Purpuryt (ang. purpurite) – minerał z klasy fosforanów bezwodnych. Nazwa pochodzi z łaciny purpura i nawiązuje do barwy minerału[2].

Purpuryt
Ilustracja
Purpuryt, Erongo, Namibia
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny

(Mn3+,Fe3+)4PO4[1][2]

Twardość w skali Mohsa

4-4,5

Przełam

nierówny

Łupliwość

wyraźna

Układ krystalograficzny

układ rombowy

Gęstość minerału

3,2-3,4 g/cm³

Właściwości optyczne
Barwa

ciemnoróżowa do purpurowej

Rysa

czerwonoszkarłatna

Połysk

matowy, ziemisty

Współczynnik załamania

1,85-1,92

Inne

silny pleochroizm

Właściwości edytuj

Tworzy ciągły szereg izomorficzny z heterosytem (Fe3+,Mn3+)4PO4)[3]. Występuje w skupieniach zbitych lub drobnoziarnistych, kryształy tworzy rzadko[2]. Purpuryt przyjmuje barwę ciemnoróżową do purpurowej, może być również ciemnobrązowy do brązowego[2]. Rysa jest jaśniejsza do barwy. Nieprzezroczysty, wykazuje silny pleochroizm o obserwowalnych barwach szarej i ciemnoczerwonej[4][5].

Występowanie edytuj

Stanowi produkt utleniania lithiofilitu i tryfilinu z jednoczesnym ługowaniem litu[3][4]. Występuje w strefie utleniania pegmatytów bogatych w minerały litu i fosforu[2].

Występuje w Australii (Wodgina), Francji (Chanteloup-les-Vignes), Namibii (Usakos), Portugalii (Feiteira), Niemczech (Hägendorf), USA (Kalifornia, Dakota Południowa)[2].

Zastosowanie edytuj

Znaczenie kolekcjonerskie, w jubilerstwie wykorzystywany bardzo rzadko[2].

Przypisy edytuj

  1. Bolewski i Manecki 2003 ↓, s. 275.
  2. a b c d e f g Sobczak i Sobczak 1998 ↓, s. 309.
  3. a b Bolewski i Manecki 2003 ↓, s. 277.
  4. a b Purpurite, [w:] Mindat.org, Hudson Institute of Mineralogy [dostęp 2019-10-06] (ang.).
  5. Humite. webmineral.com. [dostęp 2019-10-06].

Bibliografia edytuj

  • Sobczak Nikodem, Sobczak Tomasz: Wielka encyklopedia kamieni szlachetnych i ozdobnych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, s. 179. ISBN 83-01-12493-8.
  • Andrzej Bolewski, Andrzej Manecki: Mineralogia szczegółowa. Wyd. I. Warszawa: Wydawnictwo Polskiej Agencji Ekologicznej, 1993, s. 349. ISBN 83-85636-03-X.

Linki zewnętrzne edytuj