Slow Foodorganizacja i jednocześnie ruch społeczny skupiający osoby zainteresowane ochroną tradycyjnej kuchni różnych regionów świata i związanych z tym upraw rolnych i nasion, zwierząt hodowlanych i metod prowadzenia gospodarstw, charakterystycznych dla tych regionów[1].

Afisz reklamowy restauracji w Santorini (Grecja)

Historia

edytuj

Organizacja założona została w 1986 przez krytyka kulinarnego Carlo Petriniego we Włoszech jako opór przeciwko rosnącej popularności barów fast food (decyzja o powstaniu zapadła po otworzeniu przez sieć McDonald’s lokalu w zabytkowej części Rzymu, w pobliżu Hiszpańskich Schodów)[2], ale wkrótce rozprzestrzeniła się na 50 krajów i obecnie zrzesza ponad 80 tys. członków. Siedzibą organizacji jest miejscowość Bra w Piemoncie, we Włoszech, gdzie pracuje około 100 osób, zaś lokalnymi oddziałami Slow Food na całym świecie kieruje dodatkowo 800 wolontariuszy.

Obecnie ruch ten opisuje siebie samego jako ekogastronomiczna frakcja w ruchu ekologicznym, chociaż wielu mówi również o kulinarnym skrzydle ruchu alterglobalistów. Jego hasłami są: „dobre, czyste i sprawiedliwe” (ang. good, clean and fair)[3]. W Polsce convivium dolnośląskie do tych trzech wartości dodaje „lokalne”[4].

Od czasu do czasu Slow Food dokonuje bezpośrednich interwencji w transakcje rynkowe, na przykład chroniąc cztery tradycyjne rasy indyków amerykańskich (narragansett, jersey buff, standard bronze, bourbon red) poprzez zakup 4000 jaj i zlecenie wyhodowania z nich dorosłych zwierząt, które następnie trafiły na rynek[potrzebny przypis].

Program

edytuj

Głównymi punktami programu ruchu Slow Food są:

  • Ochrona i promocja lokalnych i tradycyjnych sposobów produkcji żywności (przepisów i receptur) oraz jej producentów.
  • Promowanie kultury spożywania żywności, czyli celebrowania i delektowania się posiłkami zamiast szybkiego napełniania żołądków, zgodnie z zasadą „jeść dla przyjemności, a nie odżywiać się”.
  • Kupowanie świeżej żywności ze źródeł lokalnych, wytworzonej z użyciem tradycyjnych receptur i metod wytwarzania, wymagających czasu i odpowiedniego nakładu pracy.
  • Organizowanie
    • banków nasion w celu zachowanie naturalnej różnorodności upraw,
    • niewielkich wytwórni żywności, zwłaszcza szybko psującej się (np. rzeźnie),
    • obchodów dni lokalnej kuchni dla chronionych regionów produkcyjnych.
  • Edukacja
  • Lobbing
    • na rzecz zmian w polityce rolnej, mających na celu wsparcie dla farm organicznych,
    • przeciw genetycznym modyfikacjom żywności,
    • przeciw używaniu pestycydów,
    • różnorodne programy polityczne wspierające rodzinne farmy.

Uniwersytet Nauk Gastronomicznych

edytuj

Od października 2004 działa Uniwersytet Nauk Gastronomicznych[5] w Pollenzo, w Piemoncie. Czołowymi postaciami zaangażowanymi w to przedsięwzięcie są Carlo Petrini i Massimo Montanari, których celem jest promowanie świadomości dobrej żywności i prawidłowego odżywiania się.

Arka Smaku

edytuj
Osobny artykuł: Arka Smaku.

Jest to internetowy katalog żywności, produktów należących do kultur i tradycji z całego świata, zagrożonych wyginięciem. Na liście mogą znaleźć się odmiany roślin, rasy zwierząt a także produkty przetworzone, wraz z technologią wytwarzania. Projekt prowadzi Fundacja Slow Food na rzecz Bioróżnorodności (ang. Slow Food Foundation for Biodiversity). Celem Arki[6] jest wyróżnienie produktów umieszczonych na liście i w ten sposób wsparcie ich przetrwania w społecznościach lokalnych[7]. W 2019 roku w Arce Smaku zarejestrowane były 5072 produkty, w tym 59 powiązane z Polską[8][9]. W samych Włoszech udało się ocalić 130 ginących wyrobów delikatesowych, takich jak soczewica z Abruzji[10], ziemniaki z Ligurii[11], czarny seler z Trevi[12], wezuwiańskie morele[13] i fioletowe szparagi z Albengi[potrzebny przypis][14].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. About us [online], Slow Food International [dostęp 2019-11-11] (ang.).
  2. Our history - About us [online], Slow Food International [dostęp 2019-11-11] (ang.).
  3. Our philosophy - About us [online], Slow Food International [dostęp 2019-11-11] (ang.).
  4. O NAS – Slow Food Dolny Śląsk [online] [dostęp 2019-11-11] (pol.).
  5. The University of Gastronomic Sciences, in Italy [online], UNISG - University of Gastronomic Sciences [dostęp 2021-01-15] (ang.).
  6. https://www.fondazioneslowfood.com/wp-content/uploads/2018/02/ITA_libretto_arca_b-1.pdf
  7. ARKA SMAKU SLOW FOOD – Slow Food Dolny Śląsk [online] [dostęp 2019-11-11] (pol.).
  8. Ark of Taste - What We Do [online], Slow Food Foundation [dostęp 2019-11-11] (ang.).
  9. Ark of Taste products in Poland [online], Slow Food Foundation [dostęp 2019-11-11] (ang.).
  10. Santo Stefano di Sessanio Lentil - Presìdi Slow Food [online], Slow Food Foundation [dostęp 2024-03-11] (ang.).
  11. Patata quarantina bianca - Arca del Gusto [online], Fondazione Slow Food [dostęp 2024-03-11] (wł.).
  12. Sedano nero di Trevi - Presìdi Slow Food [online], Fondazione Slow Food [dostęp 2024-03-11] (wł.).
  13. Albicocche del Vesuvio Crisommole - Presìdi Slow Food [online], Fondazione Slow Food [dostęp 2024-03-11] (wł.).
  14. Albenga Violet Asparagus - Presìdi Slow Food - Slow Food Foundation [online], fondazioneslowfood.com [dostęp 2024-04-25] (ang.).

Bibliografia

edytuj
  • Gina Mallet: Ostatnia szansa, żeby dobrze zjeść. Warszawa: Wydawnictwo Książkowe Twój Styl, 2006, s. 135–137. ISBN 83-7163-420-X.
  • Carl Honoré: Pochwała powolności. Warszawa: Drzewo Babel, 2011. ISBN 978-83-89933-23-2.

Linki zewnętrzne

edytuj