Wikipedia

Pręgoczub

Pręgoczub[4] (Eutriorchis astur) – gatunek ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae). Jest gatunkiem endemicznym, charakterystycznym dla Madagaskaru. W latach 1930–1993 gatunek ten uważano za wymarły[5].

Pręgoczub
Eutriorchis astur[1]
Sharpe, 1875[2]
Ilustracja
Ilustracja dołączona do pierwszego opisu
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

szponiaste

Rodzina

jastrzębiowate

Podrodzina

orłosępy

Plemię

Pernini

Rodzaj

Eutriorchis
Sharpe, 1875[2]

Gatunek

pręgoczub

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Systematyka edytuj

Taksonomia edytuj

Gatunek i rodzaj po raz pierwszy opisany przez Richarda Sharpe′a w 1875 roku pod nazwą Eutriorchis astur[2]. Opis ukazał się w czasopiśmie Proceedings of the Zoological Society of London[2]. Holotyp pochodził z południowego Madagaskaru[2]. Takson monotypowy, nie wyróżniono podgatunków[6][7].

Etymologia edytuj

  • Eutriorchis: gr. ευ eu „dobry, inny”; τριορχης triorkhēs „myszołów”, od τρεις treis, τρια tria „trzy”; ορχις orkhis „jądro”[8].
  • astur: rodzaj Astur de Lacépède, 1799 (jastrząb) (łac. astur, asturis „jastrząb” od gr. αστεριας asterias „jastrząb”, od αστηρ astēr, αστερος asteros „gwiazda”)[9].

Występowanie edytuj

Pręgoczub występuje w północnym i wschodnim Madagaskarze i na południe do Parku Narodowego Ranomafana[7][10].

Morfologia edytuj

Przeciętny pręgoczub ma 57–66 cm długości, rozpiętość jego skrzydeł wynosi 90–110 cm[7], masa ciała 700–800 g[11].

Ekologia i zachowanie edytuj

Żyje w gęstych, wilgotnych lasach, przeważnie do wysokości ok. 550 m n.p.m.[5], ale maksymalnie do 1000 m n.p.m.[11][12] Rzadko latają lub szybują nad koronami drzew; większość czasu spędzają, przesiadując na gałęziach. Na ogół są trudne do zauważenia, a ich obecność najlepiej rozpoznać po charakterystycznym, przypominającym głos żaby zawołaniu, wydawanym wczesnym rankiem, a czasami późnym popołudniem[12].

Gniazda znajdowano wśród paproci epifitycznych lub w rozwidleniu drzew 20–23 m nad ziemią. W zniesieniu jedno lub dwa jaja. Wysiadywaniem zajmują się oboje rodzice, ale głównie samica. Inkubacja trwa ponad 40 dni. Karmieniem piskląt zajmują się również oboje rodzice, choć około 75% pożywienia dostarcza samiec. Młode opuszczają gniazdo po 58–62 dniach od wyklucia, a ze swego rodzinnego terytorium odlatują w wieku 15 tygodni[10][11][12].

Pręgoczub żywi się głównie lemurami, żabami oraz jaszczurkami, rzadziej wężami, nietoperzami, pisklętami ptaków czy owadami[7][11][12].

Status edytuj

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2004 roku uznaje pręgoczuba za gatunek zagrożony (EN – endangered); wcześniej, od 1994 roku miał on status gatunku krytycznie zagrożonego (CR – critically endangered). Liczebność populacji szacuje się na 250–999 dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy[3].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Eutriorchis astur, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b c d e R.B. Sharpe. Contributions to the Ornithology of Madagascar. — Part IV. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1875, s. 73, rys. 13, 1875. (ang.). 
  3. ↑ a b BirdLife International, Eutriorchis astur, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2022-02-14] (ang.).
  4. ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Pernini Blyth, 1851 (wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-13].
  5. ↑ a b Madagascar Serpent Eagle. W: The Official World Wildlife Fund Guide to Extinct Species of Modern Times. Beacham Publishing, 1997, s. 13–14. ISBN 0-933833-40-7.
  6. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hoatzin, New World vultures, Secretarybird, raptors. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-13]. (ang.).
  7. ↑ a b c d A.C. Kemp & D.A. Christie: Madagascar Serpent-eagle (Eutriorchis astur). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2015. [dostęp 2015-01-07]. (ang.).
  8. ↑ Eutriorchis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-14] (ang.).
  9. ↑ astur, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-14] (ang.).
  10. ↑ a b Species factsheet: Eutriorchis astur. BirdLife International, 2022. [dostęp 2022-02-14]. (ang.).
  11. ↑ a b c d Nicole Bouglouan: Madagascan Serpent-Eagle. [w:] oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2020-11-13]. (ang.).
  12. ↑ a b c d Species account: Madagascar Serpent Eagle Eutriorchis astur. [w:] Global Raptor Information Network [on-line]. The Peregrine Fund. [dostęp 2020-11-13]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pręgoczub&oldid=72330904”