Skandynawizm – ruch polityczny i kulturalny propagujący idee ściślejszej współpracy kulturowej i ekonomicznej krajów skandynawskich, a w dalszej perspektywie ich zjednoczenia[1].

XIX-wieczny plakat przedstawiający żołnierzy z Danii, Norwegii i Szwecji, podających sobie dłonie

Ruch rozwijał się początkowo w duńskich środowiskach uniwersyteckich. Stamtąd trafił do Szwecji, gdzie rozwijał się w Lund i Uppsali. Za moment powstania ruchu uważa się spotkanie na uniwersytecie w Lund w 1829 roku, podczas którego szwedzki poeta Esaias Tegnér uhonorował duńskiego poetę Adama Gottloba Oehlenschlägera wieńcem laurowym, ogłaszając tym samym rozpoczęcie współpracy narodów skandynawskich[1].

Skandynawizm nie cieszył się popularnością wśród Norwegów, którzy próbowali uniezależnić się od wpływów kultury duńskiej oraz jednocześnie chcieli zapobiec narzuceniu Norwegii szwedzkiej polityki i kultury. Duńscy sympatycy skandynawizmu wyrażali uznanie dla konstytucji Norwegii z 17 maja 1814 roku, postrzeganej w Norwegii jako wcielenie norweskiego ducha narodowego i symbol narodowy[2].

Dania i Szwecja korzystała z idei skandynawizmu w ramach doraźnej polityki. Dania powoływała się na skandynawizm podczas szukania sojuszników w nasilającej się I wojnie o Szlezwik, a Szwecja podczas szukania wsparcia dla potencjalnego wojny z Rosją. Ponadto Duńczycy i Szwedzi uważali, że wspierające się narody skandynawskie będą w stanie wprowadzić liberalne reformy we własnych krajach[3].

Idea skandynawizmu upadła po 1864 roku[3].

Przypisy

edytuj

Bibliografia

edytuj
  • Teresa Rączka-Jeziorska. Od ludu do narodu. „Pomocnik Historyczny. Dzieje wokół Bałtyku”. 4/2020, 2020. Polityka.