Rycerze pożyczonego mroku

Rycerze pożyczonego mroku (ang. Knights of the Borrowed Dark) – irlandzka powieść fantasy dla młodzieży z 2016 roku autorstwa Dave’a Ruddena, debiut powieściowy tego autora. Opowiada o przygodach trzynastoletniego Denizena Hardwicka, który w dniu trzynastych urodzin dowiaduje się o posiadaniu mocy walki ze złem. W 2017 roku powieść została wydana w tłumaczeniu na język polski nakładem Wydawnictwa Jaguar[1][2][3]. Jest pierwszą częścią trylogii pod tym samym tytułem.

Rycerze pożyczonego mroku
Knights of the Borrowed Dark
Autor

Dave Rudden

Tematyka

fantasy

Data powstania

2015

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Irlandia

Język

język angielski

Data wydania

10 marca 2016

Wydawca

Puffin

Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego

27 września 2017

Wydawca

Wydawnictwo Jaguar

Przekład

Dominika Repeczko

poprzednia
brak
następna
Wieczny dwór

Recepcja książki edytuj

W Stanach Zjednoczonych powieść została zrecenzowana przez „The Bulletin of the Center for Children's Books”(inne języki)[4] i „School Library Journal”(inne języki)[5], w Irlandii przez „The Irish Times[6], a w Wielkiej Brytanii przez „The Guardian”, w którym pisarz S. F. Said(inne języki) nazwał ją „magicznym debiutem”[7]. Zdobyła w Irlandii nagrodę książki roku 2016 dla dzieci starszych (Irish Book Awards(inne języki), 2016 Children’s Book of the Year, Senior)[8], a także The Great Reads Award 2016 w kategorii najczęściej czytany tytuł („Most Read” title)[9]. W 2017 roku wykorzystano ją w ramach kampanii promowania czytelnictwa w Dublinie pod patronatem UNESCO (2017 Citywide Reading Campaign for Children. Dublin UNESCO. City of Literature)[10]. W tym samym roku zajęła czternaste miejsce na liście dwudziestu książek najczęściej wypożyczanych w irlandzkich bibliotekach publicznych; listę oparto na danych liczbowych zebranych przez organizację zarządzania prawami autorskimi Public Lending Remuneration[11].

W latach 2021–2023 Rycerze pożyczonego mroku znajdowali się na liście państwowej irlandzkiej National Council for Curriculum and Assessment jako lektura szkolna do wyboru, jedna z powieści do wykorzystania w trakcie zajęć z języka angielskiego w szkołach ponadpodstawowych w pierwszym roku nauki (Junior Cycle English Indicative First Year Text List)[12]. Oprócz języka polskiego książka została przetłumaczona na język czeski[13], język francuski[14], język niemiecki[15], język rosyjski[16] i język szwedzki[17]. Trwają prace produkcyjne nad ekranizacją trylogii Dave’a Ruddena; prowadzi je brytyjski producent telewizyjny Arvind Ethan David(inne języki)[18].

Świat przedstawiony edytuj

Mrokory (zwane też Tenebrysami, Posępnymi, Styksaninami, Cmentarnikami, lub Tymi, Którzy Kroczą Pod Mrocznym Niebem), to istoty pojawiające się w naszym świecie z innego, mroczniejszego świata. Mogą przybierać dowolne kształty. Ich pojawienie się przez tak zwane Wyłomy wzbudza u ludzi znajdujących się w pobliżu uczucie, jakby świat został rozerwany na szwie. Stworzenia te samodzielnie wyłamują sobie drogę do naszego świata. Niektóre z nich są pozbawionymi inteligencji bestiami, inne nie ustępują mądrościom ludziom. Często próbują udawać ludzi, ale z marnym skutkiem: często zdradza je dziwny kolor oczu, lub problemy z anatomią. Tenebrysi niższego rzędu są zwykle obłąkanymi, zagłodzonymi istotami.

W trzynaste urodziny niektóre dzieci przechodzą Zaranie. W ten sposób ujawnia się ich moc, która pozwala im na konfrontacje z Mrokorami. Ich moc pochodzi prawdopodobnie z Mroczni, świata tych istot. Mówi się, że w osobach, które przeszły Zaranie tli się ogień. Mogą go wykorzystywać, budząc swoją moc i wykorzystując jeden, lub kilka z siedemdziesięciu ośmiu Kantusów. Ich umiejętność ma jednak Cenę, nazywaną także z łaciny Pretium. Z biegiem lat ich ciało zmienia się w żelazo.

Do walki z Mrokorami został powołany Zakon Pożyczonego Mroku, któremu przewodzi Malleus Wielki Komtur Zakonu Pożyczonego Mroku, którego dłonie są naznaczone Ceną Mocy. Jako jedyna osoba może on władać młotem. Osoby, które przeszły Zaranie mają wybór: mogą, lecz nie muszą dołączyć do Zakonu.

Zakon, poza walką z Tenebrysami, prowadzi też badania nad nimi i kataloguje je. Stąd wiadomo, że stworzenia te mają swój dwór i szlachtę. Włada nimi tak zwany Bezkresny Król. Ponadto wiadomo, że wszelkie opowieści o wilkołakach, chimerach, upiorach i innych stworzeniach zaistniały właśnie przez istnienie Mrokorów.

