Rusztowanie
Rusztowanie – tymczasowa konstrukcja, umożliwiająca pracę na wysokości od dwóch do kilkudziesięciu metrów ponad podłożem (ziemią, podłogą pomieszczenia, powierzchnią pokładu statku itp.), tzn. poza zasięgiem rąk stojącego człowieka.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Zamek_w_Bobolicach_odbudowa_12.08.08_p.jpg/250px-Zamek_w_Bobolicach_odbudowa_12.08.08_p.jpg)
Rusztowania wykorzystywane są przy budowie i remontach budynków (przez tynkarzy, malarzy, dekarzy itp.), ale także jako tymczasowe konstrukcje nośne do różnych innych celów (np. do budowy scen i estrad na wolnym powietrzu), przy czym w zależności od potrzeby buduje się je jako konstrukcje wolnostojące, lub też jako rusztowania przyścienne.
Historia
edytujZ materiałów źródłowych wynika, że już starożytni Grecy, Chińczycy, Nubijczycy i Egipcjanie używali czasem konstrukcji podobnych do rusztowań do wznoszenia budowli.
Konstrukcja rusztowań
edytujSkładają się z połączonych ze sobą pionowych słupów nośnych, do których przymocowane (przykręcone, przywiązane lub przybite) są żerdzie poziome, na których ułożony jest pomost (w najprostszych rozwiązaniach z desek lub innych elementów drewnianych, w konstrukcjach nowocześniejszych – z lekkich metalowych prefabrykatów). Pionowe słupy, dawniej zazwyczaj długie drewniane żerdzie (we wschodniej Azji z powodzeniem wykorzystywano i nadal bywa wykorzystywany do tego celu bambus), obecnie częściej wykonane są ze stalowych rur. Do konstrukcji rusztowań wykorzystuje się także lżejsze od stali aluminium.
Rodzaje rusztowań
edytuj- ramowe
- modułowe
- stojakowe
- kozłowe
- wspornikowe
- jezdne
- systemowe
- specjalne
Rusztowania warszawskie
edytujJest to rusztowanie kolumnowe łączone czopowo. Łatwe w montażu, ale stosunkowo ciężkie są tzw. rusztowania warszawskie, budowane z identycznych ram-modułów spawanych ze stalowych rur. Moduł składa się z dwóch pionowych rur nośnych długości ok. 0,7 m każda, połączonych ze sobą dwiema półtorametrowymi cieńszymi rurami, które dodatkowo są ze sobą połączone dwoma krótkimi odcinkami cienkiej rury. Całość waży około 8-10 kg i może być bez wysiłku przenoszona i ustawiana przez pojedynczego człowieka. Ramy te są skonstruowane w ten sposób, że można je łączyć ze sobą bez użycia dodatkowych elementów, co umożliwia szybkie zbudowanie samodzielnie stojącego rusztowania kilkumetrowej wysokości. Zgodnie z przepisami wolno stojące rusztowanie tego rodzaju nie może być wyższe, niż 8 metrów (pod warunkiem zakotwienia w ziemi czterema odciągami, bez kotwienia tylko 5 metrów), a kotwione do ściany – nie wyższe, niż 10 metrów.
Rusztowania jezdne
edytujInnym typem rusztowań, są rusztowania jezdne, które wykonane są najczęściej z aluminium. Rusztowania te składają się z ram bocznych, stężeń ukośnych i poziomych, podestów (z klapą i bez klapy), burt oraz podpór narożnych. Ramy nakładane są na siebie podobnie jak w rusztowaniach warszawskich, a stężenia posiadają system samozatrzaskowy co umożliwia szybki montaż bez użycia narzędzi. Przepisy dotyczące rusztowań jezdnych są takie same jak dla rusztowań warszawskich. Rusztowania jezdne mogą być przesuwane w stanie zmontowanym.
Zestawienie polskich norm dotyczących rusztowań
edytuj- PN-M-47900 Rusztowania stojące metalowe robocze.
- PN-B-03163 Konstrukcje drewniane. Rusztowania.
- PN-M-48090 Rusztowania stalowe z elementów składanych do budowy mostów. Wymagania i badania przy odbiorze zmontowanych rusztowań.
- PN-B-03163-1 Konstrukcje drewniane. Rusztowania. Terminologia
- PN- EN 1298 Przejezdne pomosty robocze Zasady i wytyczne opracowania instrukcji obsługi
- PN-EN 39 Rury stalowe do budowy rusztowań. Warunki techniczne dostawy
- PN-EN 13377 U Prefabrykowane belki drewniane do deskowań Wymagania, klasyfikacja i ocena
- PN-EN 12810 U Rusztowania elewacyjne z elementów prefabrykowanych
- PN-EN 74- 1 U Złącza, sworznie centrujące i podstawki stosowane w deskowaniach i rusztowaniach
- PN-EN 1004 Ruchome rusztowania robocze wykonane z prefabrykowanych elementów konstrukcyjnych. Materiały, wymiary, obciążenia projektowe, wymagania bezpieczeństwa, warunki wykonania i ogólne zasady projektowania
- PN-EN 12811-1 Tymczasowe konstrukcje stosowane na placu budowy. Rusztowania. Warunki wykonania i ogólne zasady projektowania