Discovery (wahadłowiec)
Discovery (oznaczenie NASA dla orbitera – OV-103) – skonstruowany przez NASA amerykański wahadłowiec kosmiczny, przystosowany do odbywania wielokrotnych podróży na orbitę. Był trzecim promem NASA, który odbył lot w przestrzeń kosmiczną (wcześniej taką podróż odbyły Columbia i Challenger). Jego pierwsza podróż kosmiczna miała miejsce 30 sierpnia 1984, a ostatnia zakończyła się 9 marca 2011. Jego zadaniem w ostatnich latach był transport załogi i wymiana zaopatrzenia Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS).
Wahadłowiec Discovery | |
Nazwa |
Discovery |
---|---|
Oznaczenie |
OV-103 |
Data pierwszego lotu |
30 sierpnia 1984 |
Pierwsza misja | |
Data ostatniego lotu |
24 lutego 2011 |
Ostatnia misja | |
Liczba zakończonych misji |
39 |
Liczba orbit |
5830 |
Pokonany dystans |
238 539 663 km |
Liczba dni w przestrzeni kosmicznej |
365 dni, 12 godzin, 53 minuty, 34 sekundy |
Status |
Nieczynny, w ekspozycji Steven F. Udvar-Hazy Center |
Discovery wyniósł na orbitę teleskop Hubble’a, a także uczestniczył w dwóch misjach serwisowych tego satelity. To właśnie Discovery wznowił amerykańskie podróże kosmiczne po katastrofie Challengera w roku 1986 (STS-26, 29 września - 4 października 1988 roku, po przerwie trwającej 975 dni) i wahadłowca Columbii w roku 2003 (STS-114, 26 lipca - 9 sierpnia 2005 roku, po przerwie trwającej 905 dni). Odbył trzydzieści dziewięć misji - więcej niż którykolwiek z promów[1].
Nazwa
edytujNazwę wahadłowca można łączyć z wieloma statkami, które w ciągu stuleci przemierzały morza i oceany. Tak nazywał się statek Henry'ego Hudsona, który na początku XVII w. poszukiwał północnego połączenia Atlantyku z Pacyfikiem. Nazwę Discovery nosił również statek Jamesa Cooka, który dotarł do nieznanych wówczas wysp – Hawajów. Royal Geographical Society nazwało w ten sposób statki, które uczestniczyły w ekspedycjach do biegunów północnego i południowego[1].
Ważniejsze daty
edytujDzień | Rok | Postęp |
---|---|---|
29 stycznia | 1979 | Zawarcie kontraktu na konstrukcję |
27 sierpnia | 1979 | Rozpoczęcie budowy modułu załogowego |
20 czerwca | 1980 | Rozpoczęcie budowy dolnej części kadłuba |
10 listopada | 1980 | Początek montażu rufowej części kadłuba |
8 grudnia | 1980 | Początek instalacji systemów w rufowej części kadłuba |
2 marca | 1981 | Rozpoczęcie budowy i montażu drzwi luku |
26 października | 1981 | Początek instalacji systemów – moduł załogi |
4 stycznia | 1982 | Początek instalacji systemów w górnej dziobowej części kadłuba |
16 marca | 1982 | Środkowa część kadłuba w doku, Palmdale |
30 marca | 1982 | Lotki w doku, Palmdale |
30 kwietnia | 1982 | Do Palmdale docierają skrzydła od Grummana |
30 kwietnia | 1982 | Dziobowa dolna część kadłuba w hangarze |
16 lipca | 1982 | Dziobowa górna część kadłuba w hangarze |
5 sierpnia | 1982 | Stabilizator pionowy w hangarze |
3 września | 1982 | Początek ostatecznego montażu |
15 października | 1982 | Hamulec aerodynamiczny w hangarze |
11 stycznia | 1983 | Rufowa część kadłuba w hangarze |
25 lutego | 1983 | Zakończenie ostatecznego montażu |
28 lutego | 1983 | Początek wstępnych testów podsystemów |
13 maja | 1983 | Koniec wstępnych testów podsystemów |
26 lipca | 1983 | Zakończenie testów podsystemów |
12 sierpnia | 1983 | Ostateczne zatwierdzenie |
16 października | 1983 | Wytoczenie z Palmdale |
5 listopada | 1983 | Transport lądowy z Palmdale do Edwards |
9 listopada | 1983 | Dostarczenie do Kennedy Space Center |
2 czerwca | 1984 | Wydanie gotowości do lotu |
30 sierpnia | 1984 | Pierwszy lot (STS-41-D) |
Udoskonalenia
edytujPrzy konstrukcji promu Discovery wykorzystano doświadczenia uzyskane przy tworzeniu i testowaniu promów Enterprise, Columbia i Challenger. Już w momencie opuszczenia doku Discovery ważył ponad 3 tony mniej niż Columbia.
