Wikipedia

Rymy o starym marynarzu (poemat)

Rymy o starym marynarzu (ang. The Rime of the Ancient Mariner) – poemat Samuela Taylora Coleridge’a, po raz pierwszy ogłoszony drukiem w 1798 roku w tomie „Ballady liryczne” (ang. Lyrical Ballads)[1], będącym manifestem angielskiego romantyzmu, obok wierszy Williama Wordswortha[1].

Ilustracja Gustave’a Doré do poematu Samuela Taylora Coleridge’a

Charakterystyka ogólna edytuj

Utwór jest najdłuższym z ważnych dzieł Coledridge'a. Poemat ten to właściwie obszerna siedmioczęściowa ballada z gatunku opowieści niesamowitych, typowych dla epoki powieści gotyckiej.

Forma edytuj

Poemat jest napisany zasadniczo wierszem jambicznym czterostopowym i trójstopowym, przy użyciu strof czterowersowych, pięciowersowych i sześciowersowych. Tekst jest gęsto rymowany i aliterowany. Najbardziej kunsztownym fragmentem jest zapewne następująca strofa[2]:

The fair breeze blew, the white foam flew,
The furrow followed free:
We were the first that ever burst
Into that silent sea.
Samuel Taylor Coleridge, The Rime of the Ancient Mariner

Treść edytuj

Poemat jest zakomponowany na zasadzie opowieści ramowej. Tytułowy stary marynarz zatrzymuje młodego człowieka, idącego na wesele, i hipnotyzując niesamowitą siłą swojej woli, zmusza do wysłuchania długiej i strasznej opowieści o morskiej podróży. Młodzieniec dowiaduje się, że starzec popełnił zbrodnię, polegającą na zastrzeleniu albatrosa. Za ten czyn zostaje skazany na długą tułaczkę po morzach i oceanach. W końcu jednak zostaje uwolniony od przekleństwa. Mimo to straszne wspomnienia prześladują go na tyle, że czuje potrzebę opowiadania o swojej włóczędze. Młody człowiek, poznawszy losy żeglarza, rezygnuje z udziału w weselu, a na drugi dzień wstaje „smutniejszy, lecz mądrzejszy”.

Przekłady edytuj

Poemat Coleridge’a przekładali na język polski[3] Jan Kasprowicz[4], Stanisław Kryński[5] i Zygmunt Kubiak[6]. Analizę porównawczą przekładów przeprowadziła Marta Chodkiewicz.

Wiatr dobry dmie, w pian srebrnej mgle
Swobodnie okręt płynie;
My z ludzi snać pierwsza tu brać
Na cichej tej głębinie.
Samuel Taylor Coleridge, Pieśń o starym żeglarzu, tłum. Jan Kasprowicz

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b Slovník spisovatelů - anglická literatura, Praga: Libri 2003. druhé opravené a doplněné vydání. s. 204-205. (cz.)
  2. ↑ Wiktor Jarosław Darasz, Mały przewodnik po wierszu polskim, Kraków 2003, s. 130.
  3. ↑ Wiktor Jarosław Darasz, Mały przewodnik po wierszu polskim, o.c., tamże.
  4. ↑ Zobacz Poeci angielscy. Wybór poezyi, Lwów 1907.
  5. ↑ Angielscy „Poeci jezior”: W. Wordsworth, S. T. Coleridge, R. Southey, Wrocław 1963.
  6. ↑ Samuel Taylor Coleridge, Poezje wybrane. Wybrał, przełożył i wstępem opatrzył Zygmunt Kubiak, Warszawa 1987.

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rymy_o_starym_marynarzu_(poemat)&oldid=64476924”