Sør-Varanger

Sør-Varanger
	gmina
Herb	Flaga
Państwo	Norwegia
Region	Finnmark
Siedziba	Kirkenes
Kod statystyczny	2030
Powierzchnia	3967,3 km²
Populacja ; • liczba ludności	; 9463
• gęstość	2,39 os./km²
	Adres urzędu:Rådhusplassen; 9915 KIRKENES
	Położenie na mapie okręgu;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Gmina Sør-Varanger (norw. Sør-Varanger kommune) – norweska gmina leżąca w regionie Finnmark. Jej siedzibą jest miasto Kirkenes.

Sør-Varanger jest 6. norweską gminą pod względem powierzchni.

Położenie i historia edytuj

Sør-Varanger graniczy od południa i zachodu z Finlandią, od północy jej brzegi oblewa Morze Barentsa, od północnego zachodu znajduje się inna norweska gmina – Nesseby, a od wschodu graniczy z Rosją. Do lat tuż po rewolucji październikowej i powstania ZSRR region ten był terenem względnie swobodnej wymiany nadgranicznej i przepływu tak ludzi, jak i towarów. Wytworzył się tu nawet specyficzny język pidżynowy – norwesko-rosyjski „russenorsk”. Później granica została mocno uszczelniona, zwłaszcza ze strony rosyjskiej. W kwietniu 1940 Norwegię, a wraz z nią Sør-Varanger, zajęli Niemcy, którzy utworzyli silną bazę wojskową w Kirkenes, kontrolującą trasę alianckich konwojów do Murmańska. W październiku 1944 Niemców wyparła stąd Armia Czerwona, która jednak wkrótce wycofała się na wschód, oddając Sør-Varanger Norwegii. Później, przez okres zimnej wojny, aż do 1991 roku, krótki, osiemdziesięciokilometrowy odcinek granicy Sør-Varanger z Rosją stanowił jedyny w Europie styk ZSRR z NATO (drugie takie miejsce, poza Europą, stanowiła granica turecko-armeńska, -gruzińska i -azerska), toteż rejon ten był silnie nasycony umocnieniami wojskowymi i punktami obserwacyjnymi. Nigdy nie doszło tu do wymiany ognia ani nawet do poważniejszych incydentów granicznych, ale zdarzało się, że zajmowały tu swoje pozycje czołgi po obu stronach, raz nawet wraz z wojskiem norweskim stanęły tu oddziały armii USA. Część z instalacji wojskowych jest nadal wykorzystywana (mieści się tu baza wojskowa Høybuktmoen) ze względu na fakt, iż obecnie – mimo rozpadu Układu Warszawskiego i zakończenia zimnej wojny – granica ta oddziela państwa należące do układu z Schengen od nienależącej doń Rosji.

Demografia edytuj

	kobiety	mężczyźni	razem
ludność stan na 1 stycznia 2005
osób	4703	4760	9463
%	49,7%	50,3%	100%

Według danych z roku 2005 gminę zamieszkuje 9463 osób. Gęstość zaludnienia wynosi 2,39 os./km². Pod względem zaludnienia Sør-Varanger zajmuje 110. miejsce wśród norweskich gmin.

Edukacja edytuj

	podst.	średnie	wyższe	niezn.
wykształcenie stan na 1 października 2004
osób	1588	4023	1524	280
%	21,42%	54,25%	20,55%	3,78%

Według danych z 1 października 2004:

liczba szkół podstawowych (norw. grunnskolar): 10
liczba uczniów szkół podst.: 1342

Władze gminy edytuj

Według danych na rok 2011 administratorem gminy (norw. rådmann) jest Bente Larssen, natomiast burmistrzem (norw. ordfører, d. borgermester) jest Linda Beate Randal.

Zobacz też edytuj

Bibliografia edytuj

dane liczbowe: Statistisk sentralbyrå
dane adresowe i dotyczące władz: Kommunenøkkelen