Jesienią roku 1995 rozpoczął się dziewięciomiesięczny Okres Serwisowy Orbitera (ang. Orbiter Maintenance Down Period – OMDP). Został on przetransportowany do Palmdale, gdzie został wyposażony w piąty zestaw zbiorników kriogenicznych, a także zewnętrzną śluzę używaną przy połączeniach z Międzynarodową Stacją Kosmiczną. Do Centrum Lotów Kosmicznych im. Johna F. Kennedy'ego powrócił podczepiony do Boeinga 747 w czerwcu 1996.
Po misji STS-105, Discovery został pierwszym orbiterem, który przeszedł zestaw modyfikacji (ang. Orbiter Major Modification – OMM) w Kennedy Space Center. Prace zaczęły się we wrześniu 2002, kiedy oprócz zaplanowanych unowocześnień, dokonano wielu zmian dotyczących bezpieczeństwa w ramach programu Powrót do Lotu.
Misje
edytujDiscovery odbył 39 podróży kosmicznych, spędził na orbicie łącznie ponad 365 dni i przeleciał w sumie 238 539 663 km. Na pokładzie przebywało 252 astronautów; liczba misji do stacji kosmicznej Mir: 1, liczba misji do stacji ISS: 13 oraz liczba okrążeń Ziemi: 5830.
Najważniejsze misje:
- 30 sierpnia 1984 – STS-41-D: pierwsza wyprawa Discovery,
- 29 września 1988 – STS-26: wznowienie lotów kosmicznych po katastrofie Challengera:
- 29 października 1998 – STS-95: najstarszy człowiek na orbicie – 77-latek John Glenn,
- 26 lipca 2005 – STS-114: wznowienie lotów kosmicznych po katastrofie Columbii
Lp. | Lot | Dzień | Rok | Misja | Uwagi |
---|---|---|---|---|---|
1. | 12. | 30 sierpnia | 1984 | STS-41-D | Wyniesienie satelitów: LEASAT 2, SBS 4, Telstar 302 i ładunku OAST 1 |
2. | 14. | 8 listopada | 1984 | STS-51-A | Wyniesienie dwóch (LEASAT 1, Anik D2) i odzyskanie dwóch satelitów telekomunikacyjnych |
3. | 15. | 24 stycznia | 1985 | STS-51-C | Wyniesienie satelity Departamentu Obrony Magnum 1 (USA 8) |
4. | 16. | 12 kwietnia | 1985 | STS-51-D | Wyniesienie dwóch satelitów telekomunikacyjnych: LEASAT 3, Anik C1 |
5. | 18. | 17 czerwca | 1985 | STS-51-G | Wyniesienie satelitów: Morelos 1, Arabsat 1B, Telstar 303, Spartan 1 |
6. | 20. | 27 sierpnia | 1985 | STS-51-I | Wyniesienie satelitów: Aussat K1, ASC 1, LEASAT 4. Odzyskanie LEASAT 3 |
7. | 26. | 29 września | 1988 | STS-26 | Powrót do lotu. Wyniesienie satelity TDRS 3 |
8. | 28. | 13 marca | 1989 | STS-29 | Wyniesienie satelity TDRS 4 i ładunków SHARE i OASIS 1 |
9. | 32. | 22 listopada | 1989 | STS-33 | Wyniesienie satelity Departamentu Obrony Magnum 2 (USA 48) |
10. | 35. | 24 kwietnia | 1990 | STS-31 | Wyniesienie Teleskopu Kosmicznego Hubble'a |
11. | 36. | 6 października | 1990 | STS-41 | Wyniesienie Ulyssesa |
12. | 40. | 28 kwietnia | 1991 | STS-39 | Wyniesienie satelitów Departamentu Obrony: SPAS 2, CRO A, CRO B, CRO C, MPEC, i ładunków: AFP-675, STP 1 |
13. | 43. | 12 września | 1991 | STS-48 | Upper Atmosphere Research Satellite (UARS – Satelita Badawczy Górnej Atmosfery) |
14. | 45. | 22 stycznia | 1992 | STS-42 | Wyniesienie eksperymentów International Microgravity Laboratory 1 (IML-1 – Międzynarodowe Laboratorium Mikrograwitacyjne) i GBA 3 |
15. | 52. | 2 grudnia | 1992 | STS-53 | Wyniesienie satelity Departamentu Obrony QUASAR 3 i ładunków: ODERACS (od A do F) |
16. | 54. | 8 kwietnia | 1993 | STS-56 | Wyniesienie satelity Spartan 201 i ładunku Atmospheric Laboratory (ATLAS-2 – Laboratorium Atmosferyczne, misja 2.) |
17. | 57. | 12 września | 1993 | STS-51 | Wyniesienie satelitów ACTS i ORFEUS-SPAS |
