycji zostały zakłócone w 1909 roku przez wiadomość o dotarciu na biegun północny Fredericka Cooka i Roberta Peary’ego. Amundsen zmienił więc plany wyprawy i postanowił skierować ją na biegun południowy. Nie powiadomił o tym jednak opinii publicznej, by nie zniechęcać do siebie sponsorów. Informację o zmianie planów podał do wiadomości dopiero na krótko przed opuszczeniem Madery we wrześniu 1910 roku.
Amundsen założył swoją bazę w Zatoce Wielorybiej, wcinającej się w Lodowiec Szelfowy Rossa. Po kilku miesiącach przygotowań, wyprawach przygotowawczych i jednej nieudanej próbie zdobycia bieguna Amundsen opuścił bazę wraz z czterema towarzyszami w październiku 1911 roku. Podczas wędrówki badacze odkryli Lodowiec Axela Heiberga, dzięki któremu przedostali się na Płaskowyż Polarny. Umiejętne użycie nart i psich zaprzęgów umożliwiło zespołowi szybkie i pozbawione większych problemów dotarcie do bieguna południowego.
Dobry artykuł 
Język norweski (norsk) – język z grupy skandynawskiej języków germańskich. Dialekty norweskie tworzą z dialektami szwedzkimi i dialektami duńskimi kontinuum, w którym występuje zjawisko asymetrycznej wzajemnej zrozumiałości (osobom znającym norweski łatwiej jest zrozumieć języki skandynawskich sąsiadów). Współczesny język norweski nie posiada standardu wymowy; wszystkie dialekty są równorzędne. Do zapisu wykorzystywane są dwa warianty języka pisanego: bokmål (dosł. „język książkowy”) oraz nynorsk (dosł. „nowonorweski”). Język posiada status urzędowego w Norwegii.
Formalnie rzecz biorąc oba warianty języka pisanego są równoważne i równouprawnione na podstawie ustawy o używaniu języka w urzędach publicznych z 1980. W praktyce wariant nynorsk preferowany jest tylko przez około 10% użytkowników języka, mimo że większość lokalnych odmian języka jest przezeń znacznie lepiej oddawana na piśmie. Wpływ na to mają kwestie pozajęzykowe, związane z postrzeganiem obu form języka pisanego przez samych Norwegów, a także ich genezą – podczas gdy oparty na duńszczyźnie bokmål rozkwitał przede wszystkim w miastach, mający swe źródła w rodzimych norweskich dialektach nynorsk kojarzony jest głównie z obszarami wiejskimi.
Portale
|