Przełęcz Pod Działem

Przełęcz Pod Działem – przełęcz na wysokości 1020 m n.p.m. w południowo-zachodniej Polsce w Górach Bialskich w Sudetach Wschodnich.

Przełęcz Pod Działem

Państwo	Polska Czechy
Wysokość	1020 m n.p.m.
Pasmo	Góry Bialskie
Sąsiednie szczyty	Dział i Palaš
Położenie na mapie Sudetów Przełęcz Pod Działem
50°13′33,8″N 16°59′33,9″E

Położenie

Przełęcz, położona na granicy polsko-czeskiej, w południowo-wschodniej części Gór Bialskich w Sudetach Wschodnich, około 3,9 km, na południowy wschód od wioski Bielice.

Charakterystyka

Jest to mało znacząca przełęcz górska na terenie Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego. Przełęcz stanowi wyraźne szerokie siodło, płytko wcinające się między wzniesienia, Palaš po południowo-wschodniej stronie i Dział po północno-zachodniej stronie, wznoszących się w grzbiecie odchodzącym na południowy wschód od Rudawca. Przełęcz charakteryzuje się obszerną prawie poziomą powierzchnią oraz łagodnymi symetrycznymi zboczami i stromymi podejściami schodzącymi w kierunku dolin górskich potoków. Po północno-zachodniej stronie poniżej przełęczy przebiega stara droga „Dukt Nad Spławami” wybudowaną na przełomie XIX-XX wieku jako jedna z pierwszych leśnych dróg w dobrach klucza strońskiego należącego do królewny Marianny Orańskiej.

Budowa geologiczna

Podłoże przełęczy zbudowane jest ze skał metamorficznych łupków łyszczykowych i gnejsów gierałtowskich. Szczyt i zbocza wzniesienia pokrywa niewielkiej grubości warstwa młodszych osadów: glin, żwirów, piasków i lessów z okresu zlodowaceń plejstoceńskich oraz osadów powstałych w chłodnym, peryglacjalnym klimacie.

Roślinność

Najbliższe otoczenie przełęczy jest słabo zalesione porośnięte borówką brusznicą i borówką czarną. W obrębie przełęczy rosną skarłowaciałe resztki lasu świerkowego. Niższe partie przełęczy porasta w większości naturalny las świerkowy regla dolnego z niewielką domieszką drzew liściastych a w partiach szczytowych regla górnego. Okoliczne wzniesienie oraz teren przełęczy pod koniec XX wieku dotknęły zniszczenia wywołane katastrofą ekologiczną w Sudetach. Obecnie w miejscach zniszczonego drzewostanu porasta świerkowy młodnik.

Inne

• Przez przełęcz przebiega granica polsko-czeska.
• Na południowo-zachodnim zboczu poniżej po czeskiej stronie położone jest źródło dopływu Kunčický'ego potoku a po północno-zachodniej stronie poniżej przełęczy ma źródła górski potok Krótki Spław lewy dopływ Białej Lądeckiej.

Ciekawostki

• Przełęcz stanowi teren dziki i niecywilizowany, z rzadkimi gatunkami flory i fauny.
• Przez przełęcz przebiega kontynentalny dział wód oddzielający zlewisko Morza Bałtyckiego i Czarnego.
• Wysokości wzniesień i przełęczy w rejonie Gór Bialskich i częściowo w Górach Złotych nie są dokładnie określone, materiały źródłowe oraz mapy podają różne wysokości różniące się nawet o kilka metrów.
• W bliskiej odległości od najniżej położonego punktu przełęczy stoi słupek graniczny nr III/48/3.
• Po II wojnie światowej przez przełęcz, wzdłuż granicy państwowej prowadził szeroki zaorany pas graniczny.

Turystyka

• Przełęcz nie jest oznakowana i do przełęczy nie prowadzi żaden znakowany szlak turystyczny.
• Przez przełęcz prowadzi polski i czeski narciarski szlak biegowy.
• Do przełęczy można dojść wąskim pasem pozbawionym drzew prowadzącym wzdłuż granicy państwa, od strony Iwinki, lub leśną ścieżką od strony Duktu nad Spławami.
• Przełęcz położona jest na rozległym słabo zalesionym terenie i stanowi punkt widokowy z ograniczonym widokiem.

Bibliografia

• Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 16: Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1993, ISBN 83-7005-341-6
• Mapa, Ziemia kłodzka, skala 1:60 000, wyd. ExpressMap, Warszawa, 2007 r.ISBN 978-83-88112-94-2