Siedziba zakonu znajdująca się w Dublinie nazwana jest Dworem Serafinów.

W herbie zakonu pojawiają się ludzkie dłonie oraz młot.

Fabuła edytuj

Denizen trafił do sierocińca Crosscaper jako dwuletnie dziecko. Nie wie nic o swojej przeszłości. Wkrótce po trzynastych urodzinach okazuje się, że posiada ciotkę, która zaprasza go do siebie. Do sierocińca przyjeżdża Szary, mężczyzna będący przyjacielem ciotki, który ma go do niej zabrać. W trakcie drogi chłopiec i jego opiekun zostają zaatakowani przez wychodzącego w mroku potwora. Szary pokonuje go i dalszą część trasy udaje im się pokonać bez przeszkód. Na miejscu okazuje się, że rodzina, z której wywodzi się Denizen, od lat związana jest z Rycerzami Pożyczonego Mroku, a data urodzenia Denizen została zatajona. Tak naprawdę dopiero tej nocy chłopiec obchodził trzynaste urodziny, w trakcie których ujawniły się jego nadnaturalne moce. Denizen staje przed wyborem: może dołączyć do Zakonu, lub – po nauce panowania nad mocami – wrócić do sierocińca[19].

Bohaterowie edytuj

  • Denizen Hardwick – pretendent na rycerza pożyczonego mroku, wychował się w sierocińcu. Ma trzynaście lat i uwielbia czytać książki fantasy.
  • Simon – przyjaciel Denizena z sierocińca. Fan literatury kryminalnej, przekonany, że przeczytał już tyle książek tego typu, że bez problemu byłby w stanie prowadzić śledztwo.
  • Vivan Hardwick – ciotka Denizena. Nosi tytuł Malleusa w Zakonie.
  • Darcie Wright – genialna nastolatka, bibliotekarka w Zakonie.
  • Dyrektor Ackerby – dyrektor sierocińca, w którym wychował się Denizen.
  • Graham McCarron, zwany Szarym – jeden z Rycerzy Pożyczonego Mroku. Przyjaciel Vivan, odebrał Denizena z sierocińca.

Przypisy edytuj

  1. Rycerze pożyczonego mroku | Wydawnictwo Jaguar [online], wydawnictwo-jaguar.pl [dostęp 2018-06-04] [zarchiwizowane z adresu 2018-02-22] (pol.).
  2. Rycerze pożyczonego mroku [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2018-06-04] (pol.).
  3. Knights of the Borrowed Dark (Knights of the Borrowed Dark #1) [online], www.goodreads.com [dostęp 2018-06-04].
  4. Alaine Martaus. Knights of the Borrowed Dark by Dave Rudden (review). „The Bulletin of the Center for Children's Books”. 69, Number 11, s. 595, July–August 2016. DOI: 10.1353/bcc.2016.0620. ISSN 0008-9036. [dostęp 2023-09-30]. 
  5. Valentine Muyumba: Knights of the Borrowed Dark by Dave Rudden. slj.com, 1 czerwca 2016. [dostęp 2023-09-30]. (ang.).
  6. Robert Dunbar: Children's book reviews: the rise of Dave Rudden and the return of Dr Seuss. irishtimes.com, 9 kwietnia 2016. [dostęp 2023-10-03]. (ang.).
  7. S. F. Said: Knights of the Borrowed Dark by Dave Rudden review – a magical debut. theguardian.com, 7 maja 2016. [dostęp 2023-09-30]. (ang.).
  8. Children’s Book of the Year (Senior) [online], irishbookawards.ie [dostęp 2023-09-20] (ang.).
  9. The Great Reads Award. Archive. Winners of GRA 2016 [online], greatreadsaward.com [dostęp 2023-09-20] (ang.).
  10. Citywide Reading Campaign for Children – Knights of the Borrowed Dark [online], dublincityofliterature.ie [dostęp 2023-09-20] (ang.).
  11. Seán McCárthaigh: Diary of a Wimpy Kid and David Walliams top book charts. thetimes.co.uk, 11 czerwca 2018. [dostęp 2023-09-30]. (ang.).
  12. Junior Cycle English Indicative First Year Text List (For first year student cohorts 2021, 2022, 2023) [online], curriculumonline.ie [dostęp 2023-09-18] (ang.).
  13. Dave Rudden. Rytíři vypůjčené temnoty [online], obalkyknih.cz [dostęp 2023-09-20] (cz.).
  14. Dave Rudden. Les chevaliers de la Contre-Ombre (Tenebris, tome 1) [online], catalogue.bnf.fr [dostęp 2023-09-20] (fr.).
  15. Shadow Knights. Übersetzt von Claudia Max [online], fischerverlage.de [dostęp 2023-09-20] (niem.).
  16. Дейв Радден. Рыцари выкупленной тьмы [online], careerpress.ru [dostęp 2023-09-20] (ros.).
  17. Dave Rudden. Det lånade mörkrets riddare (Det lånade mörkrets riddare, Bok 1) [online], libris.kb.se [dostęp 2023-09-16] (szw.).
  18. Arvind Ethan David [online], emmys.com [dostęp 2023-09-30] (ang.).
  19. Dave Rudden: Rycerze pożyczonego mroku. Warszawa: 2017, s. 17 i nast. ISBN 978-83-7686-617-8.