Schronisko Mniejsze w Ostrężniku
Schronisko Mniejsze w Ostrężniku – jaskinia w skale Ostrężnik, w pobliżu osady Ostrężnik, w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Janów[1]. Znajduje się na porośniętym lasem wzniesieniu, w odległości około 170 m na południe od drogi wojewódzkiej nr 793 łączącej Janów i Żarki[2]. Pod względem geograficznym położona jest w Dolinie Wiercicy na Wyżynie Częstochowskiej[3] i znajduje się na terenie rezerwatu przyrody Ostrężnik[4]. Administracyjnie należy do wsi Siedlec[2]
| Plan jaskini | |
 Plan Jaskini Ostrężnickiej oraz Schroniska Mniejszego i Większego w Ostrężniku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Położenie | |
| Właściciel |
Skarb Państwa |
| Długość |
7 m |
| Głębokość |
0 m |
| Wysokość otworów |
345 m n.p.m. |
| Wysokość otworów nad dnem doliny |
15 m |
| Ekspozycja otworów |
ku NNE |
| Kod |
J.Cz.II-03.36 |
Położenie na mapie gminy Janów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego  | |
 50°40′29″N 19°24′04″E/50,674806 19,401167
| |
| Strona internetowa | |
Opis obiektu edytuj
Skała, w której znajduje się schronisko, swoim wyglądem przypomina blok sera szwajcarskiego, jest w niej bowiem kilka jaskiń z wieloma komorami. Największa z nich to Jaskinia Ostrężnicka z kilkoma otworami. Otwór Schroniska Mniejszego w Ostrężniku znajduje się w odległości 20 m na północny zachód od jej głównego otworu i 10 m wyżej. Otwór główny o sklepieniu podobnym do gotyckiego ma wysokość 1,8 m i szerokość 1,5 m u podstawy. Powyżej niewielkiego prożku jest jeszcze drugi, mniejszy otwór okienka o nieregularnym kształcie. Za głównym otworem jest nieregularny i nieco meandrujący korytarzyk o długości 5 m. Stopniowo zwęża się on i kończy niedostępną szczeliną. Za okienkiem jest łącząca się z korytarzykiem nieregularnego kształtu salka o średnicy 1,5 m[4].
Schronisko powstało w późnojurajskich wapieniach skalistych. Geneza jego powstania jest taka sama jak Jaskini Ostrężnickiej – powstało na szczelinie rozmytej przez wodę, a w okienku i salce za nim płynęła ona pod ciśnieniem. Brak nacieków. Namulisko przy otworze jest próchniczne, w korytarzyku piaszczyste, a spąg w salce za okienkiem jest skalisty. Jest widne, ale jedynie w otworze rozwijają się mchy, poza tym brak roślinności. Nie zaobserwowano też zwierząt[4].
Schronisko zapewne znane było od dawna, w literaturze jednak nie było opisywane. Jego dokumentację i plan opracował M. Czepiel w styczniu 2001 r.[4]
W tej samej skale Ostrężnik i blisko Schroniska Mniejszego znajdują się jeszcze dwie inne jaskinie: Jaskinia Ostrężnicka i Schronisko Większe w Ostrężniku, a nieco dalej Schronisko naprzeciw Jaskini Ostrężnickiej, Schronisko naprzeciw Jaskini Ostrężnickiej Drugie, Schronisko za Fosą, Szczelina w Ostrężniku Pierwsza i Szczelina w Ostrężniku Druga[5].
.jpg)
Przypisy edytuj
- ↑ Jura Krakowsko-Częstochowska. Informator turystyczny, Ogrodzieniec: Związek Gmin Jurajskich, 2018, ISBN 978-83-947430-8-6.
- ↑ a b Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2019-04-07].
- ↑ Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2.
- ↑ a b c d M. Czepiel, J. Zygmunt, Schronisko Mniejsze w Ostrężniku, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2021-09-14].
- ↑ Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2018-11-17].