Przegrzebek zwyczajny

Przegrzebek zwyczajny
	Pecten maximus
	(Linnaeus, 1758)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	mięczaki
Gromada	małże
Podgromada	nitkoskrzelne
Rząd	Ostreoida
Rodzina	przegrzebkowate
Rodzaj	Pecten
Gatunek	przegrzebek zwyczajny
Synonimy
	Chlamys maximus Linnaeus, 1758; Pecten vulgaris da Costa, 1776;
	Chlamys maximus Linnaeus, 1758; Pecten vulgaris da Costa, 1776;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przegrzebek zwyczajny, przegrzebek wielki (Pecten maximus) – jadalny gatunek małża nitkoskrzelnego z rodziny przegrzebkowatych (Pectinidae). Wysoko ceniony pod względem kulinarnym (mięso zawiera wiele żelaza)^{[potrzebny przypis]}, zaliczany do owoców morza. Od lat 50. XX wieku w niektórych krajach (m.in. Hiszpania, Francja, Wielka Brytania i Irlandia) ma duże znaczenie ekonomiczne (wykorzystywana m.in. jako popielniczki). Jest to jeden z najbardziej znanych gatunków morskich mięczaków, którego muszla została uwieczniona na obrazie Narodziny Wenus^[2].

Występuje w północno-wschodnim Atlantyku – od północnej Norwegii, wzdłuż wybrzeży Europy po Afrykę Północną. Blisko spokrewniony z nim P. jacobaeus, z którym jest często utożsamiany, żyje w Morzu Śródziemnym i w Adriatyku^[3].

Żyje w piaszczystym, żwirowym lub mulistym dnie na różnych głębokościach – od wód bardzo płytkich po głębokie do 250 m. Stwierdzono, że wykorzystuje docierające z otoczenia słabe bodźce wzrokowe, korzystając z „oczu zwierciadlanych”, obserwowanych jako błyszczące punkty na brzegu muszli, oraz z dwóch siatkówek. Główna soczewka, znajdująca się z przodu ciała, skupia promieniowanie na pierwszej z nich, a na drugą pada światło odbite od wewnętrznego parabolicznego zwierciadła^[4].

Osiąga przeciętnie 10–15 cm długości, ale spotykane są osobniki o długości około 20 cm. Górna połówka muszli jest płaska, zwykle czerwonawobrązowa, a dolna wypukła, silnie wygięta, o szerokich, zaokrąglonych, promienistych żebrach w liczbie 15-17, poprzecinanych liniami (na obu połówkach), o barwie, jasnokremowa lub brązowa, delikatnie zachodząca na lewą. Czasem widoczne są koncentryczne pasy i zygzakowate linie, a wnętrze pozostaje białe^[2]. Pecten maximus odżywia się filtrując wodę. Jest obojnakiem (hermafrodytą). Larwy planktoniczne^[3].

Zobacz też edytuj

Muszla pielgrzymia

Przypisy edytuj

↑ Pecten maximus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b S. PeterS.P. Dance S. PeterS.P., Muszle, seria: Kolekcjoner, Warszawa: Wiedza i Życie, 2001, ISBN 83-7184-921-4 .
↑ ^a ^b A. Beaumont i T. Gjedrem. Scallops - Pecten maximus and P. jacobaeus. „Genimpact final scientific repor t”. 83, 2007. (ang.). (pdf)
↑ Walter Gehring (wywiad): Master Control Genes and the Evolution of the Eye. [w:] Public Broadcasting Service (PBS) [on-line]. PBS; Evolution ; Library. [dostęp 2019-01-12]. (ang.).

[itis-1] Pecten maximus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[S.P.Dance-2] S. PeterS.P. Dance S. PeterS.P., Muszle, seria: Kolekcjoner, Warszawa: Wiedza i Życie, 2001, ISBN 83-7184-921-4 .

[Beaumont-3] A. Beaumont i T. Gjedrem. Scallops - Pecten maximus and P. jacobaeus. „Genimpact final scientific repor t”. 83, 2007. (ang.). (pdf)

[Gehring-4] Walter Gehring (wywiad): Master Control Genes and the Evolution of the Eye. [w:] Public Broadcasting Service (PBS) [on-line]. PBS; Evolution ; Library. [dostęp 2019-01-12]. (ang.).

[2]

[1]

[3]

[4]