18. | 60. | 3 lutego | 1994 | STS-60 | Wyniesienie satelitów ODERACS A, ODERACS B, ODERACS C, ODERACS D, ODERACS E, ODERACS F, BREMSAT i ładunków Spacehab SH-02, Wake Shield Facility, GBA 6 |
19. | 64. | 9 września | 1994 | STS-64 | Wyniesienie satelity Spartan 201 i eksperymentów LITE i GBA 7 |
20. | 67. | 3 lutego | 1995 | STS-63 | Połączenie ze stacją kosmiczną Mir |
21. | 70. | 13 lipca | 1995 | STS-70 | Siódmy satelita systemu TDRS |
22. | 82. | 11 lutego | 1997 | STS-82 | Naprawa Teleskopu Hubble'a |
23. | 86. | 7 sierpnia | 1997 | STS-85 | Cryogenic Infrared Spectrometers and Telescopes (Kriogeniczne Spektrometry Podczerwieni i Teleskopy) |
24. | 91. | 2 czerwca | 1998 | STS-91 | Ostatnie połączenie promu ze stacją Mir |
25. | 92. | 29 października | 1998 | STS-95 | Drugi lot Johna Glenna |
26. | 94. | 27 maja | 1999 | STS-96 | Zapasy dla Międzynarodowej Stacji Kosmicznej |
27. | 96. | 19 grudnia | 1999 | STS-103 | Naprawa Teleskopu Hubble'a |
28. | 100. | 11 października | 2000 | STS-92 | Montaż Międzynarodowej Stacji Kosmicznej |
29. | 103. | 8 marca | 2001 | STS-102 | Wymiana załogi Międzynarodowej Stacji Kosmicznej |
30. | 106. | 10 sierpnia | 2001 | STS-105 | Wymiana załogi Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, dostarczenie zapasów |
31. | 114. | 26 lipca | 2005 | STS-114 | Powrót do lotu, zapasy dla ISS, testy technik napraw poszycia promu w przestrzeni kosmicznej. |
32. | 115. | 4 lipca | 2006 | STS-121 | Zaopatrzenie ISS, wymiana załogi, powrót do regularnych lotów |
33. | 117. | 10 grudnia | 2006 | STS-116 | Zaopatrzenie ISS (zawiera element kratownicowy ITS P5), wymiana załogi |
34. | 120. | 23 października | 2007 | STS-120 | Rozbudowa ISS : moduł Harmony, wymiana załogi |
35. | 123. | 31 maja | 2008 | STS-124 | Rozbudowa ISS : moduł JEM PM, wymiana załogi, części do naprawy toalety |
36. | 125. | 15 marca[2] | 2009 | STS-119 | Rozbudowa ISS: panele słoneczne |
37. | 129. | 28 sierpnia | 2009 | STS-128 | Zaopatrzenie ISS |
38. | 132. | 5 kwietnia | 2010 | STS-131 | Zaopatrzenie ISS |
39. | 134. | 24 lutego | 2011 | STS-133 | Zaopatrzenie ISS; ostatni lot tego wahadłowca |
Loga misji wahadłowca Discovery | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Loga misji wahadłowca Discovery | |||||||
STS-41-D | STS-51-A | STS-51-C | STS-51-D | STS-51-G | STS-51-I | STS-26 | STS-29 |
STS-33 | STS-31 | STS-41 | STS-39 | STS-48 | STS-42 | STS-53 | STS-56 |
STS-51 | STS-60 | STS-64 | STS-63 | STS-70 | STS-82 | STS-85 | STS-91 |
STS-95 | STS-96 | STS-103 | STS-92 | STS-102 | STS-105 | STS-114 | STS-121 |
STS-116 | STS-120 | STS-124 | STS-119 | STS-128 | STS-131 | STS-133 |
Galeria
edytuj-
Prom na platformie LC39B oświetlony po odsunięciu Ruchomej Struktury Obsługi
-
Start promu
-
Na pasie lotniska po skończonej misji
-
Lądowanie kończące misję STS-60
-
Transport za pomocą MLP na pojeździe Crawler-transporter
-
Lądowanie w misji STS-92
-
Prom na platformie
-
Discovery na platformie LC39B przed startem STS-114
-
Start w misji STS-114
-
Prom po powrocie do KSC po misji STS-114
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b Robert Godwin: Space Shuttle. Warszawa: Prószyński Media Sp. z o.o., 2011, s. 24-25, seria: Historia podboju Kosmosu. ISBN 978-83-7648-973-5.
- ↑ Discovery dał radę szczęśliwie wystartować [online], Dziennik.pl, 16 marca 2009 [zarchiwizowane z adresu 2009-03-16] .