Chuligan
Chuligan – młody człowiek, na ogół kilkunastolatek lub dwudziestoparolatek, który w sposób szczególnie agresywny i ostentacyjny łamie zasady współżycia społecznego, dokonując drobnych kradzieży i rozbojów, zaczepiając osoby postronne, niszcząc mienie i wdając się w bójki z innymi osobami. Chuligani („chuliganeria”) zazwyczaj działają w kilkuosobowych grupach, dających im przewagę fizyczną nad pojedynczymi przechodniami, a także poczucie siły i bezkarności.
Nazwa edytuj
Nazwa ta pochodzi od nazwiska drobnych złodziejaszków z irlandzkiej rodziny Hooligan (lub Hoolihan), mieszkających na przełomie XIX i XX wieku w londyńskiej dzielnicy Southwark[1], z irlandzkiego Ó hUallacháin (“potomek Uallachána”), od uallach („dumny, arogancki”).
Prawo karne w Polsce edytuj
Zdefiniowane w polskim Kodeksie karnym występki noszą miano „chuligańskich”, jeśli spełniają kryterium opisane w § 21 tego artykułu:
Występkiem o charakterze chuligańskim jest występek polegający na zamachu na wolność, na cześć lub nietykalność cielesną, na bezpieczeństwo powszechne, na działalność instytucji państwowych lub samorządu terytorialnego, na porządek publiczny, albo na umyślnym niszczeniu, uszkodzeniu lub czynieniu niezdatną do użytku cudzej rzeczy, jeżeli sprawca działa publicznie i bez powodu albo z oczywiście błahego powodu, okazując przez to rażące lekceważenie porządku prawnego.
Zaliczenie występku do kategorii „chuligańskich” powoduje na ogół obligatoryjne zaostrzenie orzekanej kary lub uniemożliwia zastosowanie jej złagodzenia albo zawieszenia (art. 57a, art. 58, art. 59, art. 69)[2].
Tło historyczne edytuj
Tak przed II wojną światową, jak i po jej zakończeniu określenie to chętnie stosowane bywało przez wszelkiego rodzaju propagandystów w celu zdeprecjonowania grup przeciwników politycznych bądź napiętnowania określonych grup społecznych[3]. Miano chuligana nadawane było niekiedy także przez polityków – tak w pierwszej, jak i w drugiej połowie XX wieku, a nawet czasem i w XXI – politykom[4], których poglądy i działania budziły szczególny sprzeciw osób, które ich w ten sposób określały.
Od lat 80. XX wieku, podobnie jak w innych krajach, także znaczenie polskiego określenia „chuligan” nieco zmieniło się, choć nie zmieniła się pod tym względem definicja kodeksowa. Coraz częściej było używane w stosunku do osób, które podczas zawodów sportowych, w szczególności w czasie meczów piłkarskich, wykazują skłonność do agresji, lub wręcz ją w sposób fizyczny bądź werbalny stosują w stosunku do fanów drużyny przeciwnej. Czasami atakowani przez chuliganów bywają także zawodnicy drużyny przeciwnej, jednak z reguły chuligani pozostają przy obraźliwych tekstach i przyśpiewkach na jej temat.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ etymologia wyrazu (ang.).
- ↑ Ustawa Kodeks karny z 6 czerwca 1997.
- ↑ Np. „Chuliganeria polska spod znaku AK i NSZ” – określenie użyte 26.04.1945 przez prezydenta Warszawy St. Tołwińskiego podczas uroczystej akademii ku czci Bohaterów Getta.
- ↑ gazeta.pl z 29.1.2008. wiadomosci.gazeta.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-01)].