Wersja z 22:31, 18 maj 2016 edytuj EmptyBot (dyskusja \| edycje) Boty 610 617 edycji m →‎Historia: poprawa literówek, replaced: sie → się ← poprzednia edycja		Wersja z 16:19, 9 lip 2016 edytuj anuluj edycję Mathieu Mars (dyskusja \| edycje) Operatorzy filtru nadużyć, Redaktorzy, Rewizorzy, Administratorzy 130 295 edycji WP:SK+ToS+Bn, drobne redakcyjne następna edycja →
Linia 1: {{Duża grafika\|Sarajevo panorama.jpg\|800px\|Panorama Sarajewa}} {{Miasto infobox \|nazwa = Sarajewo \|nazwa oryginalna = Grad Sarajevo \|zdjęcie = Sarajevo.jpg \|opis zdjęcia = Panorama Sarajewa, [[Ratusz w Sarajewie]], [[Baščaršija]], [[Ferhadija džamija w Sarajewie\|Ferhadija džamija]], [[Katedra Serca Jezusowego w Sarajewie\|Katedra Serca Jezusowego]], [[Sobór Narodzenia ~~Najświętszej~~Matki ~~Marii Panny~~Bożej w Sarajewie\|Sobór Narodzenia Matki Bożej]] \|herb = Coat of arms of Sarajevo.svg \|flaga = Flag of Sarajevo.svg \|dopełniacz nazwy = Sarajewa \|dewiza = = \|przydomek = = \|państwo = BA-BIH \|data założenia = = \|prawa miejskie = = \|stanowisko zarządzającego = burmistrz \|zarządzający = [[Ivo Komšić]] \|powierzchnia = 141,5 \|wysokość = 500-900 \|rok = 2011 \|liczba ludności = 311 161 \|gęstość zaludnienia = 2199 \|numer kierunkowy = (+387) 33 \|kod pocztowy = 71000 \|tablice rejestracyjne = = \|podział miasta = 4 gminy (''općina''): [[Centar]], [[Novi Grad]], [[Novo Sarajevo]], [[Stare Miasto (Sarajewo)\|Stari Grad]] \|plan miasta = = \|stopniN = 43 \|minutN = 51 \|sekundN = \|stopniE = 18 \|minutE = 22 \|sekundE = \|commons = Category:Sarajevo \|wikinews = = \|wikicytaty = = \|wikisłownik = Sarajevo \|www = http://www.sarajevo.ba }} '''Sarajewo''' ([[język bośniacki\|bośn.]] ''Sarajevo'' IPA: [sǎrajɛʋɔ], [[język serbski\|serb.]] ''Сарајево'', [[język turecki\|tur.]]. ''Saraybosna'') – stolica [[Bośnia i Hercegowina\|Bośni i Hercegowiny]] zamieszkana przez 305 tys. osób (2009). Założone w 1462 r. przez [[Turcy osmańscy\|Turków Osmańskich]]. W 1914 r. miejsce [[Zamach w Sarajewie\|zabójstwa]] arcyksięcia [[Franciszek Ferdynand Habsburg\|Franciszka Ferdynanda]]. Odbyły się tu [[Zimowe Igrzyska Olimpijskie 1984]]. Silnie zniszczone w rezultacie [[Wojna w Bośni i Hercegowinie\|działań wojennych 1992-1995]], ma obecnie 4 gminy (''općina''): [[Centar]], [[Novi Grad]], [[Novo Sarajevo]], [[Stare Miasto (Sarajewo)\|Stari Grad]] – w Federacji Bośni i Hercegowiny. Osobno liczone jest [[Sarajewo Wschodnie\|Wschodnie Sarajewo]] (ok. 100 tys. mieszkańców), część [[Republika Serbska\|Republiki Serbskiej]]. == Geografia == Linia 39: == Historia == Okolice dzisiejszego Sarajewa zamieszkane były już w czasach prehistorycznych. W Butmirze, obecnie przedmieściu Sarajewa, w latach ~~1893-1896~~1893–1896 odsłonięto ślady osad z okresu neolitycznego sprzed ok. 4500 lat. Tereny te były również zamieszkane w czasach rzymskich (rzymska osada na terenie dzielnicy Ilidża). W średniowieczu w miejscu dzisiejszego Sarajewa istniała osada Vrhbosna. Linia 46: W 1878 r. Bośnia została zajęta przez [[Austro-Węgry]]. Pod rządami austriackimi Sarajewo zmodernizowano i znacznie rozbudowano. 28 czerwca 1914 r. w Sarajewie serbski nacjonalista, [[~~Gawriło Princip\|~~Gavrilo Princip]], dokonał zamachu na austriackiego następcę tronu, arcyksięcia [[Franciszek Ferdynand Habsburg\|Ferdynanda]]. Wydarzenie to było bezpośrednią przyczyną wybuchu [[I wojna światowa\|I wojny światowej]]. {{Osobny artykuł\|Zamach w Sarajewie}} Linia 57: Podczas [[Wojna w Bośni i Hercegowinie\|wojny w Bośni]], po rozpadzie Jugosławii, miasto było [[Oblężenie Sarajewa\|oblegane przez Bośniackich Serbów]]. Oblężenie rozpoczęło się 6 kwietnia 1992 r. i trwało do końca października 1995. Podczas oblężenia miasto było cały czas ostrzeliwane z otaczających gór, odcięte od dostaw wody i prądu, a żywność dostarczano nieregularnie. Zginęło ponad 10 500 osób, praktycznie wszystkie budynki zostały zniszczone lub uszkodzone. O walkach i związanych z nimi tragicznych dla mieszkańców skutkach opowiadają m.in. [[film]] dokumentalny [[Miss Sarajevo (film)\|Miss Sarajevo]] (1995), dramat wojenny [[Aleja snajperów (film)\|Aleja snajperów]] (1997) i dramat społeczny [[Grbavica (film)\|Grbavica]] (2005). Powstały także piosenki „[[Miss Sarajevo]]”, opowiadająca o tragedii w tym mieście, autorstwa [[U2]] i [[Luciano Pavarotti]]ego oraz ~~"Bosnia"~~„Bosnia” zespołu The Cranberries. W latach 90. polski zespół punkowy „[[Łysina Lenina]]” także nagrał piosenkę o tych wydarzeniach pt. „Sarajewo”. Od zakończenia wojny i zawarcia w listopadzie 1995 r. [[Układ w Dayton\|układu z Dayton]], Sarajewo jest odbudowywane, głównie przy wsparciu finansowym [[Unia Europejska\|Unii Europejskiej]]. Ślady wojny są jednak cały czas wyraźne, a tereny położone bezpośrednio wokół miasta są wciąż zaminowane. Linia 118: * [[Ars Aevi]] * [[Sarajewo Główne\|Sarajewo (stacja kolejowa)]] * [[Sobór Narodzenia ~~Najświętszej~~Matki ~~Marii Panny~~Bożej w Sarajewie]] * [[Katedra Serca Jezusowego w Sarajewie]] * [[Cmentarz żydowski w Sarajewie\|Cmentarz żydowski]] * [[Meczet Gazi Husrev-bega~~\|Begova džamija w Sarajewie~~]] * [[Meczet Hadž w Sarajewie]] * [[Medresa Seldžukija w Sarajewie\|Medresa Seldžukija]]

Sarajewo: Różnice pomiędzy wersjami