Potyczka pod Kaletami

Obrona Kalet – starcie zbrojne, która miało miejsce pod Kaletami 23 września 1939 pomiędzy oddziałami Wojska Polskiego, a oddziałami Armii Czerwonej[1][2].

Obrona Kalet
II wojna światowa, agresja ZSRR na Polskę
Ilustracja
Zbiorowa mogiła żołnierzy Wojska Polskiego w Kaletach
Czas

23 września 1939

Miejsce

Kalety (dzisiejsza Białoruś)

Terytorium

II Rzeczpospolita

Przyczyna

agresja sowiecka na Polskę

Wynik

zwycięstwo Armii Czerwonej

Strony konfliktu
 Polska  ZSRR
Dowódcy
Wacław Jan Przeździecki Wasilij Karun
Siły
Batalion KOP „Sejny”, kompania podchorążych z Lidy i pododdział piechoty z Grodna 77 Pułk Kawalerii
Straty
ponad 38 zabitych żołnierzy nieznane
Położenie na mapie Polski w 1939
Mapa konturowa Polski w 1939, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Ziemia53°55′00″N 23°34′00″E/53,916667 23,566667

Geneza edytuj

Po starciu pod Wólką Rządową, które zakończyło się odwrotem sił polskich, plan gen. bryg. w st. spocz. Wacława Przeździeckiego zakładający zorganizowanie obrony na kanale Augustowskim, legł w gruzach. Jednak Sowieci też nie byli zadowoleni z wyników. Zmartwiony słabymi postępami, dowódca Grupy Konno-Zmechanizowanej komkor. Iwan Bołdin rozwiązał grupę Czuwakina i stworzył nową, zostając jej dowódcą. W południe 23 września oddział przedni nowej grupy - 77 pułk kawalerii próbował zdobyć Rygol. Tam został powstrzymany przez pododdziały 103 rezerwowego pułku szwoleżerów ppłk. st. spocz. Zdzisława Kwiatkowskiego, który niedługo potem wycofał się do Kalet. Tam dowódca polskiego zgrupowania gen. bryg. Wacław Przeździecki zdecydował się dać sowietom ostatni odpór. Tym samym chciał osłonić odwrót jak największej liczby żołnierzy i cywilów do granic Republiki Litewskiej. Obronę tu stanowić miały: mocno wykrwawiony batalion KOP "Sejny", pododdziały piechoty z Grodna i kompania podchorążych z Lidy[2].

Przebieg starcia edytuj

Ok. 15:00 pierwsze sowieckie oddziały zwiadowcze pojawiły się w Kaletach. Po chwili nadszedł cały 77 pułk kawalerii i rozpoczęła się walka. Początkowo, radzieckie oddziały nie mogły pokonać Polaków pomimo użycia plutonu samochodów pancernych z 28 pułku czołgów. Dopiero po dwóch godzinach, gdy do walki dołączyły czołgi, szala zwycięstwa powoli zaczęła przechylała się na stronę Sowietów. Wraz z nadejściem zmroku, polskie pododdziały które nie obsadziły planowanej drugiej linii obrony, wycofały się ze swoich pozycji do Gib, by następnie, 26 września przekroczyć granice z Litwą[2][1].

Przypisy edytuj

  1. a b [OSR] Cmentarze i pomniki wojny obronnej (1939r.) : Kalety (Калеты) [online], www.rowery.olsztyn.pl [dostęp 2022-10-30].
  2. a b c Puszcza Augustowska, wrzesień 1939 – kresy1939.pl [online] [dostęp 2022-10-30] (pol.).

Bibliografia edytuj

Tomasz Głowiński, Rafał Igielski, Mieczysław Lebel: Bitewnym Szlakiem Września 1939 Roku. Warszawa-Wrocław: Instytut Pamięci Narodowej, 2019, s. 272–273. ISBN 978-83-8098-698-5.