Arab Szamiłow

radziecki pisarz

Arab Szamojewicz Szamiłow, kurd. Erebê Şemo (ur. 28 października 1897 w Obwodzie karskim, zm. 21 maja 1978 w Erywaniu) – radziecki pisarz pochodzenia kurdyjskiego, należący do mniejszości jezydzkiej[1].

Arab Szamiłow
Ilustracja
Imię i nazwisko

Arab Szamojewicz Szamiłow

Data i miejsce urodzenia

28 października 1897
Obwód karski

Data i miejsce śmierci

21 maja 1978
Erywań

Narodowość

kurdyjska

Język

rosyjski, kurdyjski

Dziedzina sztuki

proza, dramat, publicystyka

Ważne dzieła

Şivanê Kurmanca

Faksymile
Odznaczenia
Order Czerwonego Sztandaru Order Przyjaźni Narodów Medal jubileuszowy „W upamiętnieniu 100-lecia urodzin Władimira Iljicza Lenina”

Życiorys edytuj

Początki kariery edytuj

W dzieciństwie, w okresach letnich, pracował jako pasterz. W okresach zimowych uczęszczał do szkoły, w której nauczył się języka tureckiego, ormiańskiego, a także rosyjskiego. Podczas I wojny światowej służył w Armii Imperium Rosyjskiego jako tłumacz. W tym samym czasie prowadził również działalność w komunistycznej komórce konspiracyjnej. Po rewolucji październikowej, jak również przez parę następnych lat, był jedynym jezydem w Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego[2][3].

Działalność partyjna i literacka edytuj

W późniejszych latach został członkiem Armeńskiej Partii Komunistycznej, która w 1924 zleciła mu za zadanie poprowadzić proces sowietyzacji jezydzkiej mniejszości w Armenii[2]. W latach 1930–1937 pracował w Erywaniu jako jeden z redaktorów kurdyjskiej gazety „Riya Teze”[3].

Był jedną z osób odpowiedzialnych za opracowanie w 1927 łacińskiego alfabetu dla języka kurdyjskiego. W 1931 rozpoczął pracę na Leningradzkim Instytucie Orientalistyki jako specjalista w dziedzinie kurdyjskiej literatury. Tam poznał również innego kurdyjskiego pisarza oraz językoznawcę Qanatê Kurdo[3].

Jego pierwszą, jak i również najbardziej znaną, książką była oparta na wątkach autobiograficznych powieść Şivanê Kurmanca ("kurdyjski pasterz"), wydana w 1935 w Erywaniu[4]. W 1937 został przesiedlony przez stalinowskie władze. Pozwolono mu wrócić do Armenii dopiero w 1956, po śmierci Stalina[3].

Do innych jego dzieł należą, między innymi, powieść Jiyana Bextewer (wyd. 1959) i powieść historyczna Dimdim (wyd. 1966), która została oparta na kurdyjskiej legendzie ludowej o Kela Dimdimê[3].

Twórczość edytuj

Powieści edytuj

  • Şivanê Kurmanca (1935)
  • Barbang (1958)
  • Jiyana Bextewar (1959)
  • Dimdim (1966)
  • Hopo (1969)

Dramaty edytuj

  • Koçekê Derewîn (1930)[5][6]

Biografie edytuj

  • Emrê Lenîn (1930)[7]

Przypisy edytuj

  1. Шамилов // Краткая литературная энциклопедия. Т. 8. — 1975 (текст) [online], 28 lipca 2016 [dostęp 2016-07-28] [zarchiwizowane z adresu 2016-07-28].
  2. a b Survival Among The Kurds – Guest, – Google Książki [online], 28 lipca 2016 [dostęp 2016-07-28] [zarchiwizowane z adresu 2016-07-28].
  3. a b c d e Arab Shamilov [online], 28 lipca 2016 [dostęp 2016-07-28] [zarchiwizowane z adresu 2016-07-28].
  4. Özlem Belçim Galip, WHERE IS HOME? Re-visioning “Kurdistan” and “Diaspora” in Kurdish novelistic discourse in Sweden [online], 3 marca 2014 [zarchiwizowane z adresu 2016-07-28].
  5. Çetoyê Zêdo, Kürt Tiyatro Tarihi / Dîroka Şanoya Kurdî [online], Çetoyê Zêdo [dostęp 2016-07-28] [zarchiwizowane z adresu 2016-07-28].
  6. Dramatûrjiya Teatroya Kurdî | Mimesis Sahne Sanatları Portali [online], 28 lipca 2016 [dostęp 2016-07-28] [zarchiwizowane z adresu 2016-07-28].
  7. Курдская литература // Краткая литературная энциклопедия. Т. 3. — 1966 (текст) [online], 28 lipca 2016 [dostęp 2016-07-28] [zarchiwizowane z adresu 2016-07-28].