Ryszard Handke (literaturoznawca)

polski literaturoznawca

Ryszard Karol Handke (ur. 29 czerwca 1932 w Toruniu[1][2]), zm. 12 października 2010[3]) – polski teoretyk i historyk literatury, pionier polskich badań nad fantastyką literacką.

Ryszard Handke
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

29 czerwca 1932
Toruń

Data śmierci

12 października 2010

profesor nauk humanistycznych
Specjalność: filologia polska, teoria literatury
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Doktorat

1968

Habilitacja

1980

Profesura

11 maja 1993

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Warszawski

Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi Medal Komisji Edukacji Narodowej

Życiorys edytuj

Był synem Karola Handkego i Marii Handke, z d. Gibińskiej. Jego ojciec był prawnikiem[2].

Od 1940 mieszkał w Łodzi, tam w 1951 ukończył Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki. W tym samym roku rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Łódzkim, od 1953 kontynuował je na Uniwersytecie Warszawskim (ukończył je w 1955). Od 1954 pracował jako redaktor w redakcji polonistycznej Państwowych Zakładów Wydawnictw Szkolnych[2]. W 1962 został zatrudniony w Katedrze Teorii Literatury Uniwersytetu Warszawskiego. Tam w 1968 obronił pracę doktorską Polska proza fantastyczno-naukowa. Zarys rozwoju, próba poetyki napisaną pod kierunkiem Marii Renaty Mayenowej, opublikowaną w 1969 pod tytułem Polska proza fantastyczno-naukowa. Problemy poetyki[2][4]. Książka ta była pierwszą polską książką o science-fiction[1].

W 1980 uzyskał na podstawie pracy Utwór fabularny w perspektywie odbiorcy stopień doktora habilitowanego. Od 1981 do 2000 kierował Zakładem Metodyki Literatury i Teorii Literatury w Instytucie Literatury Polskiej Wydziału Polonistyki UW. W 1991 został mianowany profesorem nadzwyczajnym na Wydziale Polonistyki UW. W 1993 otrzymał tytuł profesora[2][4]. Był twórcą przedmiotu dydaktycznego "teoria lektury"[5].

W 2002 przeszedł na emeryturę na UW, a od 1 października 2003 był zatrudniony w Instytucie Slawistyki Polskiej Akademii Nauk[5]

W latach 1980-1981 był przewodniczącym Komisji Wydziałowej NSZZ „Solidarność” na swoim wydziale[1][2]. Od 1981 do 1993 był członkiem redakcji Pamiętnika Literackiego, w latach 1982-2002 przewodniczącym Stołecznego Komitetu Olimpiady Literatury i Języka Polskiego[5]. od 2008 do śmierci przewodniczył powstałemu w 2008 Stowarzyszeniu imienia Stefana Żeromskiego[6].

W 1983 został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi, w 1990 Medalem Komisji Edukacji Narodowej[4].

Jego żoną od 1954 była Kwiryna Handke[2], z którą miał córkę Monikę[4].

Publikacje edytuj

  • Polska proza fantastyczno-naukowa. Problemy poetyki (1969)
  • Utwór fabularny w perspektywie odbiorcy (1982)
  • Teoria from narracyjnych w niemieckim kręgu językowym. Antologia (1982) - redakcja
  • O czytaniu. Krótki zarys wiedzy o dziele literackim i jego lekturze (1984)
  • Spór o SF. Antologia szkiców i esejów o science fiction (1989) - redakcja (wspólnie z Lechem Jęczmykiem i Barbarą Okólską)
  • Ze Stanisławem Lemem na szlakach fantastyki naukowej (1991) - w serii Biblioteka Analiz Literackich
  • W świecie tekstów i wartości. Szkice z teorii lektury (1991)
  • Walka, wojna, wojskowość (2002) - jako 6. tom serii Słownictwo pism Stefana Żeromskiego

Przypisy edytuj

  1. a b c Współcześni uczeni polscy. Słownik biograficzny. Tom II. H-Ł, wyd. Ośrodek Przetwarzania Informacji, Warszawa 1999, s. 33-34
  2. a b c d e f g Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny. Tom trzeci. G-J, wyd. Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1994, s. 200-201
  3. Dnia 12 października 2010 roku zmarł prof. dr hab. Ryszard Handke
  4. a b c d Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny. Edycja IV, wyd. Interpress, Warszawa 2001, s. 294
  5. a b c 50 lat slawistyki w Polskiej Akademii Nauk (1954-2004). Księga jubileuszowa Instytutu Slawistyki PAN, wyd. Warszawa 2004, s. 268-269
  6. Informacja o Stowarzyszeniu