Ramaria rubella Schild – gatunek grzybów należący do rodziny siatkoblaszkowatych (Gomphaceae)[1].

Ramaria rubella
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

siatkoblaszkowce

Rodzina

siatkoblaszkowate

Rodzaj

koralówka

Gatunek

Ramaria rubella

Nazwa systematyczna
Ramaria rubella (Schaeff.) R.H. Petersen
Am. J. Bot. 61(7): 746 (1974)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Ramaria, Gomphaceae, Gomphales, Phallomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1774 r. Jacob Christian von Schaeffer, nadając mu nazwę Clavaria rubella. W 1974 r. Ronald H. Petersen przeniósł go do rodzaju Ramaria[1]. Pozostałe synonimy:

  • Clavaria acris Peck 1902 [1901]
  • Clavaria condensata var. rubella (Schaeff.) Sacc. 1916
  • Clavaria palmata var. rubella (Schaeff.) Pers. 1797
  • Clavaria rubella Schaeff. 1774
  • Ramaria acris (Peck) Corner 1961
  • Ramaria rubella f. blanda R.H. Petersen 1975
  • Ramaria rubella var. himalaica K.S. Thind & Sharda 1985[2].

Morfologia

edytuj
Owocnik

Klawarioidalny o wysokości do 10 cm, krzaczkowaty, wielokrotnie rozgałęziony o wrzecionowatym pokroju. Trzon pojedynczy lub wielokrotny, na przekroju poprzecznym klapowany, często rozgałęziony od podstawy, u podstawy często pokryty białawą, filcowatą grzybnią, która rozprzestrzenia się na podłożu w promieniu do 1 cm. Części zasłonięte białawe, otoczone siecią delikatnych, sporadycznych, białawych sznurów grzybniowych, które w KOH zmieniają kolor na jasno fioletoworóżowy. Gałęzie liczne, wzniesione do nieco luźnych, zwykle nierównoległe, ale często o nieregularnej wysokości, w dolnej części klapowane, w górnej okrągłe lub spłaszczone, matowe, fioletoworóżowe, płoworóżowe, jasno winnocynamonowe, z wiekiem blaknące i płowe lub cynamonowe, przy dotyku zmieniające barwę na siną lub winną. Górne gałązki są bardziej jaskrawe; rdzawe lub winnordzawe, zakończone ostrymi wierzchołkami, w młodym wieku (przy długości 0,5 mm) białymi, potem tej samej barwy co gałązki. Bez zapachu lub o zapachu lekko anyżowym. Smak początkowo cierpki, potem mocno cierpki[3].

Cechy mikroskopowe

Podstawki 35–60 × 7–7,5 µm, maczugowate, ze sprzążkami u podstawy, z 4 sterygmami o długości do 7,5 µm długości, smukłe, lekko wygięte. Bazydiospory 6,3–9,5 × 4,1–5,5 µm, szeroko cylindryczne do lekko jajowatych, o chropowatym profilu z gutulami nie załamującymi światła, w kontraście fazowym brązowymi, z wydatnymi, ekscentrycznymi, wydłużonymi wierzchołkami. Mają ścianki o grubości do 0,3 µm, są słabo cyjanofilne, pokryte niskimi, rozproszonymi, silnie cyjanofilnymi, małymi brodawkami i delikatnymi grzbietami pokrywającymi tylko część powierzchni[3].

Strzępki w sznurach grzybniowych dwóch odrębnych typów: (a) cienkościenne strzępki generatywne o średnicy 2–5 µm, szkliste, z wyraźnymi sprzążkami; (b) strzępki szkieletowe o średnicy 3–4 µm, grubościenne (ściana często całkowicie zasłaniająca światło komórki), wyrastające ze strzępek generatywnych i prawie zawsze kończące się w ten sam sposób (choć rzadko kończące się na ślepo), cyjanofilne, szkliste, z licznymi, napęczniałymi sprzążkami, o średnicy do 35 µm, dość grube (ściana o grubości do 1 µm), gładkie. Strzępki gałęzi górnej o średnicy 2,2–7,5 µm, szkliste, o grubych lub bardzo grubych ściankach (czasami pełne), długokomórkowe, z wyraźnymi, ale nienapęczniałymi sprzążkami, nierównoległe, często zespalające się, cyjanofilne[3].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Podano jego stanowiska w Ameryce Północnej i Południowej, Europie i Azji[4]. Brak go w opracowanym w 2003 r. przez Władysława Wojewodę wykazie wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski[5], ale jego stanowiska podano w późniejszych latach[6]. Aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[7].

Grzyb saprotroficzny rozwijający się na martwym drewnie drzew liściastych i iglastych[7].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2024-02-01] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2024-02-01] (ang.).
  3. a b c R.H. Petersen, Contribution toward a monograph of Ramaria. I. Some classic species redescribed, „American Journal of Botany”, 61 (7), Mycobank, s. 739–748 [dostęp 2024-02-01] (ang.).
  4. Występowanie Ramaria rubella na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-01-30] (ang.).
  5. Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 579–583, ISBN 83-89648-09-1.
  6. Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2024-02-01] (pol.).
  7. a b Aktualne stanowiska Ramaria rubella w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2024-02-01] (pol.).