Dach hełmowy

rodzaj dachu, zwieńczenie wieży

Dach hełmowy, hełm (niem. Helm) – zwieńczenie wieży (dach) o konstrukcji drewnianej, rzadziej murowanej z cegły lub kamienia, zwykle o ozdobnym kształcie[1].

Hełm kościoła św. Marcina w Dzikowcu

Drewniane hełmy, których konstrukcja stanowi specyficzny rodzaj więźby dachowej, kryte były blachą (zwykle ołowianą lub miedzianą), niekiedy gontem lub dachówką, współcześnie stosuje się najczęściej niepalną konstrukcję stalową.

Formy dachu hełmowego edytuj

W różnych epokach historycznych i regionach dachy hełmowe przyjmowały różne formy. W okresie średniowiecza miały formę stożka lub ostrosłupa. W późnym gotyku były ozdabiane dodatkowo galeryjką, lukarnami, sterczynami czy szczytami. Bardziej skomplikowane formy, składające się z kilku brył, pojawiły się w renesansie. W baroku miały szczególnie ozdobne kształty (hełm baniasty, cebulasty, gruszkowy), składające się z powierzchni wypukłych, rozszerzający się powyżej podstawy dachu, zbudowane na krążynach. Takie hełmy charakterystyczne są również dla architektury cerkiewnej. W okresie klasycyzmu popularne były hełmy o kształcie obelisku[2].

Galeria edytuj

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, s. 149. ISBN 83-01-12365-6.
  2. Witold Szolginia: Ilustrowana encyklopedia dla wszystkich. Architektura i Budownictwo. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1975, s. 128.