Roman Konrad Szpot-Dunin, ps. „Pogoń” (ur. 19 lutego 1890 w Obicach, zm. 1940 w ZSRR) – polski inżynier leśnictwa, major piechoty Wojska Polskiego, radny i wiceprezydent Lwowa w II Rzeczypospolitej, ofiara zbrodni katyńskiej.

Roman Konrad Dunin
Pogoń
major piechoty major piechoty
Data i miejsce urodzenia

19 lutego 1890
Obice

Data i miejsce śmierci

1940
USRR, ZSRR

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Polska Siła Zbrojna
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

5 pułk piechoty,
8 pułk piechoty,
26 pułk piechoty

Stanowiska

dowódca kompanii,
dowódca batalionu,
zastępca dowódcy pułku

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa

Odznaczenia
Odznaka Oficerska Związków Strzeleckich „Parasol”
Krzyż Niepodległości
Od lewej: Roman Dunin, Jan Weryński, Józef Ostrzycki, Jan Śmiechowski (1935)

Życiorys

edytuj

Urodził się 17 lutego 1890[1][2][3] jako syn Ludwika Napoleona i Karoliny z domu Odrobińskiej[4]. Miał brata Bogdana (1888-1940, także legionista i oficer Wojska Polskiego)[5].

Ukończył Akademię Ziemiańską w Wiedniu z tytułem inżyniera leśnictwa. Podczas studiów był komendantem miejscowego oddziału Polskich Drużyn Strzeleckich od stycznia do kwietnia 1913. Jako strzelec został mianowany chorążym we wrześniu 1914. Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich. Został awansowany do stopnia porucznika piechoty 5 marca 1915. Od czerwca 1916 był dowódcą kompanii w 5 pułku piechoty w składzie I Brygady. Później pełnił funkcję dowódcy batalionu uzupełniającego I Brygady od lipca do października 1916. Następnie był dowódcą oddziału karabinów maszynowych w 5 pułku piechoty od grudnia 1916 do lipca 1917. Po kryzysie przysięgowym z 1917 był internowany przez Austriaków w Beniaminowie. Po odzyskaniu wolności pełnił stanowisko dowódcy kompanii w 2 pułku piechoty Polskiej Siły Zbrojnej.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. Pełnił funkcję dowódcy batalionu zapasowego 8 pułku piechoty Legionów.

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 26. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był 40 pułk piechoty we Lwowie[6]. 10 lipca 1922 roku został zatwierdzony na stanowisku pełniącego obowiązki zastępcy dowódcy pułku 26 pułku piechoty we Lwowie z równoczesnym przeniesieniem z 40 pp[7]. W 1923 był oficerem 26 pp[8]. W 1924 został przeniesiony w stan spoczynku. Mieszkał we Lwowie[9][10]. W 1934 roku, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lwów Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VI. Był wówczas „w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VI”[1].

Sprawował mandat radnego Rady Miasta Lwowa[11], wybrany w wyborach samorządowych 1934 z ramienia listy nr 1 (prorządowej)[12], był wiceprezydentem Lwowa. Był członkiem zarządu okręgu Związku Legionistów Polskich we Lwowie[13][14]. Był komendantem lwowskiego Oddziału „Piątaków”, a w styczniu 1938 przewodniczył tam Zjazdowi żołnierzy b. 5. p. p. Legionów Polskich[15].

Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 na terenach wschodnich II Rzeczypospolitej został aresztowany przez Sowietów. Został zamordowany przez NKWD na wiosnę 1940. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 55/3-1 oznaczony numerem 992)[16]. Ofiary tej części zbrodni katyńskiej zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.

Na Ukraińskiej Liście Katyńskiej widnieje także jego brat, Bogdan. Ofiarami zbrodni katyńskiej dokonywanej na terenach ukraińskich zostali także inni wiceprezydenci Lwowa: Jan Weryński, oraz dwaj zastępcy prezydenta Lwowa z lat 30. Stanisława Ostrowskiego, Wiktor Chajes i Franciszek Irzyk[17][18].

Ordery i odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 326, 970.
  2. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 898, tu podano, że urodził się 17 lutego 1890 roku.
  3. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 27, tu jako Roman Dunin-Szpot ur. 18 lutego 1890 roku.
  4. Roman Dunin. wbh.wp.mil.pl. [dostęp 2020-12-21].
  5. Bogdan Dunin-Szpot. zolnierze-niepodleglosci.pl. [dostęp 2020-12-22].
  6. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 27.
  7. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 22 lipca 1922 roku, s. 543.
  8. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 200, 399.
  9. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1414.
  10. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 898.
  11. Wiceprezydent Lwowa Jan Weryński w towarzystwie radnego Romana Dunina, wiceprezesa Związku Legionistów we Lwowie Józefa Ostrzyckiego oraz redaktora Janusza Śmiechowskiego. audiovis.nac.gov.pl. [dostęp 2016-04-16].
  12. Oficjalne wyniki wyborów do Rady Miejskiej we Lwowie. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 130 z 31 maja 1934. 
  13. Zjazd delegatów Związku Legionistów. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 54 z 7 marca 1935. 
  14. Związek Legionistów Polskich 1936-1938. Sprawozdanie Komendy Naczelnej Związku Legionistów Polskich. Warszawa: 1938, s. 76.
  15. Zjazd żołnierzy b. 5. p. p. Legionów Polskich. „Wschód”. Nr 73, s. 4, 30 stycznia 1938. 
  16. Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 20. [dostęp 2016-04-07].
  17. Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 12, 33. [dostęp 2016-04-07].
  18. Z Tadeuszem Krzyżewskim rozmawia Janusz M. Paluch. cracovia-leopolis.pl. [dostęp 2016-04-07].
  19. M.P. z 1933 r. nr 102, poz. 123, tu jako inż. Szpot-Dunin Roman.

Bibliografia

edytuj