SMS Zähringen
SMS Zähringen – niemiecki pancernik typu Wittelsbach z okresu I wojny światowej. W skład Cesarskiej Marynarki Wojennej wszedł w październiku 1902 roku. Okręt otrzymał imię dla uczczenia niemieckiego średniowiecznego rodu szlacheckiego Zähringen. Od 1917 roku używany w charakterze okrętu-celu. W grudniu 1944 roku zatopiony przez brytyjskie lotnictwo w gdyńskim porcie. Podniesiony z dna i ponownie zatopiony w celu blokady portu w marcu 1945 roku.
| |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Początek budowy |
21 listopada 1899 |
| Wodowanie |
12 czerwca 1901 |
 Kaiserliche Marine
| |
| Wejście do służby |
25 października 1902 |
 Reichsmarine
| |
 Kriegsmarine
| |
| Wycofanie ze służby |
grudzień 1944 |
| Los okrętu |
złomowany w 1950 w Gdyni |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
12 790 t |
| Długość |
126,8 m |
| Szerokość |
22,8 m |
| Zanurzenie |
7,95 m |
| Napęd | |
| kotły parowe, trzy 3-cylindrowe maszyny parowe potrójnego rozprężania; 3 śruby napędowe moc siłowni: 14 500 KM | |
| Prędkość |
18 węzłów |
| Uzbrojenie | |
| 4 działa kalibru 240 mm w dwóch dwudziałowych wieżach (2 x II) 18 dział kalibru 150 mm w kazamatach 12 dział kalibru 88 mm 6 podwodnych wyrzutni torped kal. 450 mm | |
| Opancerzenie | |
| burty: do 225 mm wieże artylerii: do 250 mm pokład: do 50 mm | |
| Załoga |
680 |
Projekt i budowa
edytujSMS „Zähringen” został zamówiony jako kolejna jednostka typu Wittelsbach, w ramach pierwszego programu rozbudowy floty opracowanego w 1898 roku. Zamówienie na trzeci pancernik tego typu zostało przydzielone stoczni Germaniawerft w Kilonii.
Budowa okrętu rozpoczęła się 21 listopada 1899 roku. Wodowanie nastąpiło 12 czerwca 1901 roku. Wejście do służby w Cesarskiej Marynarce Wojennej nastąpiło 25 października 1902 roku.
Służba
edytujPo wejściu do służby wszedł w skład I Eskadry floty niemieckiej. Szybki postęp w rozwoju budownictwa okrętowego, a w szczególności wprowadzanie po 1906 roku do służby drednotów spowodowały, że „Zähringen” stał się jednostką przestarzałą. 21 września 1910 roku został wycofany ze służby. W 1912 ponownie wszedł do służby. Podczas manewrów floty na Morzu Północnym 4 września 1912 roku w wyniku wypadku staranował i zatopił niszczyciel SMS G 171, w wyniku czego zginęło 7 osób[1].
Po wybuchu I wojny światowej w 1914 roku przywrócony do służby operacyjnej i przydzielony do 4. eskadry pancerników operującej na Bałtyku. W 1916 roku został wycofany ze służby i rozbrojony. W 1917 roku przebudowano go na okręt-cel[2].
W kwietniu 1919 roku wpłynął do gdańskiego portu, gdzie został wycofany ze służby. Zgodnie z artykułem 181 traktatu wersalskiego, „Zähringen” i jego jednostki bliźniacze, miały być rozbrojone lub złomowane[3]. W Reichsmarine mógł pozostać jedynie jako jednostka pomocnicza. W 1920 roku z okrętu zdjęto uzbrojenie, przekształcając go w jednostkę mieszkalną. Rolę tę pełnił w Wilhelmshaven do 1926 roku. W 1927 roku na okręcie zainstalowano urządzenia radiowe umożliwiające jego zdalne sterowanie jako okrętem-celem[2]. W tej roli był wykorzystywany do 18 grudnia 1944 roku, kiedy został zatopiony przez brytyjskie lotnictwo w gdyńskim porcie. Podniesiony z dna basenu portowego, ponownie zatopiony w celu zablokowania gdyńskiego portu 26 marca 1945 roku[4]. Podnoszenie i złomowanie okrętu zakończyło się w 1950 roku[5].
Przypisy
edytuj- ↑ Professional Notes: Germany". Proceedings, Annapolis: United States Naval Institute, s. 1636, ISSN 0041-798X.
- ↑ a b Gröner 1990 ↓, s. 17.
- ↑ Articles 159-213 (ang.)
- ↑ Wraki, miny i ruiny. (pol.)
- ↑ Zähringen (pol.)
Bibliografia
edytuj- Erich Gröner: German Warships: 1815–1945. Annapolis: Naval Institute Press, 1990. ISBN 978-0-87021-790-6.
- J. Gozdawa-Gołębiewski: I wojna światowa na morzu. 1994.
- T. Wywerka-Prekurat: Wykaz stanu flot wojennych państw uczestniczących w I W.Ś..