Rogienice Wielkie (gmina)

Rogienice Wielkie (do 1954 Rogienice) – dawna gmina wiejska istniejąca do 1954 roku oraz w latach 1973–1976[3] w woj. białostockim (przejściowo w woj. warszawskim), a następnie w woj. łomżyńskim (dzisiejsze woj. podlaskie). Siedzibą gminy były Rogienice (Wielkie).

Rogienice (Wielkie)
gmina wiejska
1919–54 i 1973–76[1]
Państwo

 Polska

Województwo

1919–1939: białostockie
1939: warszawskie
1945: warszawskie
1945–1954: białostockie
1973–1975: białostockie
1975–76: łomżyńskie

Powiat

1919–1932: kolneński
1932–1954: łomżyński
1973–1975: łomżyński

Siedziba

Rogienice (Wielkie)

Populacja (1974)
• liczba ludności


4836[2]

Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad

25

brak współrzędnych

Na początku okresu międzywojennego gmina Rogienice należała do powiatu kolneńskiego w woj. białostockim, a w związku ze zniesieniem powiatu 1 kwietnia 1932 roku gminę przyłączono do powiatu łomżyńskiego w tymże województwie[4]. 1 kwietnia 1939 roku gminę Rogienice wraz z całym powiatem łomżyńskim przyłączono do woj. warszawskiego[5].

Przez krótki okres po wojnie gmina zachowała przynależność administracyjną, lecz już z dniem 18 sierpnia 1945 roku została wraz z powiatem łomżyńskim wyłączona z woj. warszawskiego i przyłączona z powrotem do woj. białostockiego[6]. Według stanu z 1 lipca 1952 roku gmina była podzielona na 25 gromad[7]. Gmina została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[8].

Reaktywowano ją jako gminę Rogienice Wielkie 1 stycznia 1973 roku w tymże powiecie i województwie[9]. Gmina objęła wówczas sołectwa Budy-Mikołajki, Chludnie, Dobrzyjałowo, Drożęcin-Lubiejewo, Górki-Sypniewo, Górki-Szewkowo, Karwowo, Kisielnica, Kobylin, Kołaki-Strumienie, Kołaki-Wietrzychowo, Murawy, Nagórki, Pęza, Popki, Rogienice Piaseczne, Rogienice Wielkie, Rogienice-Wypychy, Stary Cydzyn, Stary Drożęcin, Śmiarowo, Waśki, Włodki, Wysokie Małe, Wysokie Wielkie i Zalesie[10]. 1 czerwca 1975 roku gmina weszła w skład nowo utworzonego woj. łomżyńskiego[11].

2 lipca 1976 roku została zniesiona, a jej tereny włączone do gmin[12]:

  • Mały Płock (obszary sołectw: Chludnie, Kołaki-Strumienie, Kołaki-Wietrzychowo, Popki, Rogienice Piaseczne, Rogienice Wielkie, Rogienice-Wypychy, Śmiarowo, Waśki i Włodki),
  • Piątnica (obszary sołectw: Budy-Mikołajki, Dobrzyjałowo, Drożęcin-Lubiejewo, Górki-Sypniewo, Górki-Szewkowo, Kisielnica, Kobylin, Murawy, Nagórki, Pęza, Stary Cydzyn i Stary Drożęcin),
  • Stawiski (obszary sołectw: Karwowo, Wysokie Małe, Wysokie Wielkie i Zalesie).

Demografia edytuj

W II Rzeczypospolitej edytuj

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku gminę w ówczesnych granicach zamieszkiwało 5.369 osób – 5.200 było wyznania rzymskokatolickiego, 43 prawosławnego, 34 ewangelickiego, a 92 mojżeszowego. Jednocześnie 5.328 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, 19 żydowską a 22 rosyjską. Było tu 791 budynków mieszkalnych[13].

Przypisy edytuj

  1. Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. białostockiego; w czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
  2. Liczba ludności z publikacji "Rocznik Demograficzny Polski", GUS 1975-1995
  3. Do 28 września 1954 oraz od 1 stycznia 1973 do 1 lipca 1976
  4. Dz.U. z 1932 r. nr 3, poz. 18
  5. Dz.U. z 1938 r. nr 27, poz. 240
  6. Dz.U. z 1945 r. nr 27, poz. 167
  7. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
  8. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  9. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  10. Uchwała nr XXI/72/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z 9 grudnia 1972 r (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z 1973 r. nr 1, poz. 1).
  11. Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92
  12. Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 143
  13. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 47.