Prezydent Republiki Indonezji

stanowisko głowy państwa w Indonezji

Prezydent Republiki Indonezji – zgodnie z Konstytucją Republiki Indonezji najwyższy przedstawiciel indonezyjskich władz. Prezydent w zakresie określonym zapisami ustawy zasadniczej stoi na czele władzy wykonawczej, pełni funkcję głowy państwa oraz odpowiada za politykę wewnętrzną i zagraniczną. W wykonywaniu swoich obowiązków może być wspomagany przez wiceprezydenta. Prezydent (wraz z wiceprezydentem) jest wybierany na trwającą pięć lat kadencję z możliwością jednorazowej reelekcji.

Konstytucyjne kompetencje prezydenta Indonezji

edytuj

Uprawnienia prezydenta Indonezji są określone w rozdziale III indonezyjskiej ustawy zasadniczej. Kompetencje mogą być wyodrębnione w następujący sposób[1]:

Kompetencje dotyczące spraw zagranicznych

edytuj

Prezydent kieruje polityką zagraniczną kraju. Konstytucja powierza mu prawo do zawierania umów międzynarodowych przy czym w przypadku umowy której wykonanie wiązałoby się ze znacznym obciążeniem finansowym państwa bądź zmiany konstytucji, indonezyjska głowa państwa musi uzyskać uprzednią zgodę Ludowej Izby Reprezentantów. Ponadto, prezydent mianuje ambasadorów i konsulów oraz zgodnie z dyplomatycznym zwyczajem przyjmuje listy uwierzytelniające akredytowanych przy nim przedstawicieli obcych państw.

Kompetencje dotyczące obronności i bezpieczeństwa

edytuj

Prezydent jest najwyższym zwierzchnikiem indonezyjskich sił zbrojnych. Za zgodą Ludowej Izby Reprezentantów może wypowiedzieć wojnę, traktat pokojowy oraz układy dotyczące obronności z innymi państwami. Prezydent posiada również prawo do wprowadzenia stanów nadzwyczajnych.

Kompetencje związane z wykonaniem ustaw

edytuj

Zgodnie z konstytucją Indonezji obowiązkiem prezydenta jest ustalanie sposobu wykonania ustaw. W tym celu prezydent wydaje rozporządzenia służące wykonaniu ustaw uchwalonych przez władzę ustawodawczą.

Kompetencje związane z funkcjonowaniem gabinetu

edytuj

Prezydent jako szef władzy wykonawczej powołuje i odwołuje ministrów oraz pociąga ich do odpowiedzialności. Prezydent określa również ilość, zakres działalności, skład personalny oraz nazewnictwo poszczególnych ministerstw na podstawie prezydenckiego rozporządzenia.

Kompetencje związane z funkcjonowaniem parlamentu

edytuj

Prezydent Republiki Indonezji posiada prawo inicjatywy ustawodawczej i może przedkładać Ludowej Izbie Reprezentantów projekty ustaw. Prezydent posiada wyłączne prawo inicjatywy ustawodawczej w odniesieniu do ustawy budżetowej. Prezydent podpisuje ustawy i zarządza ich ogłoszenie. Konstytucja dopuszcza możliwość odmowy podpisania ustawy. Mimo to, w doktrynie prawa indonezyjskiego odmowa ta nie jest traktowana jako forma weta ustawodawczego, a jedynie jako mechanizm opóźniający, gdyż po upływie 30 dni od zatwierdzenia projekt nabiera mocy prawnej i musi zostać ogłoszony[2].

Kompetencje związane z funkcjonowaniem władzy sądowniczej

edytuj

Prezydent może skorzystać z prawa łaski, wprowadzić amnestię oraz po zaciągnięciu opinii Ludowej Izby Reprezentantów ogłosić abolicję. Prezydent uczestniczy również w obsadzie kadrowej władzy sądowniczej. Wybiera trzech sędziów Sądu Konstytucyjnego, powołuje sędziów Sądu Najwyższego oraz za zgodą członków Ludowej Izby Reprezentantów powołuje i odwołuje członków Komisji Sędziowskiej.

Opróżnienie urzędu

edytuj

W przypadku śmierci, rezygnacji, postawienia w stan oskarżenia lub niemożności wykonywania swoich obowiązków prezydenta do końca kadencji zastępuje wiceprezydent. W sytuacji gdy wiceprezydent również nie może objąć obowiązków prezydenta, obowiązki te są wykonywane łącznie przez Ministra Spraw Wewnętrznych, Ministra Obrony oraz Ministra Spraw Zagranicznych. W tym czasie, Ludowe Zgromadzenie Doradcze najpóźniej w ciągu 30 dni zwołuje sesję w celu wyboru nowego prezydenta i wiceprezydenta z list wyborczych przedstawionych przez partie które uzyskały w wyborach najwyższe poparcie społeczne.

Impeachment

edytuj

Prezydent może być usunięty z urzędu ze względu na zdradę, korupcję, moralną niegodziwość oraz w sytuacji gdy nie spełnia wymogów wymaganych do objęcia funkcji. Wniosek taki formułuje Ludowa Izba Reprezentantów większością 2/3 przy obecności co najmniej 2/3 ustawowej liczby członków izby. Wniosek podlega opinii Sądu Konstytucyjnego (90 dni). W przypadku gdy opinia jest pozytywna, Ludowa Izba Reprezentantów przekłada wniosek do Ludowego Zgromadzenia Doradczego które zbiera się w ciągu 30 dni. Ostateczną decyzję podejmuje Ludowe Zgromadzenie Doradcze większością 2/3 głosów przy obecności co najmniej 3/4 ustawowej liczby członków.

Procedura impeachmentu została skutecznie zastosowana wobec Abdurrahman Wahida w lipcu 2001 roku[3].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. G. Kuca, Indonezja, [w:] S. Bożyk, M. Grzybowski (red.), Systemy Ustrojowe Państw Współczesnych, (red.), Białystok 2012, s. 498.
  2. Tamże, s. 490.
  3. Mark Landler, Indonesian Parliament Approves Motion to Impeach President, „The New York Times”, 30 maja 2001, ISSN 0362-4331 [dostęp 2017-07-04] (ang.).

Bibliografia

edytuj
  • S. Bożyk, M. Grzybowski (red.), Systemy Ustrojowe Państw Współczesnych, Białystok 2012.