Romuald Jarmułowicz
Romuald Jarmułowicz, ps. Smyk (ur. 4 sierpnia 1877 w Bujnach w pow. piotrkowskim, zm. 1944 w Warszawie) – polski działacz związkowy i samorządowy, prezydent Częstochowy, senator I kadencji w II RP.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
4 sierpnia 1877 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1944 |
| Senator I kadencji (II RP) | |
| Okres | |
| Przynależność polityczna | |
| Prezydent Częstochowy | |
| Okres |
od 16 października 1927 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik |
Paweł Gettel (p.o.) |
| Następca |
Aleksander Bratkowski (p.o.) |
| Odznaczenia | |
  
| |
Życiorys edytuj
Był synem małorolnego chłopa Władysława[1] i Franciszki z Bińczyków[2]. Po ukończeniu w 1898 r. Szkoły Felczerów Cywilnych w Warszawie, a następnie kursu w Sankt Petersburgu uzyskał przygotowanie do zawodu felczera i w tym charakterze pracował na Kolei Nadwiślańskiej, a następnie w częstochowskiej hucie „Raków”[1] oraz szpitalu Panny Marii[3]. W 1898 r. wstąpił do PPS. W szpitalu w Częstochowie udzielał pomocy medycznej członkom Organizacji Bojowej PPS[1]. Od 1914 r. należał także do Polskiej Organizacji Wojskowej[1][3]. W maju 1917 r. został wybrany na radnego miejskiego Częstochowy; w lutym 1918 r. z ramienia PPS organizował protest przeciwko traktatowi brzeskiemu[1], za co trafił do więzienia niemieckiego[1]. Pierwotny wyrok śmierci zamieniono mu na 10 lat twierdzy, odbywanie kary w Magdeburgu przerwał wybuch rewolucji w Niemczech.
Powrócił do Częstochowy w listopadzie 1918 r. i podjął pracę felczera w szpitalu Najświętszej Marii Panny; wkrótce został powołany w skład Komitetu Wykonawczego Rady Delegatów Robotniczych. Pełnił funkcję nadburmistrza miasta, wchodził też w skład lokalnych władz PPS oraz był wiceprzewodniczącym zarządu Stowarzyszenia Spółdzielców „Jedność” i prezesem Rady Powiatowej Kasy Chorych. W wyborach parlamentarnych w 1922 r. kandydował w województwie kieleckim do Senatu z listy nr 2 (PPS), ale nie uzyskał mandatu i został zastępcą senatora. Po śmierci Leona Misiołka w grudniu 1926 r. wszedł na jego miejsce do Senatu i złożył ślubowanie 16 lutego następnego roku.
Od listopada 1927 r. był do przejścia na emeryturę w 1931 r. prezydentem Częstochowy. W 1927 r. brał udział w Międzynarodowym Kongresie Spółdzielczym w Sztokholmie, rok później był delegatem na XXI Kongres PPS w Sosnowcu. Od lutego 1931 r. należał do PPS – dawnej Frakcji Rewolucyjnej, później wchodził w skład lokalnego kierownictwa BBWR. Był również przewodniczącym częstochowskiego oddziału Związku Związków Zawodowych.
Z małżeństwa z Franciszką z Gostomskich miał synów: Radosława Mariana (1906–1944) i Wacława (ur. 1907)[2].
W okresie okupacji niemieckiej mieszkał w Warszawie. Zginął podczas powstania warszawskiego[1][3].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Niepodległości (10 grudnia 1931)[4]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)[5]
- Krzyż Walecznych (1921)[1]
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h Andrzej Krzysztof Kunert, Romuald Jarmułowicz, [w:] Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego, tom II: E–J, Książka i Wiedza, Warszawa 1987.
- ↑ a b Encyklopedia Częstochowy: Jarmułowicz Romuald [online], encyklopedia.czestochowa.pl [dostęp 2022-06-19] (pol.).
- ↑ a b c Nie zawsze rządziliśmy się sami..., extrapolska.pl
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 287, poz. 381 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 631 „za zasługi na polu pracy niepodległościowej, społecznej oraz na polu wychowania fizycznego i przysposobienia Wojskowego”.