STS-51-A (ang. Space Transportation System) – druga misja amerykańskiego wahadłowca kosmicznego Discovery i czternasta programu lotów wahadłowców[1].

STS-51-A
Emblemat STS-51-A
Dane misji
Indeks COSPAR

1984-113A

Zaangażowani

Stany Zjednoczone NASA

Oznaczenie kodowe

STS-51-A

Pojazd
Wahadłowiec

Discovery

Załoga
Zdjęcie STS-51-A
L-P: Gardner, Walker, Fisher, Hauck, Allen
Dowódca

inż. Frederick Hauck

Start
Miejsce startu

Stany Zjednoczone, KSC, LC39-A

Początek misji

8 listopada 1984 12:15:00 UTC

Orbita okołoziemska
Apogeum

297 km

Perygeum

289 km

Okres orbitalny

90,4 min

Inklinacja orbity

28,4°

Lądowanie
Miejsce lądowania

KSC, Pas startowy 15

Lądowanie

16 listopada 1984 11:59:56 UTC

Czas trwania misji

7 dni, 23 godz, 44 min, 56 sek

Przebyta odległość

5 293 786 km

Liczba okrążeń Ziemi

126

Program lotów wahadłowców

Załoga[1] edytuj

*(liczba w nawiasie oznacza liczbę lotów odbytych przez każdego z astronautów)

Cel misji edytuj

Umieszczenie na orbicie satelitów telekomunikacyjnych Telesat-H oraz Leasat F-1 (Syncom IV-1), przechwycenie i dostarczenie na Ziemię satelitów Palapa-B2 i Wester 6, które nie weszły na prawidłową orbitę (umieszczone podczas lotu Challengera STS-41-B)[1].

Przebieg misji edytuj

Satelita Telesat-H (Anik D 2) został wysłany na orbitę o perygeum 299,3 km i apogeum 36 806,3 km 9 listopada 1984. Tym razem silnik PAM-D zdał egzamin i satelita po 87 sekundach wszedł na zaplanowaną orbitę. 10 listopada Anna Fisher umieściła na bliskiej Ziemi orbicie (313 do 316,7 km) satelitę Leasat F-1 (indeks COSPAR - 1984-113C). W następnym dniu doprowadzono wahadłowiec na orbitę, po której poruszał się satelita Palapa-B2 i dogoniono go, zbliżając się na odległość 11 m. Allen i Gardner, zaopatrzeni w plecaki odrzutowe MMU, przeszli do ładowni, następnie Allen zbliżył się do satelity, hamując jego obroty. Wraz z Gardnerem przy pomocy manipulatora RMS obsługiwanego przez Annę Fisher umieścili go wewnątrz ładowni na specjalnie przygotowanej palecie. Cała operacja zajęła każdemu z nich po 6 godzin, niezależnie od udziału Anny Fisher, która w kabinie pomagała manipulatorem RMS przytrzymać satelitę. 13 listopada astronauci dogonili drugi obiekt – satelitę Westar 6, który oddalony był o 1163 km od Palapy. Allen i Gardner zamienili się tym razem rolami i 14 listopada 1984 sprowadzili satelitę do wnętrza ładowni i umocowali na palecie. Operacja ta została wykonana sprawniej niż przy Palapie. Na wszystkie manewry zużyli mniej paliwa niż przewidywano (około 80%). W sumie, przeprowadzony po raz pierwszy, eksperyment odszukania satelitów i sprowadzenia ich z orbity na Ziemię udał się w pełni. Indonezyjski satelita Palapa B2, jako Palapa B2R, został ponownie umieszczony na orbicie 13 kwietnia 1990 roku przez amerykańską rakietę Delta II[2][3]. 7 kwietnia 1990 roku satelita Westar 6 powrócił na orbitę jako AsiaSat 1 przy pomocy chińskiej rakiety Długi Marsz 3[4].

Parametry misji[5] edytuj

Spacery kosmiczne[1] edytuj

  • Allen i Gardner – EVA 1
Start EVA 1: 12 listopada 1984
Koniec EVA 1: 12 listopada
Czas trwania: 6 godz 13 min
  • Allen i Gardner – EVA 2
Start EVA 2: 14 listopada 1984
Koniec EVA 2: 14 listopada 1984
Czas trwania: 6 godz 1 min

Uwaga edytuj

Frederick Hauck za ten lot został wyróżniony w 1985 roku przez FAI Medalem Jurija Gagarina (za pomyślną naprawę satelity na orbicie okołoziemskiej), a cała załoga otrzymała Dyplomy im. Komarowa za pierwszą w przestrzeni kosmicznej udaną operację przechwycenia dwóch satelitów (Palapa i Westar)[6].

Ciekawostka edytuj

Po umieszczeniu satelitów w ładowni promu astronauta Dale Gardner zażartował, pozując do zdjęcia z kartką „For sale”. Zdjęcie stało się jedną z najbardziej znanych fotografii w historii lotów kosmicznych. Jednak po powrocie na Ziemię został stanowczo upomniany przez NASA[4].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d Tomáš Přibyl: Dzień, w którym nie wróciła COLUMBIA. Bielsko-Biała: Wydawnictwo >DEBIT<, 2003, s. 158. ISBN 83-7167-224-1.
  2. „Astronautyka”. 170 (4), s. 10, 1990. Wrocław: Ossolineum. ISSN 0004-623X. 
  3. Władysław Geisler. Pomyślne sprowadzenie satelitów z orbity na Ziemię. „Astronautyka”. 4(140), s. 24-25, 1985. Polskie Towarzystwo Astronautyczne. ISSN 0004-623x. (pol.). 
  4. a b Andrzej Kotarba: Naprawa satelity na orbicie. Poznań: Amermedia Sp. z o.o., 2014, s. 16-20, seria: Kosmos. Tajemnice Wszechświata. Encyklopedia Astronomii i Astronautyki. ISBN 978-83-252-2324-3.
  5. Mark Wade: STS-51-A. Encyclopedia Astronautica. [dostęp 2017-07-23]. (ang.).
  6. Praca zbiorowa. Osiągnięcia kosmiczne 1985 roku. „Astronautyka”. 5(147), s. 21, 1986. Polskie Towarzystwo Astronautyczne. ISSN 0004-623x. (pol.). 

Linki zewnętrzne edytuj