Siłomierz (dynamometr) – przyrząd do pomiaru wartości działającej siły[1]. Zasada jego działania najczęściej opiera się na prawie Hooke’a, które mówi, że odkształcenie elementu sprężystego jest proporcjonalne do wartości działającej siły. Siłomierz o skali zgodnej z układem SI to niutonometr[2].

Dynamometr sprężynowy

Rodzaje siłomierzy edytuj

W zależności od budowy rozróżnia się[1]:

  • siłomierze mechaniczne:
    • sprężynowe,
    • hydrauliczne,
    • dźwigniowe,
  • siłomierze elektromechaniczne:
    • tensometryczne,
    • indukcyjne,
    • strunowe (z drgającą struną) – mierzona jest częstotliwość drgań struny, na którą działa badana siła[3],
  • siłomierze elektryczne (np. piezoelektryczne).

Budowa siłomierza sprężynowego edytuj

Zasadniczą częścią prostego siłomierza sprężynowego jest sprężyna, która wydłuża się pod wpływem działających na nią sił. Obok sprężyny zamocowana jest podziałka, wycechowana w niutonach. Natomiast w typowych siłomierzach szkolnych sprężyna znajduje się wewnątrz plastikowej, przezroczystej obudowy. Podziałka naniesiona jest na obudowie.

Zastosowanie edytuj

Dynamometry wykorzystuje się w wielu dziedzinach życia: w technice (pomiary sił i momentów), w antropometrii (do pomiaru siły mięśni dłoni), w gospodarstwie domowym (wagi sprężynowe) oraz w geodezji (mierzenia siły naciągu taśm stalowych przy mierzeniu odległości).

Inne znaczenia terminu dynamometr edytuj

  • Klucz dynamometryczny służący do dokręcenia śruby lub nakrętki z określonym momentem.
  • Urządzenie do pomiaru wartości momentów obrotowych silników. W tym przypadku, w zależności od konstrukcji członu hamującego rozróżnia się dynamometry mechaniczne, hydrauliczne i elektromechaniczne.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b siłomierz, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2023-06-24].
  2. Niutonometr. WIEM. [dostęp 2011-08-21].
  3. Rafał Szydłowski, Przetworniki z drgającą struną w badaniach konstrukcji żelbetowych i sprężonych, „Materiały Budowlane”, 2013 (3), marzec 2013, s. 49, 51 [dostęp 2023-06-25].