Romana Pachucka
Romana Józefa Pachucka, ps. „Anima” i Podolanka[1] (ur. 26 lutego 1886 w Koluszkach, zm. 30 grudnia 1964 w Sokolnikach-Lesie[1][2]) – polska aktywistka i działaczka ruchu kobiecego, sufrażystka i pedagog. Przyczyniła się do wywalczenia przez kobiety praw wyborczych w 1918 roku[3].
| |
| Pełne imię i nazwisko |
Romana Józefa Pachucka |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
26 lutego 1886 |
| Data i miejsce śmierci |
30 grudnia 1964 |
| Zawód, zajęcie |
aktywistka, sufrażystka, pedagog |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
Była córką Antoniego i Adelajdy z Kornackich[1]. Początkowo nauki pobierała u Jadwigi Gizińskiej, Konstancji Swołyńskiej, w końcu Bronisławy Jastrzębowskiej. W 1904 roku mogła już udzielać domowych lekcji. Studentka polonistyki na Uniwersytecie Lwowskim (uczelni tej jednak nie ukończyła), uczestniczka wykładów w paryskiej Sorbonie (1908)[1]. Od 1915 roku studiowała na Uniwersytecie Warszawskim, otrzymując tam absolutorium. Doktoryzowała się w 1919 roku na Uniwersytecie Jagiellońskim. Tematem jej pracy był Realizm nowożytny w Zachodniej Europie i w Polsce za czasów Komisji Edukacji Narodowej. Promotorem tej rozprawy był polski historyk literatury Ignacy Chrzanowski[1].
Uczestniczka strajku szkolnego w 1905 roku, współpracowniczka i członek zarządu Związku Równouprawnienia Kobiet Polskich[1]. Na łamach Kalendarza Kobiety Polskiej na rok 1910 opublikowała listę uczelni wyższych, na których kobiety mogły podjąć studia[4]. Nauczycielka i dyrektorka Gimnazjum Żeńskiego im. Emilii Sczanieckiej w Łodzi (obecnie IV Liceum Ogólnokształcące), inicjatorka budowy osiedla szkolnego w Sokolnikach (1934)[5][1], przewodnicząca łódzkiego koła Stowarzyszenia Dyrektorów Szkół Średnich i Wyższych (1926–1934)[1]. Publikowała artykuły na łamach czasopisma „Ster”[6], była redaktorką broszury „Młodzieńczy Lot”[7]. W jednym z jego późniejszych wydań zamieszczono biografię działaczki[8]. Autorka książki Pamiętniki z lat 1886–1914 oraz broszur na tematy pedagogiczne[1].
Podczas II wojny światowej organizowała tajne komplety najpierw w Płocku, a później w Warszawie, gdzie uczyła jednocześnie w I Miejskiej Szkole Zawodowej. Po wojnie zorganizowała liceum ogólnokształcące w Pułtusku, którym kierowała do 1951 roku[1]. Zmarła 30 grudnia 1964 w Sokolnikach. Pochowano ją na Cmentarzu Starym w Ozorkowie[1].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1933)[9]
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j k Romana Józefa Pachucka, [w:] Internetowy Polski Słownik Biograficzny [online], www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2019-12-13] (pol.).
- ↑ Romana Józefa Pachucka [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2019-12-13].
- ↑ Łodzianka „wywalczyła” kobietom prawa wyborcze [Z KALENDARZA NIEPODLEGŁEJ] [online], lodz.wyborcza.pl [dostęp 2019-12-13].
- ↑ Kalendarz Kobiety Polskiej 1910 [online].
- ↑ Młodzieńczy Lot, Nr. 30 Rok IV maj-czerwiec 1933 [online].
- ↑ Daria Anna Domarańczyk, „Ster” – pierwsze w Polsce radykalne czasopismo feministyczne przełomu XIX i XX wieku, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica”, 23 (1), 2014 [dostęp 2019-12-13].
- ↑ Młodzieńczy Lot: Czasopismo Gminy Szkolnej Uczennic Gimnazjum Żeńskiego im. E. Szczanieckiej w Łodzi maj/czerwiec 1933 nr 20 [online], FBC [dostęp 2019-12-13] (pol.).
- ↑ Krzysztof Bronowski, Młodzieńczy lot. Dzieje Państwowego Żeńskiego Gimnazjum i Liceum nr 39. Łódź 2001 – waa0230 [online], incb.net [dostęp 2019-12-13] (pol.).
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 278 „za zasługi na polu pracy pedagogicznej”.