Wikipedia

Odznaka Oficerska Związków Strzeleckich

Odznaka Oficerska Związków Strzeleckich tzw. „Parasol” – odznaka upamiętniająca ukończenie tajnej szkoły oficerskiej Związku Strzeleckiego przed I wojną światową i nadawana przez Józefa Piłsudskiego jej słuchaczom.

„Parasol”

Była produkowana przez firmę rytowniczą W. Micińskiego, według projektu Włodzimierza Przerwy-Tetmajera.

Odznaka była srebrna, oksydowana i ażurowa o średnicy 28 mm.

Odznaczeni

edytuj

Jesienią 1928 w Wojskowym Biurze Historycznym płk Artur Załęcki dokonał skontrolowania akt „Parasolników” w celu planowanego umieszczenia ich nazwisk na tablicy upamiętniającej w Oficerskiej Szkole Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej, zaś w późniejszym czasie opublikowano łączną listę 69 nazwisk[1].

Członkowie Związku Strzeleckiego (ZS) i Polskich Drużyn Strzeleckich (PDS) odznaczeni znakiem oficerskim tzw. Parasolem:

 
Józef Piłsudski z odznaką „Parasola”
 
Kazimierz Sosnkowski z odznaką „Parasola”
 
Julian Stachiewicz z odznaką „Parasola”
 
Janusz Głuchowski z odznaką „Parasola”
  1. Józef Piłsudski
  2. Zbigniew Barzykowski
  3. Stefan Dąb-Biernacki z PDS, 25 VII 1916
  4. Wacław Kostek-Biernacki
  5. Alfred Biłyk
  6. Ottokar Brzoza-Brzezina
  7. Stanisław Burhardt-Bukacki z PDS, 25 VII 1916
  8. Roman Dunin z PDS, 25 VII 1916 – porucznik 1 pp Leg.
  9. Leopold Endel-Ragis z PDS, 25 VII 1916
  10. Kazimierz Fabrycy
  11. Albin Fleszar ps. „Satyr” dowódca 7 pp Leg.
  12. Tadeusz Furgalski ps. „Wyrwa”
  13. Janusz Gąsiorowski
  14. Janusz Głuchowski
  15. Jan Górski z PDS, 25 VII 1916
  16. Franciszek Grudziński z PDS, 25 VII 1916
  17. Jan Iwanicki z PDS, 25 VII 1916
  18. Marian Januszajtis-Żegota
  19. Czesław Jarnuszkiewicz
  20. Rajmund Jaworowski
  21. Zygmunt Karol Karwacki ps. „Stanisław Bończa” z PDS, 25 VII 1916
  22. Tadeusz Kasprzycki
  23. Julian Leopold Kelm-Koperczyński ps. „Witold Jurski” z PDS, 25 VII 1916
  24. Władysław Kędzierski z PDS, 25 VII 1916
  25. Adam Koc
  26. Tadeusz Kossakowski
  27. Stanisław Krynicki
  28. Zygmunt Kuczyński
  29. Marian Kukiel
  30. Bogusław Kunc
  31. Aleksander Narbut-Łuczyński z PDS, 25 VII 1916
  32. Kazimierz Łukoski z PDS, 25 VII 1916
  33. Stanisław Machowicz
  34. Tadeusz Manasterski
  35. Mieczysław Nachajski z PDS, 25 VII 1916
  36. Aleksy Nehring
  37. Mieczysław Norwid-Neugebauer z PDS, 25 VII 1916
  38. Jerzy Ołdakowski
  39. Antoni Ostrowski z PDS, 25 VII 1916
  40. Kazimierz Jan Piątek ps. „Herwin”
  41. Tadeusz Piskor
  42. Władysław Belina-Prażmowski
  43. Jan Berlinerblau ps. „Prot”
  44. Leon Protasewicz
  45. Aleksander Prystor
  46. Zdzisław Wincenty Przyjałkowski z PDS, 25 VII 1916
  47. Włodzimierz Maxymowicz-Raczyński z PDS, 25 VII 1916
  48. Józef Rybka z PDS, 25 VII 1916
  49. Edward Śmigły-Rydz
  50. Stanisław Skwarczyński
  51. Jerzy Sladki
  52. Modest Słoniowski z PDS, 25 VII 1916
  53. Stanisław Sosabowski
  54. Kazimierz Sosnkowski
  55. Julian Stachiewicz
  56. Stefan Stokowski
  57. Stanisław Strzelecki
  58. Tadeusz Alf-Tarczyński z PDS, 25 VII 1916
  59. Stanisław Tessaro
  60. Michał Tokarzewski-Karaszewicz
  61. Aleksander Tomaszewski z PDS, 25 VII 1916
  62. Mieczysław Ryś-Trojanowski
  63. Ryszard Warski z PDS, 25 VII 1916
  64. Wacław Scewola-Wieczorkiewicz z PDS, 25 VII 1916
  65. Józef Olszyna-Wilczyński z PDS, 25 VII 1916
  66. Władysław Wilk
  67. Kordian Józef Zamorski
  68. Stanisław Zwierzyński ps. „Sław”
  69. Tadeusz Żuliński
  70. Marian Dąbrowski
  71. Michał Żymierski z PDS, 25 VII 1916[2]

