Proteza naczyniowa - jest implantem, czyli wyrobem medycznym, który wprowadza się na stałe do organizmu w celu zastąpienia naturalnego naczynia krwionośnego.

Protezy naczyniowe można podzielić na przeszczepy:

  • biologiczne, które mogą być:
  - przeszczepem autologicznym (z własnego naczynia pacjenta)
  - przeszczepem allogenicznym (z naczynia pobranego od innych ludzi)
  - przeszczepem ksenogenicznym (naczynie pochodzenia odzwierzęcego - najczęściej bydlęce)
  • przeszczepy syntetyczne

Syntetyczne protezy naczyniowe wykonane są najczęściej z włókien poliestrowych (np. dakronu). Mogą być wytwarzane techniką tkaną bądź dzianą lub z ciągnionego politetrafluoroetylenu (PTFE, nazwa firmowa Gore-Tex®) o ścianach jednolitych i gładkich.

Proteza naczyniowa z dakronu o średnicy 30 mm
Protezy naczyniowe z Gore-Texu o średnicy 20 mm i 5 mm
Proteza naczyniowa Contegra® w kąpieli z soli fizjologicznej

Pierwszą protezę naczyniową allogenną (aorta pobrana ze zwłok) wszczepił Charles Dubost w 1951[1] a protezę z tworzywa sztucznego w 1958 Michael Ellis DeBakey i metody te od lat 60. XX w. są używane rutynowo w chirurgii naczyniowej[2].

Często stosowane są też protezy naczyniowe biologiczne, takie jak homograft z zastawką tętnicy płucnej lub homograft aortalny zapoczątkowany przez Donalda Rossa w 1966, czy odzwierzęca, np. Contegra® (odcinek cielęcej żyły szyjnej z zastawką)[3][4][5].

Protezy naczyniowe stosuje się głównie w czasie zabiegów operacyjnych dotyczących tętnic, rzadziej żył, w celu ominięcia albo zastąpienia zwężonego, poszerzonego lub niedrożnego odcinka naczynia krwionośnego, oraz np. do wytworzenia przetoki tętniczo-żylnej do przeprowadzania dializ (przetoka dializacyjna).

Protezy naczyniowe z zastawką, lub bez wykorzystywane są także w leczeniu nabytych i wrodzonych wad serca, np. tętniak rozwarstwiający aorty, tetralogia Fallota, podczas rekonstrukcji zwężonej drogi odpływu z prawej komory serca[6], czy operacji Blalocka-Taussig, lub operacji Norwooda do połączenia tętnicy podobojczykowej z tętnicą płucną[5].

Przypisy

edytuj
  1. C. Dubost: Resection of an aneurysm of the abdominal aorta. Arch Surg, 64 (1952), pp. 405-408
  2. Baylor College of Medicine: DeBakey Surgical Innovations. [dostęp 2017-11-06].
  3. D N Ross, J Somerville: Correction of pulmonary atresia with a homograft aortic valve. Lancet. 1966 Dec 31;2(7479):1446-1447. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov. [dostęp 2023-10-17].
  4. Anthony A Holmes, Steve Co, Derek G Human,1 Jacques G LeBlanc, and Andrew IM Campbell: The Contegra conduit: Late outcomes in right ventricular outflow tract reconstruction. Ann Pediatr Cardiol. 2012 Jan-Jun; 5(1): 27–33. www.ncbi.nlm.nih.gov. [dostęp 2023-10-17].
  5. a b Ana Kea Baudisch: Rekonstruktion des rechtsventrikulären Ausflusstraktes mit dem bovinen klappentragenden Contegra®-Conduit: Mittelfristige Ergebnisse. DISSERTATION 2010. refubium.fu-berlin.de. [dostęp 2024-04-12].
  6. W Kuroczynski, C Kampmann, C Martin, M Heinemann, D Pruefer, CF Vahl: Right ventricular outflow tract reconstruction with valved bovine jugular vein conduit. Cardiology Journal, 2010, Vol. 17, No. 6, pp. 574-579 | https://www.thieme-connect.com/products/ejournals/abstract/10.1055/s-2008-1037908?innerWidth=412&offsetWidth=412&lang=en&device=mobile&id=, access date 2025.03.09, language: English