Prószyk brudzący (Bulgaria inquinans (Pers.) Fr.) – gatunek grzybów z rodziny Phacidiaceae[1].

Prószyk brudzący
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

patyczniaki

Rząd

patyczkowce

Rodzina

Phacidiaceae

Rodzaj

prószyk

Gatunek

prószyk brudzący

Nazwa systematyczna
Bulgaria inquinans (Pers.) Fr.
Syst. mycol. (Lundae) 2(1): 167 (1822)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Phacidiaceae, Phacidiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1794 r. Christiaan Hendrik Persoon, nadając mu nazwę Peziza inquinans. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Elias Fries w 1822 r.[1]

Niektóre synonimy naukowe[2]:

  • Ascobolus inquinans (Pers.) Nees 1816
  • Bulgaria chalybea (Berk.) Cooke & Massee
  • Bulgaria polymorpha (Oeder) Wettst. 1923
  • Lichen fungosus With.
  • Peziza inquinans Pers. 1794
  • Peziza polymorpha With.
  • Peziza polymorpha Oeder 1769
  • Peziza turbinata Relhan 1785
  • Phaeobulgaria inquinans (Pers.) Nannf. 1932
  • Tremella turbinata Huds. 1778

Nazwa polska według checklist A. Chmiel[3].

Morfologia

edytuj
Owocnik

Młody jest stożkowaty o powierzchni ciemnobrązowej, otrębiasto-kosmkowaty; później pęka na szczycie, odkrywając czarną i wilgotną, błyszczącą warstwę zarodnikonośną[4].

Miąższ

Brązowawy; galaretowato-wodnisty; po wyschnięciu twardy, skórzasty i gęsty[4].

Występowanie i siedlisko

edytuj

W Polsce jest dość pospolity[4].

Pojawia się od października do marca przeważnie w grupach na korze obumarłych gałęzi oraz kłód dębów, rzadziej kasztanów jadalnych, grabów i wiązów[4].

Gatunki podobne

edytuj

Kisielnica kędzierzawa (Exidia nigricans) jest zewnętrznie podobna. W przypadku wątpliwości co do określenia gatunku wystarczy pociągnąć palcem po warstwie zarodnikonośnej: poczernienie palca wskazuje na prószyka brudzącego[4].

Galeria

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-12-12] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12] (ang.).
  3. Maria Alicja Chmiel, Checklist of Polish Larger Ascomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences Kraków, 2006, ISBN 978-83-89648-46-4.
  4. a b c d e Edmund Garnweidner, Hertha Garnweidner, Alicja Borowska, Alina Skirgiełło, Grzyby : przewodnik do poznawania i oznaczania grzybów Europy Środkowej, Warszawa: MUZA s.a., 2006, ISBN 83-7319-976-4, s 228