Spośród 73 odznaczonych „Parasolem” awansowało w Wojsku Polskim II RP do stopnia:

  • Marszałka Polski – 2 (Józef Piłsudski, Edward Rydz-Śmigły)
  • generała broni – 2 (Kazimierz Sosnkowski, Michał Tokarzewski-Karaszewicz)
  • generała dywizji – 12 (Stefan Dąb-Biernacki, Stanisław Burhardt-Bukacki, Kazimierz Fabrycy, Janusz Głuchowski, Marian Januszajtis-Żegota, Tadeusz Kasprzycki, Tadeusz Kossakowski, Marian Kukiel, Kazimierz Łukoski, Mieczysław Norwid-Neugebauer, Tadeusz Piskor, Kordian Józef Zamorski)
  • generała brygady – 14 (Janusz Gąsiorowski, Czesław Jarnuszkiewicz, Aleksander Narbut-Łuczyński, Zdzisław Wincenty Przyjałkowski, Włodzimierz Maxymowicz-Raczyński, Stanisław Skwarczyński, Stanisław Sosabowski, Julian Stachiewicz, Tadeusz Alf-Tarczyński, Stanisław Tessaro, Mieczysław Ryś-Trojanowski, Wacław Scewola-Wieczorkiewicz, Józef Olszyna-Wilczyński, Michał Żymierski)
  • pułkownika – 6 (Wacław Kostek-Biernacki, Ottokar Brzoza-Brzezina, Leopold Endel-Ragis, Adam Koc, Władysław Belina-Prażmowski, Aleksander Prystor)
  • podpułkownika – 1 (Tadeusz Wyrwa-Furgalski)
  • majora – 4 (Alfred Biłyk, Albin Fleszar, Władysław Rudolf Wilk, Modest Słoniowski)
  • kapitana – 2 (Kazimierz Jan Piątek, Stanisław Zwierzyński)

Jeden ze słuchaczy Wyższego Kursu (Aleksander Prystor) piastował funkcję premiera, trzech otrzymało tekę ministra (Mieczysław Norwid-Neugebauer, Aleksander Prystor, Kazimierz Sosnkowski), a kolejnych trzech zajmowało stanowiska wojewody (Wacław Kostek-Biernacki, Alfred Biłyk, Władysław Belina-Prażmowski).

Z tym tematem związana jest kategoria: Odznaczeni znakiem oficerskim tzw. „Parasolem”.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Od redakcji. „Niepodległość”. Tom IX, s. 160, 1931. 
  2. ↑ 25 lipca 1916 odznakę „Parasola” otrzymało 25 oficerów Drużyn Strzeleckich, Nadanie „Parasola” w 1916 r. Rozkaz Komendanta, „Panteon Polski” nr 46/47, Lwów lipiec-sierpień 1928, s. 13.

Bibliografia

edytuj
  • Stefan Oberleitner: Polskie ordery, odznaczenia i niektóre wyróżnienia zaszczytne 1705–1990. Tom I. Zielona Góra: Kanion, 1992, s. 177. OCLC 180592184.
  • Wacław Lipiński: Walka zbrojna o niepodległość Polski w latach 1905–1918. Warszawa: Volumen, 1990, s. 41–42. ISBN 83-85218-00-9.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Odznaka_Oficerska_Związków_Strzeleckich&oldid=75064268”