Gołąbek śledziowy
Gołąbek śledziowy (Russula xerampelina (Schaeff.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
gołąbek śledziowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Russula xerampelina (Schaeff.) Fr. Epicr. syst. mycol.: 356 (Uppsala, 1838) | |
| Zasięg | |
 Zasięg w Europie | |
_Fr_180998_mod.jpg)
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji: Russula, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi (według Index Fungorum)[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1774 r. Jacob Christian von Schaeffer nadając mu nazwę Agaricus xerampelinus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1838 r. Elias Fries, przenosząc go do rodzaju Russula[1].
Niektóre synonimy łacińskie[2]:
- Agaricus esculentus var. xerampelinus (Schaeff.) Pers. 1801
- Agaricus rubellus Batsch 1783
- Agaricus xerampelinus Schaeff. 1770
- Russula alutacea var. erythropus Fr. 1774
- Russula erythropus Fr. ex Pelt. 1908
- Russula erythropus var. ochracea J. Blum 1961
- Russula xerampelina var. erythropus (Fr. ex Pelt.) Konrad & J. Favre
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r., Alina Skirgiełło w 1991 r. opisała ten gatunek pod nazwą gołąbek winny[3].
Morfologia edytuj
Średnicy 5–10 cm, za młodu półkolisty z czasem staje się płaski, wgnieciony pośrodku. Może mieć różny kolor, w zależności od tego, pod jakim drzewem rośnie, w lasach iglastych- purpurowy, w lasach dębowych- różowy, brązowoczerwony, pod brzozami żółty, żółtozielony. Powierzchnia najpierw śluzowata, potem sucha i zamszowata[4].
U młodych osobników kremowobiałe, potem stają się żółtawokremowe. Po naciśnięciu brązowieją[4].
Wysokość: 4–8 cm, grubość: 15–30 mm. Gładki lub lekko pomarszczony, czerwony albo biały z czerwonym odcieniem[4].
Kremowy, miejscami brązowożółty. Smak za młodu trochę ostry, później prawie nieodczuwalny. Zapach u dojrzałego osobnika przypomina zapach śledzi[4].
Ochrowy, zarodniki wielkości 8–11 × 7,5–8,5 μm, śmietankowo-żółtawe[4].
Występowanie i siedlisko edytuj
W lasach liściastych, iglastych i mieszanych, w parkach, na ziemi i ściółce leśnej. Wytwarza owocniki od sierpnia do końca listopada[3].
Zastosowanie edytuj
Grzyb jadalny, podczas przyrządzania woń śledzi znika[4].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05].
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2014-01-03].
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f E. Gerhardt, Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie – Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2.