Smendes I
Smendes gr. - Nesbanebdżed egip. - władca starożytnego Egiptu, być może wezyr północy lub namiestnik Dolnego Egiptu, założyciel XXI dynastii, następca Ramzesa XI. Po śmierci Ramzesa XI przeniósł stolicę z Pi-Ramzes do Tanis.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| władca starożytnego Egiptu | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dane biograficzne | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dynastia | XXI dynastia | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ojciec | Herhor (?) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Matka | Nodżmet (?) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Żona | Tentamon II | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dzieci | Amenemnesu | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Trudno jednoznacznie stwierdzić czy Smendes I był królem Delty jeszcze w trakcie rządów Ramzesa XI, czy też pełniąc urząd wezyra, sięgnął po władzę dopiero po śmierci Ramzesa. Był przypuszczalnie synem Herhora i Nodżmet, oraz, poprzez małżeństwo z Tentamon II - zięciem Ramzesa XI[potrzebny przypis]. Opowiadanie o podróżach Wenamona wymienia Smendesa w takim kontekście, że należy sądzić iż to on jest faktycznym władcą Egiptu. Dwudziestosześcioletni okres rządów u Manethona potwierdzają źródła archeologiczne, głównie tzw. "stela wypędzonych" przypisywana Smendesowi. Sądzi się, że Smendes rządził przez jakiś czas całym Egiptem, choć zapewne jego władza nie miała charakteru władzy realnej, a jedynie był szanowany przez wpływowych kapłanów Amona zanim faktycznie przejęli oni władzę w Tebach. W czasie gdy prawdopodobnie przyjął tytuły królewskie, w Tebach po raz drugi następowała zmiana na stanowisku arcykapłana Amona. Po Herhorze i Pianchim godność tę przejął syn Pianchiego - Pinodżem I. Około szesnastego roku panowania Smendesa, Pinodżem przyjął tytuły królewskie, przekazując godność arcykapłana Amona swemu synowi - Masaharcie. Mimo objęcia władzy królewskiej nadal lata liczono według lat panowania Smendesa, co wskazywało na uznawanie jego zwierzchnictwa.
Na przełomie Nowego Państwa i Trzeciego Okresu Przejściowego władzę sprawowali:
- Ramzes XI - w Pi-Ramzes.
- Smendes - w czasie panowania Ramzesa XI - jako wezyr lub namiestnik Dolnego Egiptu. Po śmierci Ramzesa w Tanis jako Król Górnego i Dolnego Egiptu.
- Herhor - jako arcykapłan Amona, wódz armii i wicekról Nubii w Tebach.
- Pianchi - następca Herhora jako arcykapłan Amona i wódz armii w Tebach.
- Pinodżem I - jako arcykapłan Amona w Tebach i później jako Król Górnego i Dolnego Egiptu.
Zobacz teżEdytuj
BibliografiaEdytuj
- Nicolas Grimal, Dzieje starożytnego Egiptu, Adam Łukaszewicz (tłum.), Warszawa: PIW, 2004, ISBN 83-06-02917-8, OCLC 749417518.
- Bogusław Kwiatkowski, Poczet faraonów, Warszawa: Iskry, 2002, ISBN 83-207-1677-2, OCLC 830308044.
- Schneider Th. – Leksykon faraonów, PWN, Kraków-Warszawa 2001, ISBN 83-01-13479-8.
- Jacq Ch. – Podróż po Egipcie faraonów, Świat Książki, Warszawa 2004, ISBN 83-7391-131-6 Nr 4380.
- Jacq Ch. – Sekrety Egiptu faraonów, Świat Książki, Warszawa 2006, ISBN 83-7391-760-8 Nr 5023.