Potyczka pod Baranowem

bitwa partyzancka Armii Ludowej z okupantem niemieckim 14 sierpnia 1944

Potyczka pod Baranowem – potyczka stoczona 14 sierpnia 1944 r. pod Baranowem przez 1 Brygadę AL Ziemi Krakowskiej Armii Ludowej przeciw oddziałom armii niemieckiej wspartej kilkoma czołgami[2].

Potyczka pod Baranowem
II wojna światowa, front wschodni
Czas

14–15 sierpnia 1944

Miejsce

Baranów i okolica

Terytorium

Polska pod okupacją III Rzeszy (Generalne Gubernatorstwo)

Przyczyna

likwidacja Republiki Pińczowskiej

Wynik

przejście przez brygadę Armii Ludowej linii frontu

Strony konfliktu
Armia Ludowa  III Rzesza
Dowódcy
płk Franciszek Księżarczyk
kpt Józef Saturn[1]
Siły
1 Brygada AL Ziemi Krakowskiej Armii Ludowej oddziały armii niemieckiej w tym kilka czołgów
Straty
22 zabitych partyzantów i 1 cywil 2 czołgi i 1 samochód pancerny
Położenie na mapie Polski w 1939
Mapa konturowa Polski w 1939, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Ziemia50°24′32″N 20°48′09″E/50,408889 20,802500

Przebieg bitwy

edytuj

Na początku sierpnia 1944 r. Niemcy przystąpili do oczyszczenia z partyzantów zaplecza frontu wschodniego naprzeciw utworzonego przez Armię Czerwoną przyczółka sandomierskiego. Działania te dotyczyły likwidacji oddziałów partyzanckich będących na terenie tzw. Republiki Pińczowskiej. Aby uniknąć rozbicia dowództwo 1 Brygady AL Ziemi Krakowskiej postanowiło opuścić teren Republiki Pińczowskiej i przebić się przez linię frontu radziecko-niemieckiego.

Podążająca na wschód brygada 14 sierpnia 1944 r. w okolicy Baranowa została zaatakowana przez oddziały niemieckie. W trakcie walki Niemcy stracili dwa czołgi, ale ucierpieli też mieszkańcy Baranowa. We wsi oprócz jednego zabitego i kilku poszkodowanych spłonęło 17 domów. W brygadzie AL było pięciu rannych, w tym trzech ciężko. Ranny był między innymi Jan Trzaska, dowódca 5 kompanii.

Następnego dnia rano brygada ruszyła w stronę linii frontu. Przebicie przez linie frontu nastąpiło po nawiązaniu łączności z armią radziecką w okolicach wsi Szklanów. W walce w czasie przebijania zginęło 22 partyzantów[3]. Wśród zabitych byli m.in.: dowódca plutonu Bolesław Bednarz i sanitariuszka Helena Sokołowska, a wśród rannych szef kompanii Jan Zaręba[4]. Pięć dni później brygada przez Oleśnicę i Baranów Sandomierski dotarła do Rzeszowa, gdzie wielu partyzantów wstąpiło do organizowanej Milicji Obywatelskiej. Dowódca brygady płk Franciszek Księżarczyk został równocześnie komendantem MO województwa rzeszowskiego[5].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj

Bibliografia

edytuj
  • Zenon Guldon (red.): Wybór źródeł do dziejów Kielecczyzny. Część II. Kielce: 1974.
  • Andrzej Kozera, Zdzisław Antolski: Republika Pińczowska 1944. Kielce: ZPW u Poety, 2002.
  • Bolesław Dolata, Tadeusz Jurga: Walki zbrojne na ziemiach polskich 1939-1945. Warszawa: MON, 1977.
  • Bohdan Piętka: Kłamstwa o historii. Warszawa: 2020.
  • Tadeusz Zwolski: Ponidzie. Przewodnik turystyczny. Warszawa: 1971.
  • Tadeusz Żenczykowski: Polska Lubelska 1944. Warszawa: 1990.